275
buradan da mültecilerin izlediği yol üzerinden Elizavetpol İlçesi’ne
geçtiğimi bildiriyorum. Gazete haberlerinden, Şehirler Birliği
mültecilerine sağlık ve gıda yardımı verilmesi hakkındaki varsayımı
öğrendikten sonra, birlik temsilcisi Elizavetpol Şehir Başkanı Bay
Hasmamedov’u, mültecilerin yerleştirilmesi ve karşılanması gereken
ihtiyaçlarına ilişkin durum hakkında yerinde bilgi edinmesi amacıyla
benimle birlikte gitmesi
için davet ettim.
Delican
’a vardığımız gün, 1774 mülteci vardı. Bunların 1011’i
Elizavetpol
İlçesi’ne gönderildiler.
Kazak
İlçesi’nde kalanlar aşağıdaki şekilde yerleştirildi:
a) Oldukça sağlıklı, Süryani 241 kişi Georgievskiy ve Gringeld
Alman kolonilerine yerleştirildiler,
b) Aynı şekilde sağlıklı olan 195 Ermeni, Ermeni Köyü Pogos-
Kilis’e yerleştirildi,
c) Delican
’da 37’si hasta olan 95 Ermeni kaldı.
Kazak
İlçesi’nde 13 kişi öldü.
Varlıklı mültecilerin 182’si kendi imkânlarıyla Bakü’ye gittiler.
Kazak
İlçesi’nde yerleşen mülteciler, sadece İl Komitesi
tarafından kişi başına dağıtılan 10 kapiklik ekmeği değil, aynı zamanda
Şehirler Birliği ile mevcut hayırsever cemiyetler hesabından da sıcak
yemeği–kişi başına ¼ funt etli çorbayı ve her seferinde kişi başına iki
şekerle verilen günde iki kez çayı da kullanmaktadırlar.
Mültecilerin kabulü ve yerleştirilmek üzere sevkiyat
koşullarının yerinde belirlenmesi için, Şehir Başkanı Bay
Hasmamedov’la vardığım mutabakata göre, aşağıdaki düzeni
belirledim:
Erivan Vilayeti
’nden gelen tüm mülteciler, şu anda askerî
makamların, tatil köyünün oldukça dışında bulunan, boş lojmanların
bul
unduğu Delican’da kalacaklar. Burada, hepsi için 4 günlük sağlık
denetimi yapılacak; bu süre sona erdiğinde, Kazak İlçesi’ne
yerleştirilecek olan sağlıklı kişiler, yine yemek noktalarının mevcut
olduğu Kervansaray Köyü’ne gönderileceklerdir. Hasta olanlar da
Delican’da, yukarıda bahsi geçen lojmanlarda kalacaklardır.
Lojmanlarda, masraflarını Şehirler Birliğinin karşılayacağı özel bir
binada, yatakları da olan 100 kişilik bir hastane kurulacaktır. Bu
barakalarda mülteciler için, yine masraflarını Şehirler Birliğinin
276
karşıladığı bir banyo kurularak mültecilerin çamaşırları kaynatma
yoluyla dezenfekte edilecektir.
Giysileri olmayan mülteciler, yerel hayırsever çevreler
tarafından giydirilecektir.
İçlerinde ranzaların bulunduğu lojmanlar sayesinde,
mültecilerin yerleştirilmesi oldukça kolay olacaktır. Binalar her hafta
sönmemiş kireçle dezenfekte edilecektir. Genel olarak mültecilere
ilişkin, hem yerel yönetimde hem de halkta ve Şehirler Birliğinde sıcak
bir ilgi görülmektedir. Sağlık servisi, iki doktor, iki sağlık memuru ve
dört hemşire ile hizmet vermektedir. Taşra sağlık memuru dışında, bu
personelin tümü Şehirler Birliği tarafından temin edilmiştir.
Hasta mültecilerin çoğu dizanteriden, iki tanesi de tifodan
muzdariptir.
Sıcak yemek ve ekmek burada yerinde hazırlanmaktadır.
Delican
’dan Elizavetpol İlçesi’ne gönderilen 1011 Süryani
Ermeni’den 74’ü, Kedabek Köyü’nde bulunmaktadır. Onlar burada,
fabrika işçilerinin boş, aydınlık, temiz ranzaları olan lojmanlarına
yerleştirilmişlerdir.
Yerel alt komite (İlçe Komitesi organı), 10 kapik pay hesabına
verilen ve burada kurulan fırınlarda pişirilen ekmek dışında, mültecilere
günde iki kez çay ve bir kez sıcak yemek temin etmektedir.
Kedabek
’te hasta kalmamıştır.
Gerekli olduğu durumlarda mültecilere sağlık yardımı fabrika
doktoru ve sağlık memuru tarafından verilecektir.
Benim Şehir Başkanı ile vardığım mutabakata göre Kedabek’te,
Şehirler Birliği hesabından 50 kişilik bir hastane kurulmasına ve bunun
yanı sıra bir banyo ve dezenfekte odası tesis edilmesine karar
verilmiştir. Ayrıca aynı fonlardan, aylık 100 Ruble maaşla, hastanenin
başında olacak bir de doktor atanacak ve iki hemşire çağırılacaktır.
Sal
gın hastalıkların yayılmasının önlenmesi için, buraya
gelenlerin tümü iki gün boyunca doktor gözetimi altında
tutulacaklardır.
Bizim belirttiğimiz alt komisyon tarafından Kedabek’te,
mültecilere gösterilen duyarlılık ve özen, mültecilerin burada beslenme
277
anlamında olduğu gibi, sağlıklarının korunması anlamında da tam bir
yardım aldıklarına ilişkin bir güven telkin etmektedir.
Buraya gelmelerinden iki gün sonra sağlıklı mülteciler,
Kedabek
Fabrikasından, biri bulaşıcı hastalıklar, diğeri de bulaşıcı
olmayan hastalıklar için, toplam 30 yataklı iki hastane binasının tesis
edildiği Annefeld kolonisine gitmek zorunda olacaklar. Bu hastane
binalarından ayrı olarak, sağlıklı mültecilerin bir gün dinlenecekleri
büyük bir bina daha vardır. Sağlıklı ve hasta olanlar burada, ekmek
dışında, çay ve sıcak yemek de alacaklardır. Sağlıklı mülteciler, bir
günlük dinlenmeden sonra yerleştirilmek üzere Elizavetpol İlçesi’nin
çeşitli noktalarına gönderileceklerdir. Mültecilerin kabulü, bunların
beslenmesi ve dah
a sonra gönderilmesinden yerel uzlaştırıcının aktif
katılımıyla özel komite sorumlu olacaktır. Taşra doktoru Pirumov ve
iki taşra sağlık memuru burada doktorluk bölümünden sorumlu
olacaklardır.
Annenfeld
’te 42 hasta mültecinin 4’ü dizanteriden öldü.
Hast
aların çoğu ishal ve tifodan musdarip.
Şehir Başkanı ile vardığım mutabakata göre burada, Şehirler
B
irliği hesabından bir dezenfekte odası kurulacak ve bunun dışında
yukarıda bahsi geçen, çarşaflı ve çamaşırlı 30 kişilik hastaneler tesis
edilecek. Kişi başına verilen 10 kapik payın yeterli olmaması
nedeniyle, hastaların beslenmesinin iyileştirilmesi için bir kişi için 20
kapik verilecek.
Sağlıklı mülteciler Annenfeld’ten, koloniciler tarafından
mültecilere yerleşmeleri için geniş bir binanın verildiği Elendorf
kolonisine gönderilecekler. Mültecilerin gelişi sırasında ben de, Şehir
Başkanı’yla birlikte buraya geleceğim ve mültecilere uygun
yardımların yapılmasına ilişkin tedbirleri alacağım.
Sağlıklı mülteciler yerlerine geldiklerinde, yol ve fabrikalarda
işlere yerleştirilecekler.
Sonuç
olarak,
yukarıda
bahsi
geçen
faaliyetlerin
gerçekleştirilmesiyle mültecilere, yemek ve aynı zamanda sağlık
yardımının tam olarak sağlanacağına inandığımı ifade ediyorum. Bu
konuda Kafkasya
Şehirler Birliği Yöneticisi’ne rapor vermek ve bahsi
geçen faaliyetlerin icra edilmesi için Elizavetpol Şehir Başkanı, fon
tahsisine başvurmak üzere Tiflis’e gitti.
Vali Vekili (imza)
Dostları ilə paylaş: |