94
- Necə? Nə deyirsən? – Növrəstə başını qaldırdı. Ondan xəbər var? Kim
gətirib. Barı xeyirdirmi? Kaş bircə kərə üzünü görəydim. Dərdimi deyib sonra
da…
Növrəstə sözünü bitirməmiş, Tükəzban yenə bayatı çəkdi:
Eləmə dil əzbəri,
Bülbülün
gül
əzbəri,
Vəfalı yar, izin ver,
Qoy
gəlim bir az bəri.
- Sənin bayatılarını qanıram. Niyə açıq danışmırsan? Mən özüm hər şeyi
deyəcəyəm. Şahmərdan gəlibmi?
Tükəzban başının işarəsi ilə «hə» dedi.
Elə bil Növrəstənin başından bir qazan su tökdülər. Onun bədənini soyuq bir
tər basdı. Bir an özünü itirdi, sonra sərsəm adamlar kimi qışqırdı:
- Gəlib… gəlib! Nə yaxşı! Yox, yox, onu istəmirəm… Gəlməsin, yanıma
gəlməsin… - İki əlli üzünü tutdu. Növrəstəyə elə gəldi ki, Şahmərdan bayırda olsa
da, onun yanaqlarındakı diş yerlərini, qəlbindəki ləkəni görür… - Ona deyin ki,
Növrəstə yoxdur, ölüb. İndiyə bəri harda idi? Niyə… - Növrəstəni yaş boğurdu… -
Allah, mən ona nə deyəcəyəm?! – O susdu, nə isə axtarırmış kimi içəri göz
gəzdirdi. Birdən ayağa qalxdı, bucaqdan dibək dəstəsini götürüb başına vurmaq
istəyəndə, Tükəzban tez onun biləyindən yapışdı:
- Ay qız, dəli olmamısan ki? Bu iş bir sənin başında görünməyib ha… Allah
Baxış bəyi əkəni tünbətün eləsin! O, hansı arvada düz gözlə baxır!.. Neçəsini
bədbəxt eləyib, o bir şuldu köpəkdir ki…
Tükəzban, bədəni uçunan, titrəyən Növrəstəni zorla yerinə salıb, yorğanı
üstünə çəkdi.
…Camalın danışığından hər fəlakəti bilən Şahmərdan sarsıldı. Gözəl
xəyalları, Növrəstə ilə görüşmək üçün etdiyi şirin arzular tamam alt-üst oldu. O,
əvvəlcə Növrəstəni, sonra Baxış bəyi öldürmək qərarına gəldi. Yasdan, ələmdən də
təsirli bir sükut içində çəkməsini geyməyə başladı.
- Niyə geyinirsən?
- …
- Şahmərdan, geyinmə, hara gedirsən? Baxış bəydən ikimiz də bir yerdə
qisas alarıq. O, mənim də sinəmə çox dağlar çəkib. Mən onun evini yandırmağa
gedirdim, sən gəldin… Səbr elə, qardaşım, bir məsləhətləşək. Nə vaxt, harda onu
cəhənnəmə vasil eləyək?.. – Camal, qaşları düyünlənmiş, qəzəbdən əngi, üzünün
əzələləri titrəyən Şahmərdanın əlindən çəkməni almaq istədi. – Yox, səni heç yerə
getməyə qoymayacağam… Özü də arvadını danışdır, günahı yoxdur.
- Çəkməni bəri ver. Çəkil o yana!.. – deyə Şahmərdan onun əlini geri atdı. –
Sən də yaxşı dost imişsən?..
- Şahmərdan!.. Bilirəm sən…
- Səsini ucadan çıxartma! – deyə Şahmərdan onun sözünü kəsdi. –
Növrəstəyə bir-iki söz deyib gedirəm. Zəhmət çək onu bura çağır.
95
Camal Şahmərdanın üz-gözündən onun qan eləmək fikrində olduğunu
anladı.
- Şahmərdan, mənə inan, Növrəstənin heç günahı yoxdur… Bir az səbrli ol,
bir tikə çörək ye, qardaş.
- Mən zəhər yedim… - O, ayağa qalxıb pencəyini geydi. – Xurcun sizdə
qalsın…
Şahmərdan çardaqdan həyətə endi. Camal da onun dalınca aşağı düşdü.
Fırtınada məhv olmamaq üçün yelkəni hansı səmtə yönəldəcəyini bilməyən
naşı dənizçi kimi, Şahmərdan özünü itirdi. Gözləri ilə evin qapısını axtardı.
Bu zaman Növrəstə içəridən çıxıb ayaqyalın, başıaçıq, qaça-qaça gəldi.
Ərinin boynunu qucaqlamaq üçün qollarını açdı. Lakin Şahmərdan geri çəkildi.
Növrəstənin qolları iki sınıq qanad kimi yanlarına düşdü. Camalın Şahmərdana hər
şeyi dediyini anladı…
Ərlə arvadın baxışları ay işığında bir-birinə toxundu. Ancaq bu, bir an çəkdi.
Bəli, bir an Şahmərdanın arzuları daşa dəyən, Növrəstənin isə təlatümlü qəlbini
ayna kimi göstərdi. Bu bir an içində hər ikisinin ürəyinə nə qədər oxlar vuruldu…
«Mən fikirləşirdim ki, Növrəstə mənə qardaş olacaq, arxa olacaq, canımı
əsirgəmədiyim işə qoşulacaq. Deyəcəklər ki, Nəbi ilə Həcər at belindən düşməyib
bəylərə qan ağlatdıqları kimi, Şahmərdanla Növrəstə də zalimlərin kökünü kəsmək
üçün dağlarda, meşələrdə partizan oldular» deyə düşünən Şahmərdan acı bir
təbəssümlə dedi:
- Hə… Növrəstəsən? Mən səni indi tanıdım… Sağ ol! – Şahmərdan ona
yaxınlaşmaq istədi, Növrəstə geri çəkildi…
- Mənə yaxın gəlmə, mən vəfasızam!.. – deyə Növrəstə əlləri ilə üzünü
tutdu. – Mən bacarmadım, bibioğlu, sənin namusunu qoruya bilmədim…
- Bilirəm!.. – Namus dəmir bir halqa kimi boğazına keçib Şahmərdanı
boğurdu… Özü də hiss etmədən yumruğunu düyünləyib, qolunu qaldırdı.
- Ə, Şahmərdan, neylədiyindir? Ağlını başına yığ, yeri gedək evə! – deyə
Camal onun qolundan yapışdı.
- Öldür məni, bibioğlu! – deyə Növrəstə özünü qabağa verdi. – Məni sən
özün öldür. Onda qəbirdə rahat yataram. Niyə durmusan? Qorxma, bircə dəfə də
«uf» deməyəcəyəm.
Şahmərdan dəli olub, sonra huşa gəlmiş adamlar kimi, öz-özünə dedi: «Ey
dili qafil, nə eləyirsən? Kimi öldürmək istəyirsən? Axı o insandır… Sənin
məqsədin insanları ağ günə çıxarmaq deyilmi?..»
Şahmərdan daha bir kəlmə də danışmadan və Növrəstənin üzünə baxmadan,
darvazaya sarı yönəldi. Lakin addımının biri gedir, biri getmirdi. Qəhər onu
boğurdu. Bəlkə də həyatında ilk dəfə idi ki, Şahmərdanın gözündən yaş axırdı…
Baxış bəy o gecə rahat yatdı. Səhər Növrəstəni evdə görmədi. Yəqin elədi
ki, utandığından üzə çıxa bilmir, kəndlinin birinin evindədir. « Eybi yoxdur, bu gün
gələr» deyə evdən çıxanda Aftab xanım onun qabağını kəsdi.
- Baxış, kəniz gəlib çıxmadı axı! İş töküldü qaldı! – deyə oğluna müraciət
elədi.
96
- Növrəstə qardaşının yanına gedib. Mən icazə vermişəm. Sabah adam
göndərərəm çağırar.
Baxış bəy xırmana getdi. Vəl sürənlərə, heşan sovuranlara, hazır taxılı
çuvallara dolduranlara nəzər yetirdi. Bəzi göstərişlər verdi. Toz-torpaq onu
tutmasın deyə, böyük bir tayanın kölgəsinə çəkildi. Əllərini belinə qoyub, kəndə,
yamyaşıl görünən bağlara, gözəl evinə, xırmanda işləyənlərə baxdı. Bəylik qüruru
elə bil onu qartal kimi qanadlarında uca bir dağın zirvəsinə qaldırdı. Gülə-gülə öz
ürəyində dedi: «Allah atama rəhmət eləsin ki, bəy imiş… Ayağı çarıqlı bir kəndli
olsa idi, mən də, bax, bu eşşək kəndlilərin biri olacaqdım… Görən mən də cüt
sürməyi, toxum səpməyi, bağ belləməyi, heşan sovurmağı bacarardım?.. Eh,
mənim də fikrimə qəribə şeylər gəlir… Görəsən Növrəstə necə oldu? Niyə evə
gəlmədi? Bəlkə məndən incidi? Eybi yoxdur, bir şey alaram, barışarıq. Bəlkə
pristavın yanına şikayətə getdi? Bundan da mənə zərər gəlməz. Əli Sadiqi öz
adamımızdır. Bəlkə öz-özünə bir xətər yetirdi. Belə olsa, çox pisdir. Özü
cəhənnəm, axı mən ondan kamımı almamışam. Nəfsimi öldürməmişəm…
Növrəstə başqa candır… Hələ mən beləsinə rast gəlməmişəm. Nə olar kəniz
olanda… Atam deyirdi ki, onun babası naxırçı qızı alıb… Kişiyə, nəfsini
öldürdüyü hər arvad, lap qancıq da, tula da olsa, gözəldir; ələlxüsus göz qızanda.
Handa ki, Növrəstə doğrudan maral kimidir. Hə… hə… hə… Yenə zalımın balası
elə könlümə düşüb ki… Bundan sonra məni incitməz. Naz-qəmzə «olmaz»,
«istəmirəm», «eyibdir» - birinci dəfə olar…
Baxış bəy yuxudan kal durmuş adamlar kimi əsnədi, əllərini belindən
götürüb gərnəşdi. «Bəlkə Növrəstə Camalgildədir? Bilirəm, ordan başqa yeri
yoxdur. Birdən hər şeyi açıb ona deyər?.. Cəhənnəmə desin. Camalı bir gecənin
içində yoxa çıxardaram… Hər halda, onlarda olub-olmadığını bilmək lazımdır?..»
Baxış bəy evə getdi. Növrəstədən bir xəbər bilmək üçün qulluqçu Həliməni
Camalgilə xəlvətcə göndərdi.
Qulluqçu yarım saatdan sonra qayıdıb xəbər gətirdi ki, Camalgilin qapıları
bağlıdır.
Baxış bəy Növrəstəni harada tapacağı haqda fikirləşdi…
Növrəstə ilə Camal qapını bağlayıb evdə danışırdılar.
Onların nə danışdıqlarını eşidib bilməsin deyə, Camal arvadını bostana
qovun-qarpız gətirməyə göndərmişdi.
Camal sözünə davam elədi:
- …Şahmərdan qıyıb səni öldürmədi. Ancaq neyləyəydi, kişidir…
Namusuna sığışdıra bilmədi. Çıxdı getdi. Ancaq yerini bilirəm, Gürcülü kəndində
olacaq. Fikir eləmə, tapıb sizi barışdıracağam. Hələ qoy bir az hirsi soyusun. O da
başa düşdü ki, günah o, anasına, bacısına kəm baxan Baxış bəydədir. Elə ki, ondan
qisas aldığımızı eşitdi, bildi, özü gəlib barışacaq. Hə, iş belədir, Növrəstə bacı!
Qisas, qisas! Deyir, qalan işə qar yağar. Bu gecə onun evinə od vuracağam.
Ölümümdən də qorxmuram. Dalımca uşaqlarım ağlamayacaq… Bir arvaddır, o da
öz başını dolandırar. İndi dur get. Soruşsalar ki, bu vaxta kimi harda idin, de ki,
getmişdim qardaşımın yanına. Desələr: üz-gözün niyə bu hala düşüb? Cavab ver
ki, Qazyana gedəndə yıxılmışam. Hə, bir də onu deyim: Aftab xanım səni söysə də,
Dostları ilə paylaş: |