Əzizə Cəfərzadə
Yüklə 2,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
219 һissi tҽkcҽ lҽlҽsinin arvadında duymuĢdu. Bu gözҽl qadın onu afҽtlҽrdҽn qoruyan lҽlҽnin lap özü kimi Ġsmayıla qulluq edirdi. Sonralar nisbi azadlıq ҽldҽ edҽndҽ, artıq 13-14 yaĢında ikҽn, gҽncliyinҽ baxmayaraq, bir sҽrkҽrdҽ kimi tanınanda da qadın, qız görmürdü. Ona evlҽndirmҽk üçün seçilib saraya gҽtirilmiĢ qızlar һesabdan deyildi. Üzü niqablı gҽzdiyindҽn çadırına yol tapa bilҽn cariyҽlҽr dҽ ondan çҽkinҽrdi. Yanında cilvҽlҽnmҽyҽ cürҽtlҽri çatmazdı. Lҽlҽ vҽ müҽllimlҽr tҽrҽfindҽn körpҽlikdҽn bir һökmdar, bir Ģeyx kimi tҽrbiyҽlҽndirilir, incҽ һisslҽri qҽlbinҽ yol tapmağa qoymurdu. Ҽlindҽ ya kitab, ya qılınc olurdu. Ya elm öyrҽnir, ya da qılınc mҽĢqi edirdi. Tҽbiҽt isҽ sanki uĢaqlıq dövrü olmayan bu insana acımıĢ, ona Ģeir istedadı, Ģairlik qabiliyyҽti vermiĢdi, elҽ bil çiskinli dağlardakı quru daĢlar göyҽrmiĢ, yosun bağlamıĢdı. Bu istedadi-Ģeiriyyҽ onun ürҽyinҽ tҽrbiyҽçilҽrinin istҽmҽdiyi, arzu etmҽdiyi bir һiss gҽtirmiĢdi. Ġndi bu һiss baĢ qaldırdı. Vҽ Ġsmayıl zҽfҽrin zirvҽsindҽn öpdü, qüruru һeyrҽtlҽ, tҽkҽbbürü qibtҽylҽ ҽvҽz olundu: «Sultanım xanım!» deyҽ qҽlbinin dҽrinliklҽrindҽ pıçıldadı. Onun bu cҽngavҽr qadınla ilk görüĢündҽn heç kҽs www.vivo-book.com
220 xҽbҽr tutmamıĢdı. Zaman gҽlҽcҽk, o bu adı istҽkli qızına qoyacaq. Ġndi qҽlbi bir Ģair qҽlbi kimi titrҽdi: «Dünya özünün nҽ qҽribҽ, nҽ gözҽl bir möcüzҽsini itirdi! Tҽҽssüf!» Amma bakılılar Sultanım xanımın öldüyünҽ inanmırdılar. El arasında söz gҽzirdi ki, qalanın üstündҽn atılıb özünҽ qҽsd edҽn Bibixanım Sultanım deyil, düĢmҽn ҽsgҽrlҽrinin tҽqib etdiyi baĢqa bir qız imiĢ. BaĢqaları da deyirdi ki, yox atılan elҽ özü idi. Amma qalanın dibindҽ Ģҽһҽrlilҽr onu һavada tutub xilas elҽyiblҽr. Bakılılardan ona yaxın olan bir neçҽ nҽfҽr Sultanım xanımı, tҽslim anında Ģҽһҽrdҽn çıxarıb aparıb, һaradasa, deyҽsҽn, ġirvanĢaһın Nardaran bağlarında gizlҽtmiĢdilҽr. Onu gҽlҽcҽk döyüĢlҽr gözlҽyir, – belҽ dҽ deyҽnlҽr vardı…
* * *
Bakı iĢğalçı ҽrҽb sҽrkҽrdҽsi ҼĢҽs ibn Qeys tҽrҽfindҽn alınandan sonra keçҽn bir neçҽ ҽsr boyu belҽ qırğın vҽ talan görmҽmiĢdi. www.vivo-book.com
221 Sҽһҽr oldu. ġaһi-cavanbҽxtin ҽmrilҽ һacib ġirvanĢaһlar türbҽsini niĢan verdi. Cavan qızılbaĢlardan bir neçҽsi ҽllҽrinҽ bel vҽ külüng alıb türbҽni uçurdular, Sultan Ġbraһim Xҽlilullaһın qabrini açdılar, sümüklҽrini çıxarıb bir yerҽ topladılar. Sonra da һҽsirҽ büküb od vurdular. Bütün bu mҽnzҽrҽni novruz Ģamı kimi ҽlvan qҽlҽbҽ libasına bürünmüĢ Ģaһ vҽ ҽyanı, müridlҽr seyr edirdi. Aralıda qılınc gücünҽ saray türbҽsi ҽtrafına toplanmıĢ Bakı vҽ ġirvan nücҽbası dayanmıĢdı. ġiҽlik – din bayrağı altında һҽrbҽ baĢlamıĢ qızılbaĢlar ҽһaliyҽ göz dağı vermҽk üçün cҽһҽnnҽmi bҽrqҽrar elҽmiĢdilҽr. Carçı һamıya Fҽrrux Yasarın da belҽcҽ «cҽһҽnnҽmҽ vasil edildiyini» söylҽyir vҽ oxuyurdu: «Üsyana cürҽt edҽn һҽr bir dinsizin cҽzası budur». ġaһ buyuruğu oxunub qurtardıqdan sonra, yığılanlar içҽrisindҽn yaĢı yüzü çoxdan keçmiĢ bir qoca irҽli çıxdı. Bu, Bakının tanınmıĢ alimlҽrindҽn Ġmamҽddin Bakuvi idi. O, üzünü Ġsmayıla tutsa da, sözlҽrini taxtı ҽһatҽ edҽn yaĢlı müridlҽrҽ eĢitdirmҽk üçün titrҽk, lakin uca sҽslҽ dedi: – Günaһkarı cҽһҽnnҽmdҽ yandırmaq bir Allaһın iĢidir, Ġslam dininҽ, töһvidҽ, Qurana qail olan Ģҽxs, xudavҽndi- www.vivo-book.com
222 alҽmin bҽndҽsini odda yandırmaz. Nҽinki onun sümüklҽrini... Qoca alimin sözü ağzında qaldı... «Sünni, Yezid ĢirvanĢaһların qulu...» deyҽ onun boynuna tҽnab saldılar, sürütmҽ elҽyib boğdular.
Qҽlҽbҽdҽn, atasının qatili һesab etdiyi ĢirvanĢaһlar nҽslindҽn intiqam aldığına görҽ fҽrҽһlҽnҽn cavan Ģaһ, ҽtrafına yığılanları seyr edҽrkҽn gözü, saray ҽrkanı vҽ sҽrkҽrdҽlҽr içindҽ qara ҽlҽmҽ bҽnzҽyҽn ġeyx Mҽһҽmmҽd SiyaһpuĢa sataĢdı. Ötkҽm sҽslҽ soruĢdu: – Ya ġeyx, sҽn bu böyük qҽlҽbҽ, bu coĢqun tҽntҽnҽ günündҽ dҽ qara libasdasan?
Gülümsҽr üzlҽr ҽllҽrini sinҽsindҽ çarpazlayıb qara daĢdan yonulmuĢ һeykҽl kimi dayanmıĢ ġeyx Mҽһҽmmҽd SiyaһpuĢa çevrildi. ġeyx һҽrҽkҽtsiz idi, qara ҽmmamҽli baĢını azacıq sinҽsinҽ tҽrҽf ҽyib dillҽndi: – Hökmdarım, mҽn mҽrһum atanız, mҽnim ҽziz mürĢidim, Ģeyxim Sultan Heydҽr vҽfat edҽndҽn sonra qara geyinmiĢҽm. Ayrı rҽng tanımıram. Mҽnim dҽsmalım da, www.vivo-book.com
223 rҽxtxabım da libasım kimi qaradır.
Ġsmayıl, һҽsir içindҽ yanmaqda olan Sultan Ġbraһim Xҽlilullaһın atҽĢlҽrҽ tutulmuĢ sümüklҽrini göstҽrib, gülümsҽdi:
– Müjdҽ olsun sҽnҽ, ya ġeyx! Sultan Heydҽrin intiqamı alındı. Bu gün onun oğlu sҽni qaradan çıxardır, – deyҽ o, ҽlini ҽlinҽ çaldı, ҽmr etdi: – ġeyxҽ ağ xҽlҽt gҽtirilsin! ġeyx Mҽһҽmmҽd SiyaһpuĢ özünü itirҽn kimi oldu. Yenidҽn yüngülcҽ baĢ ҽyib dedi:
– Hökmdarım, mürĢüdüm darül-fҽnandan darül-bҽqaya köçҽndҽ mҽnim bir ҽһdim dҽ olub: һҽmin gün mҽn öz nҽfsimi öldürmüĢҽm. Odur ki, qara libas...
– Ya ġeyx, bu daһa gözҽl! Sҽn elҽ bir odu söndürmüsҽn ki, onu yeddi dҽyirmanın suyu söndürmҽzdi! Elҽ bir ac ҽjdaһanı öldürmüsҽn ki, onu bütün dünyanın varidatı doyurmazdı. Elҽ bir düĢmҽni mҽһv etmisҽn ki, bҽĢҽrin qanını içsҽ
Yüklə 2,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|