Eurasian journal of medical and natural sciences

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND 
NATURAL SCIENCES
 
Innovative Academy Research Support Center 
UIF =
 8.3 | 
SJIF =
 5.995 
www.in-academy.uz
 
Volume 3 Issue 1, January 2023 ISSN 2181-287X 
Page 21 
pishib etilgandan keyingina uning xujayralari suv o’tkazmaydigan holga keladi. Erta terilgan 
hosil nozik bo’lib, juda tez buziladi va uzoq joyga olib borish qiyin, chunki uzoq turmaydi. 
Meva va uzumlarning kechiktirib (vaqtidan o’tkazib) terib olinishi ham sifatga yomon ta’sir 
ko’rsatadi. Kechiktirib terilgan mevalar mazasiz bo’ladi va saqlanayotganda tez buziladi. 
Kechiktirib terilgan olma, noklar tez yumshab mevasi unsimon holga keladi. Meva terish va 
uzum muddatlari mahsulotning qanday maqsadlar uchun ishlatilishiga qarab belgilanadi. 
Shunga asosan ko’pgina olimlarning ta’kidlashicha mevalarning pishib etilishi: fiziologik 
etilishi, biokimyoviy jihatdan to’la terimbop bo’lib etilishi, texnik etilishi turlariga bo’linadi: 
Juda ko’p tadqiqotchilarni fikri bo’yicha mevalarni uzoq muddat saqlash uchun ularni to’liq 
pishmagan holatda terish kerak, chunki saqlash davrida meva pishib etiladi va o’z saqlanish 
vaqtini shunga sarflaydi. 
Olma yer sharida eng ko‘p yetishtiriladigan va ko’p ekiladigan, shu bilan birga eng ko’p 
iste’mol qilinadigan meva turi hisoblanadi. Olma mevasi hush ta’m oziq-ovqat mahsuloti 
bo‘lishi bilan birga ko’plab vitaminlarga boyligi bilan shifobaxsh parxez meva hamdir. 
Dunyoda etti mingga yaqin turi mavjud. O’zbekiston hududida esa yuzdan ortiq olma 
navlari o’stiriladi. 
Quyida keltirilgan jadvalda olma yetishtirishda yetakchilik qilayotgan mamlakatlar 
ketma-ketligi keltirilgan 
 
Davlatlar 
Ishlab 
chiqarish 
(tonnada) 
Odam soniga 
nisbatan (kg)