irişdi.2 D ədəm Qorqut gəlüb şadlıq çaldı. Boy boyladı, 3 soyı
soyladı. Ğazi ərənlər başına n ə gəldügin 4 söylədi:
İmdi qanı dedigim bəg ərənlər?
Dünya m ənim deyənlər?
5 Ə eəl aldı, yer gizlədi,
Fani dünya kim e qaldı?
Gəlimli, 6 gedimli dünya,
Soii ucı ölüm li dünya?
Ə cəl gəldügində 7 arı imandan ayırmasun!
Qadir səni nam ərdə möhtac 8 etməsün!
Allah verən üm idin üzülməsin!
A ğ alnunda 9 beş kəlm ə dua qıldıq, qəbul olsun!
“A m in” deyənlər didar 10 görsün!
Yığışdırsun, duruşdursun günahınızı
11 Adı görklü M əhəm m əd M ustafaya bağışlasun,
xanım, hey!!!
■"§#81186§s|«-
12 Q A Z IL IQ Q O C A OĞLI Y E G N Ə K BOYINI
B Ə Y A N EDƏR , 13 X AN IM , HEY!
D202
Qam Ğ an oğlı xan Bayındır yerindən durmışdı, 1 qara ye-
rin üzərinə ağ -b an evin dikmişdi. A la sayvan gög 2 yüzinə
aşanmışdı. Bin yerdə ipək xalıcası d ö şən m işd i.3 İç Oğuz, Daş
Oğuz bəgləri söhbətə dərilm işdi. Y em ə-içm ə idi.
Qazılıq 4 qoca, deyərlərdi, bir kişi var idi. Bayındır xanın
vəziri 5 idi. Şərabın itisi başına çıqdı. Qaba dizin üzərinə 6
çökdi. Baym dır xandan aqın dilədi. Bayındır xan 7 dəstur verdi:
“N erəyə dilərsən, var!” - dedi.
Qazılıq 8 qoca iş görmiş, iş yarar adam idi. Yarar qocalarm
9 yam na cəm eylədi. Y adığı-yarağıyla yola girdi. Çoq '° dağ-
lar, d ə rə -tə p ə keçdi. G ünlərdə bir gün Düzmürd qalasına 11
gəldi. Q ara dəniz kənarında idi. Ana irübən qondılar.
01
12 qalanın bir təküri var idi. Adına Arşun oğlı Dirək 13
D203 təkür deyərlərdi*. 01 kafirin altmış arşun qaməti 1 vardı. A lt-
mış batm an gürz salardı. Q atı-m öhkəm yay 2 çəkərdi.
Qazılıq qoca qalaya yetdüginləyin cəngə 3 başladı. Pəs ol
təkür qaladan daşra çıqdı. 4 M eydana girdi, ər dilədi. Qazılıq
qoca am gördüginləyin 5 yel kibi yetdi, yeləm kibi yapışdı.
Kafırin ən sə sin ə 6 bir qılıc urdı. Z ərrə qədər kəsdirəm ədi.
N övbət kafirə 7 dəgdi. OI altınış batman gürzlə Qazılıq qocaya
dəpərə 8 tutub çaldı. Yalan dünya başına dar o ld ı.9 Düdük kibi
qan şorladı. Q azılıq qocayı qarm alayıb-10tutub qalaya qoy-
dılar. Yigitləri durm ayıb qaçdılar.
11
Qazılıq qoca tam am on altı yil hasarda tutsaq 12 oldı. Son-
ra Əm ən deyərlərdi, bir kişi altı kərrə varub 13 hasarı ahmadı.
D204 M əgər, xanım, Qazılıq qoca tutsaq 1 olduğı vaqt bir oğlancığı
vardı, bir yaşm da 2 idi. On beş yaşına girdi, yigit oldı. Babasın
3 öldi bilürdi. Yasaq eyləm işlərdi. Tutsaq olduğın 4 oğlandan
sıqlarlardı. Ol oğlanın adına Y egnək der^lərdi* Günlərdə bir
gün Yegnək oturub bəg lər ilə s ö h b ə t6 edərkən Qaragünə oğlı
Budağ ilə uz düşmədi. B ir-birinə 7 söz atışdılar.
* E n siklop ed iyad a “d erlo rd i” getm işd ir. - Red.
1 9 ® * -
D205
D206
Budaq aydar: “Bunda laf urub nedirsən? 8 Çünki ə r dilərsin,
varub babanı qurtarsana! N ə on 9 altı yıldır, tutsaqdır?” - dedi.
Y egnək bu xəbəri eşidcək 10 yürəgi oynadı, qara bağrı sar-
sıldı. Qalqdı, 11 B aym dır xanın nəzərinə vardı. Yüz yerə qodı,
aydır:
12 Alan sabah sapa yerdə dikiləndə
ağ-ban evli!
Atlas ilə 13 yapılanda
gög sayvanlı!
T övlə-tövlə çəkiləndə
şahbaz atlı!
1 Çağıruban dad verəndə
yola çavuşlı!
Yağ töküləndə b o l 2 nemetlü!
Qalmış yigit arxası,
B izə m iskin umudı!
3 Türküstanın dirəgi!
Tülü quşuii yavrısı!
Am it soyının 4 aslanı!
Qaracığm qaplanı!
Dövlətlü xan, m ədəd!
M ana lə ş k ə r 5 ver,
məni babam tutsaq olduğı qalaya göndər! - dedi.
B aym dır 6 xan buyurdı: “Yigirm i dörd sancaq bəgi
gəlsün!” 7 dedi. Ə vvəl D əm ür qapu D ərvəndində bəg olan,
qarğu sügü 8 ucında ə r bögürdən, qırıma yetdügində kimsən
deyü sorm ayan 9 Qıyan Selcik oğlı Dəli D ondar səninlə bilə
varsun! - 10 dedi. A yğır gözlər yüzdürən, əlli yeddi qalanın
kəlidin ! 1 alaıı Uək qoca oğlı D ülək Uran bilə varsun! - 12 dedi.
Qoşa bürcdən qayın oqı əglənm əyən Yağrıncı oğlı 13 İlalmış
soninlə bilə varsun! - dedi. Üç k ərrə yağı görm əsə, 1 qan ağ-
layan Toğsun oğlı R üstəm bilə varsun! - d e d i.2 Ə jdəhalar ağ-
zından adam alan D əlü Əvrən b ilə varsun! 3 “Yerin bir ucın-
dan bir ucına yetim !” deyən Savqan S a r ı4 b ilə varsun! Sayıl-
mağla Oğuz ərənləri dükənsə olmaz. 5 B ayındır xan yigirmi
dört bahadır sancaq bəgini Y egnəgə 6 yoldaşlığa bilə qoşdı.
B əglər cəm olub, yaraqların gördilər. 7 M əgər ol gecə Yegnək
düş gördi. D üşin yoldaşlarına 8 soyladı, görəlim , xanım, nə
söylədi. A ydır: “B əglər, ğafıllücə 9 qara başım gözüm uyxuda
ikən düş gördi. A la gözüm açuban, 10 dünya gördüm. A ğ-boz
atlar çapdırır 11 alpanlar gördüm. Ağ aşıqlı alpları yanıma sal-
dım. Ağ saqallu D ə d ə Qorqutdan ö g ü t 12 aldırn. Ala yatan qara
dağları aşdım . İlərü yatan Qara dənizə 13 girdim. Gəmi yapub,
D207
köm ləgim çıqardım , yelkən qurdum . İlərü 1 yatan dənizi d ə l-
dim -keçdim . Ö təgi qara dağın bir y a n ın d a 2 altı başı balqar* bir
ə r gördüm. Q alqubanı yerim dən uru durdum. 3 Qarğu dillü uz
sügümi qapdım , qarşulayu ol ərə vardum. Qarşusından ol əri
sancasum vaqt dikdim , göz ucıyla 5 ol ərə baqdım. Dayım
Ə m ən im iş, anı bildim . Döndüm ol ə rə 6 salam verdim. Oğuz
ellərində kim sən, dedim . Qapaqların qaldırıb 7 yüzüm ə baqdı:
“Oğul, Y egnək, qanda gedərsən?” - d e d i-sö y lə d i.8 Mən ayıt-
dım: “D üzm ürd qalasına gedərəm . Babam anda tutsaq im iş” ,
- 9 dedim. B urada dayım m ana soyladı, aydır:
Y ettügim də yel 10 yetm əzdi yedi urğunum,
Y eni Bayırın qurdına bənzərdi 11 yigitlərim .
Yedi kiş ilə qurulurdı m onim yayım!
Q ayın dalı yeləgindən 12 sum altunlu monim oxum!
Yel əsdi, yağm ur yağdı, bunı 13 qopdı,
Yedi qatla vardım , ol qalayı ahm adım ,
gerii döndiim.
D208
1 M əndən dəxi ər qopmayasan, Yegnəgüm, dön!
dcdi
Y egnək düşində 2 dayısına soylam ış, aydır:
Q alqubanı yerindən durduğında
A la gözlü bəg 3 yigitləri yam na salmadın.
Adı bəllü b əg lərlə sən yortm adın.
Beş aqçalu 4 əlü fə çilər yoldaş ctdin.
A nunçun ol qalayı sən ahm adun! - - 5 demiş.
*
Bu sözlori “a ln ı-b a ş ı balqır” o x u m a q m ünasibdir. “B alqır” ın qodiııı türkcodo
“yaralı” m onasını n o z ə r o aldıqda “a ln ı-b a şı yaralı bir or gördüm ” c ü m lo si aydın fikir
bildirir. - Rcd.
Dostları ilə paylaş: |