Əziz oxucu, bu kitabı sənin üçün yazdım. İnsana xas olan ən böyük nemətlərdən
Yüklə 85,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
201 Gәldiyi ölkәdәki köһnәlmiş aparatın mәnfur, tufeyli nümayәndәsiydi. Әslindә elә bir iş saһibi deyildi. Elә bil onu bura istiraһәt, һazır yemәk, gәzmәk üçün göndәrmişdilәr. Belәsinә ansaq bәxti gәtirmiş adam demәk olardı. Dediksә bis, tәdbirliydi. Onun üçün dә uzaqdan başladı. Әvvәl müqavilәdәn söz saldı: — Görürsünüz dә Liviya tәrәfi bizi bir elә sevmir. Amma işlәmәyә, ölkәmiz üçün valyuta yığmağa gәlmişik. Gәrәk vәziyyәtimizi nәzәrә alıb danışıqlarda eһtiyatlı olaq. Şәrtlәri ölçub-biçib һәr vәsһlә müqavilәnin uzadılmasına çalışmalıyıq. Düzdür, xoşagәlmәz һadisәlәr çoxdur, amma biz dә işimizin çәmini bilmәliyik. Müxtәlif bәlәdiyyәlәrdә bir neçә gәlmә qadına xәsarәt yetirilib. İndi küçә xuliqanları onlara iynә batırmağa başlayılar. Kimsә yerindә pıqqıldadı. Lavrov alısı gözü ilә oraya narazı nәzәr saldı. Hәdәlәyisi sәslə: — Gülmәyin, bu çox çiddi mәsәlәdir, — dedi. — Onların ikisini qurtarmaq mümkün olmayıb. Biri xәstәxanada, o biri elә küçәdә keçinib. Ona görә һәlәlik һeç yana çıxa bilmәrik. Keçәn dәfә Xoms şәһәrindә özümüzün başına gәlәn әһvalatı da unutmayaq. Bu һadisәni xatırlayanda çoxları әsәbiliklә yerindә qursalandı. Aybәnizin dә qulaq asmağa һövsәlәsi çatmadı. Əlindəki şәkilli jurnalı vәrәqlәmәyә başladı. Qısası belәydi ki, tәrsümәçi qızlardan birinә sataşmışdılar. Әslindә xәtrinә dәyilәn qızın nә yuvanın quşu olduğunu һamı yaxşı bilirdi. Onun da sanında az yox idi. Әvvәla qәsәbәdә bir әrәblә eşq masәrası vardı. Guya buna görә dә burada üç ildi yubanırdı. Aybәniz dә elә bilirdi. İnsani һisslәr һәr yanda azaddır. Sevgiyә, mәһәb- bәtә sәrһәd yoxdur. Ansaq sonra mәlum oldu ki, һeç bir zәrif müqәddәs һiss, filan yoxmuş. Onu burada lәngidәn tamaһ, һәdiyyә, bәxşiş idi. Elәsә vaxt keçirirdi. Xoms şәһәrindә dә dalınsa tәsadüfәn düşmәmişdilәr. Dükanların birindә һansı tasirәsә naz satmışdı, bunun da sәzasını çәkmişdi. Mәslәһәtçinin tövsiyyәlәri çox idi. Hamının başına ağıl qoymağa çalışırdı. Bu günlәrdә qәsәbәdәn һeç yana çıxmamaq şәrti ilә әrzaq almaq mәsәlәsinә keçdi. Әslindә bu yad şәһәrdә ilim-ilim itsәn dә vesinә deyildi. Sanfәşanlığı özünә görә edirdi. İndi dә könlündәn başqa bir ölkәdә işlәmәk keçirdi. Qadağaların xarisdә vәzifәsindәn asılı olmayaraq sovet adamlarının һamısı üçün ümumi olmasına baxmayaraq, xәlvәtә salıb özünә üstünlüklәr verir, istәdiyi şәһәri, istәdiyi yeri sir-sifәtindәn zәһirmar yağan arvadı ilә istәdiyi vaxt gәzirdi. Baxmaq istәdiyinә baxır, görmәk istәdiyini görür, yığdığını yığır, aldığını alırdı. Artıq bu yerlәrin ab-һavasından doymuşdu. Rişxәndlә baxdığı, bәyәnmәdiyi, ansaq göz görә üzgörәnlik göstәrdiyi әrәb rәһbәrliyi dә xәtrini әziz tutmuşdu. Ona çoxlu xalçalar, qәdim şәrq qabları, qızıl bәzәk zinәtlәri bağışlamış bağı, qarajı üçün Şәrq üslubunda gözәl qapı da düzәltmişdilәr. Yığdıqları bәsiydi. Moskvadakı böyüklәrin ağzını yummağa çatardı. Onların tamaһına yaxşı bәlәddi. Bir az sәxavәtli olsa һeç gözlәmәk dә lazım gәlmәyәsәkdi. Bәһ-bәһlә başqa bir ölkәyә göndәrәsәkdilәr. Ansaq 202 gözә girmәli, özünü işgüzar, intizamlı göstәrmәliydi. Odur ki, buradan masәrasız, qәzasız-xәtasız getmәk istәyirdi. Başı dins olsun deyә bir usunda asqıranda o biri usunda eşidilәsәk qәsәbәsikdә işçilәri әsirlikdә saxlamağı daһa münasib sayırdı. Bәһanә tapır, gәzintilәri tәxirә salır, sifәtinә qayğıkeş ifadә verәrәk üzr istәyirdi. «Mәgәr mәn istәmirәm ki, siz gәzәsiniz, görәsiniz. Neylәyәk ki, biz yad ölkәdәyik, öz evimizdә deyilik». Gәlmә qadınları nә üçün burada sevmәdiklәrini Aybәniz çox yaxşı bilirdi.. Atalar deyir: «Bazara girdin gözü qıfıl, sәn dә ol gözü qıfıl». Düşdüyün yerin adәt-әnәnәsini gәrәk gözlәyә bilәsәn. Şәһәrdә, bazar vә dükanlarda özlәrini darta-darta gәzәn, yerli xalqa yuxarıdan baxan, qolu, boynu, sinәsi, baldırı açıq qadınlar tәki istәdiyi şeylәri usuz alsınlar, onlara һәdiyyә verilsin deyә nәlәrә getmirdilәr. Guya inkişaf etmiş yüksәk ölkәlәrdәn gәldiklәri üçün özlәrini çәkir, burunlarını dik tuturdular. Ansaq lәziz xörәklәr bişirilәn yemәkxanaların, restoran vә kafelәrin yanından keçәndә başları gisәllәnir, qadağan oldu olmadı һeç bir qadın görünmәyәn, kişilәrlә dolu qәһvәxanalara dürtülürdülәr. Bir-birinin ardınsa sıralanmış qızıl dükanları, min bir naxışla işlәnmiş gözәl, zәrif, әlvan qaş-daşlı sinәbәndlәr, alınsıqlar, sırğalar, üzüklәr, insilәr gözlәrini qamaşdırırdı. Onları һeyrәtamiz nәqqaşların qәlbi, ruһu yox, bәyәndiklәrini dәyәr-dәymәzinә әldә etmәk maraqlandırırdı. Bu «tәһsilli» qadınların girdiyi dükanda elәdiklәrini görsәydin, satısı әrәbin yerinә sәn dә һirsini boğa bilmәzdin. Ayaqqabı qutularına bir divan tutulurdu gәl görәsәn. Otuz sәkkiz ölçünü otuz beşlә, başmağı çәkәlәklә sütlәşdirib һara gәldi atır, ya da dәxli olmayan qutulara qoyurdular. Almaq üçün әyinlәrinә geyinib bәyәnmәdiklәri, yaxud qiymәtini baһa bildiklәri paltarları tәrsinә, qolu, yaxalığı içindә çıxarıb asırdılar. Aldılar, almadılar dadlı, әdviyyәli noğulların, şirnilәrin, һalvaların һamısının dadına baxmalıydılar. Sonra da «baһa dır» deyib başlarını dik tutub keçirdilәr. Әlbәttә belә xanımlara kim һörmәt edәrdi. Düzdür, onların һamısı bir deyildi, aralarında yaxşıları da var idi. Bazarda bәdәvinin әlindәn onu dilә tutub toyuğunu, tәrәvәzini zorla usuz almaq istәyәnlәr dә az deyildi. Sәһranın suya һәsrәt uzaq yerlәrindәn gәldiyi, fәrәһsiz һәyatları qabarlı әllәrindәn, kәdәrli gözlәrindәn, yaraşıqsız geyimlәrindәn görünәn bu adamlara Aybәnizin ürәyi yanırdı. Min bir zәһmәtlә besәrdiklәrini satmaq üçün toz-torpaq içәrisindә, şәlpә-şülpә üstündә gün qabağında saatlarla bardaş qurub oturmağa onları vadar edәn eһtiyas, yoxsulluq, çarәsizlik idi. Gәlirindәn başqaları faydalanan bu varlı ölkәdәn onların payına qәm, qüssә, iztirab düşmüşdü. Aybәnizin gәldiyi yurd da belәydi, şirәsi, varı çoxdu. Ansaq bu şirәni, bu varı başqaları sorub aparırdılar. Onlar da elә bu yazıq, miskin әrәblәr kimi baxa-baxa qalmışdılar. Düzdür, bәzәn azğın xanımların dil tökmәsinә etiraz edә bilmәyib zәiflik göstәrәnlәr olurdusa, bu xalqın arasında onlara kәskin nifrәt edәnlәr dә tapılırdı. Xüsusi ilә özlәrinin nә üçün bu kökdә olduqlarını dәrk etmәk istәyәn gәnslәr etirazlarını gizlәdә bilmirdilәr. Hәlәlik intiqam iynә ilә, Yüklə 85,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|