Əzizə Cəfərzadə
Yüklə 2,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
431 cavan Ģaһ, müxtҽlif biçimli, qızıl vҽ qaĢ-daĢ iĢlҽmҽli bҽzҽk Ģeylҽrinҽ, demҽk olar ki, ötҽri baxdı; samur xҽzlҽrini seyr etdi. Ҽli ilҽ, xҽzinҽyҽ aparmaq iĢarҽsi verdi. Hacı Salman xüsusi qiymҽti olan bir neçҽ ҽĢyanın ustası, sҽnҽtkarlığı һaqqında mҽlumat verҽndҽn sonra dedi: – ġaһım, һҽrҽmsaraya keçirilmiĢ qırx xas kҽniz dҽ bura daxildir. Ġçlҽrindҽ rҽqqasҽ, xanҽndҽ var. Meyil etdiyiviz vaxt nҽzҽr salarsınız, birini bҽyҽnsҽniz bҽxtiyar ollam. – Çox gözҽl. Ġndi isҽ... – Yenҽ dҽ Ģaһın gizli iĢarҽsi ilҽ xidmҽtçilҽr xonçaları götürüb çıxdılar. Nҽdim vҽ zҽnci kölҽ dҽ otağı tҽrk etdi. ġaһ һacı ilҽ tҽkbҽtҽk qaldı.
Hacı Salman Ģaһın sual ifadҽ edҽn baxıĢlarını tutub sözҽ baĢladı; amma elҽ bil ki, altı ay evvҽl deyil, elҽ dünҽn, bҽlkҽ dҽ, bir saat ҽvvҽl ayrılmıĢdılar vҽ һacı da yarımçıq kҽsilmiĢ sözünü davam etdirirdi; – Qiblҽgaһım, elçilҽri yerinҽ sҽdҽmҽsiz-zadsız çatdırdım. Sҽlim Konyada idi deyҽn, yolumuzu elҽ Konya bazarına saldıq. Sarayda elçinizi böyük eһtiramla qҽbul etdilҽr.
www.vivo-book.com
432 ġaһın üzündҽn isteһzalı tҽbҽssüm keçdi. «Ҽlbҽttҽ, fҽtһlҽrimizin, zҽfҽrlҽrimin sorağı qulağına çatmamıĢ deyil. Ҽlbҽttҽ, indi özünü qoһum sanır». Hacı isҽ sözünҽ davam edirdi:
– Bir neçҽ ay elçilҽri sarayda qonaq saxlayacaqlar. Cavabını sonra göndҽrҽcҽklҽr. DüĢündüm ki, karvanı bu qҽdҽr boĢ- bekar saxlamaqdansa, qulluğuna qayıdım. Növbҽti sҽfҽrimdҽ onlar da iĢlҽrini bitirib namҽlҽrini almıĢ olsalar, özümlҽ gҽtirrҽm. ġaһın üzündҽ kҽdҽr buludları görünmҽyҽ baĢladı;
– Bҽs Sivas ҽһvalatı doğrudurmu? Qiyasҽddini gördünmü? – Tҽҽssüf ki, Ģҽxsҽn özünü görҽ bilmҽdim, Ģaһim. Ġnzivadaydılar. Onlar qҽribҽ bir surҽtdҽ Ҽlҽviliklҽ BҽktaĢiliyi bir yerҽ salıblar. Orada Ġbraһim adlı bir dҽrviĢ qırx nҽfҽr baĢqa dҽrviĢlҽ birlikdҽ ciһad bayrağı qaldırıb. Bu adla da Sҽlimin zülmündҽn cana gҽlmiĢlҽri qҽlyana gҽtirib. Qiyasҽddin özü vҽ qırxları Ҽrzurum ҽtҽklҽrindҽ böyük
www.vivo-book.com
433 kaһada inzivaya çҽkiliblҽr.
Ҽlbҽttҽ, һacı Salman karvanında gizli tapĢırıqla gҽlҽn Ġbraһimdҽn bixҽbҽr idi. Onun el içindҽ yayılmıĢ Ģair-dҽrviĢ Ġbraһim olduğunu bilmirdi. Odur ki, bu cavan dҽrviĢ һaqqında baĢqa bir söz demҽdi. ġaһ da cavanın gҽliĢindҽn xҽbҽrsizdi, deyirdi:
– Ġbraһim kimilҽrdҽn müqҽyyҽd olmaq lazımdır, hacı adamlarına de ki, һҽmiĢҽ onda göz olsunlar. Yeddi gün qabağı görmҽyҽn arvaddan, yeddi gün irҽlini görmҽyan kiĢidҽn ev olmaz. ġair isҽ yeddi, bҽlkҽ dҽ yetmiĢ il irҽlini görür. Sözün gücü böyükdü. Tҽҽssüf ki, qabaqlar Ģairlҽrimizin çoxu fars dilindҽ yazıb, sözlҽrinin el-camaat içindҽ kҽsҽri olmayıb, çünki baĢa düĢülmҽyib. Ġbraһim isҽ eĢitdiyimҽ görҽ bizim üçün indilikdҽ Rumda bir dünya qoĢunun iĢini görür. Onun sözünü eĢidib, һҽyҽcana gҽlҽn, dҽstҽlҽrҽ qoĢulanların һaqqında dҽrviĢlҽr dҽ mҽnҽ deyiblҽr.
Söz var kҽsdirҽr baĢı, www.vivo-book.com
434 Söz var kҽsҽr savaĢı, Söz var ağulu aĢı Bal ilҽn qaymaq edҽr.
O, danıĢdıqca, һacı Salman misraları һafizҽsinҽ һökm elҽyirdi. Hacı Salman bir ibadҽt, bir dua kimi oxuyacaqdı bu sözlҽri. Hҽr yerdҽ, һҽr mҽnzildҽ, karvan dincҽ dayananda baĢına yığılanlara Ģaһın kҽlamlarından az oxumamıĢdı, az danıĢmamıĢdı. Vҽ һҽlҽ çox danıĢacaqdı. Ҽcҽl baĢının üstünü alanacan. Hacı Salman ҽyildi, Ģaһın önündҽ yeri vҽ «Ģirvani»sinin ҽtҽyini öpdü, duakarcasına ҽllҽrini qaldırıb cavanbҽxtin zҽfҽr qılıncının kütҽlmҽmҽsi üçün dua etdi vҽ mҽlumatına davamla söylҽdi:
Qırxlar bir deyil, beĢ deyil, һҽr qırxa mҽnsub abdalın özünün dҽ bir qırxı, һҽr qırxın özünҽmҽxsus üç yüz arҽni var. DҽrviĢlik böyüyüb bütün güney Rumu ağzına alıb, sҽnin bir iĢarҽnҽ bҽnddilҽr, padĢaһım!
www.vivo-book.com
435 – Bu biqeyrҽt Sҽlim cҽngҽ dҽvҽtimi qҽbul elҽmir... – Qorxur, saһibqran, sҽnin zҽfҽr qılıncının Ģöһrҽti bütün dünyaya yayılıb. Hҽr yerҽ gedirsҽn, söһbҽt sҽndҽn gedir. Sҽni zamanın Meһdisi adlandırırlar. Xüsusҽn Ġbraһimin ҽĢarı bütün Rumda bu babҽtdҽn çox iĢlҽr görür. Onun nҽfҽslҽri, cürҽtimi ҽfv eylҽ, qiblҽgaһım, sҽninkilҽrdҽn seçilmir.
– Qaraman tҽrҽflҽrdҽ nҽ var? – Hҽr yer mҽğĢuĢluqdu, һökmdarım, sҽnin bircҽ «һҽ» demҽyinin intizarındadırlar.
Söһbҽt xeyli uzandı. ġaһ rҽqibinin qüvvҽsi, silaһ növlҽri vҽ özünü maraqlandıran baĢqa mҽsҽlҽlҽr barҽsindҽ һacı Salmandan soruĢur, һacı da bütün görüb eĢitdiklҽrini danıĢırdı. Hacı Salman yeni gҽlҽn «firҽng sҽfiri» һaqqında bildiklҽrini vҽ müĢaһidҽ etdiklҽrini һökmdara demҽyi unutmadı.
ġaһ һacı ilҽ söһbҽtindҽn xeyli mҽmnun qalmıĢdı. Hҽr iki www.vivo-book.com
436 tҽrҽf bir-birindҽn razı ayrılanda gün günortaya çatmıĢdı.
ġaһ bilmirdi ki, qarĢıda onu Sultan Sҽlim sarayına çox yaxın olan ҽrҽnlҽrdҽn birinin elçisi – Ģair dҽrviĢ Ġbraһimlҽ görüĢ gözlҽyir.
* * *
ġҽһҽrҽ çatanda Ġbraһim karvandan ayrıldı. Münasibҽtlҽrindҽki bütün qҽribҽliklҽrҽ baxmayaraq ona Aytҽkinlҽ vidalaĢmaq ağır gҽlirdi. Qız qızlığını bilirdi, indicҽ bu ağır ayrılıq, bu ҽbҽdiyyҽt qarĢısında o aciz, yazıq bir görkҽmdҽydi. Ġstҽyirdi ki, desin: «Mҽn oğlan deyilҽm!» Mҽn o xҽsis qocanın kölҽsiyҽm. Mҽni bu һacı Salman tacir onun vҽsiyyҽtilҽ malından, ҽĢyasından biri kimi qҽbul edib, qul bazarında satacaq; pulunu da onun külfҽtinҽ verҽcҽk. Pulun yox – alasan mҽni. Yerin-yurdun bҽlli deyil ki, aparasan, gizlҽdҽsҽn mҽni. Yersiz-yurdsuz, ҽlҽvi dҽrviĢin nҽyi var? Amma bu az ömrümdҽ dünyada çox Ģey görmüĢҽm. Çox üzlҽr... çox gözlҽr... tҽkcҽ sҽn... tҽkcҽ sҽn...
Yüklə 2,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|