|
F. I. Haydarov, N. I. Xalilova psixologiya fanlarini qitish metodikasik proq e'tibor berish, bilimlarni zlashtirish qonunlariga xato vaПсихология фанларини укитиш методикасиk proq e'tibor berish, bilimlarni zlashtirish qonunlariga xato va
yanglishlarining psixologik sabablariga bo liq muammolari va shu
kabilarga quvchilar bilan bevosita uchrashilganda yuzaga kelgan
masalalarini k plari hal etildi. Lekin asosiysi telekommunikatsiya
vositalaridan foydalanishni quvchilarning ijodiy imkoniyatlarini
rivojlantirish masalalariga qaratish u faqatgina xotirani t ldirmay
balki, fikrlash faoliyatini rivojlantirishga xizmat qilishdan iborat. Bu
masalani hal etish talabaga ilmiy axborotlarini yetkazish metodikasini
zgartirish hisobiga b lishi mumkin. Masalan, yodlab, esda olib
qolishga y naltirilgan yordamchi va nazorat savollari rniga, ularga
muammoni ifoda etadi va shu bilan quvchilar fikrlash faoliyatlarini
ishga solishadi.
Bu masofali qitishdagi tarixiy hodisa texnik vositalar ayniqsa
zamonaviy telekommunikatsion tarmoqlar juda yaxshi va sifatliligi,
lekin bu vositalar orqali uzatiladigan quv materiallari agarda
insonning bilimini zlashtirishning psixologik shartlariga mazmuni va
metodikasi b yicha mos b lganda tayyor axborotlarni oddiy eslab
qolishga emas, aqliy rivojlanishga, fikrlashni rganishga yordam
b lgandagina foydaliligini k rsatadi.
Butun mamlakatni telekommunikatsiyalashtirishni kutib tirmay
uning metodikasini takomillashtirish zarurligi sababli sirtqi ta'Iimning
imkoniyatlari juda katta. Bu imkoniyatlar bilimlarni zlashtirishda
psixologik qonuniyatlardan t laroq foydalanishdan iborat. Ana shu
qonuniyatlardan talaba bilan bevosita aloqa qilmay ularning quv
faoliyatlarini boshqarish metodikasi xususiyatlari kelib chiqadi. Sirtqi
ta'lim talabasi uchun psixologik fanlarni rgatish, zlashtirish
b yicha zining mustaqil ishlarini tashkil etish uchun nima qilish va
qanday bajarish kerakligi haqida haqiqiy amaliy y nalish kerak.
Mustaqil bilim olish auditoriya mash ulotlaridan k ra ancha samarali
degan juda k p fikrlar mavjud. Ular mustaqil qish qiyinligi
asoslangan «kerakli» savollarni tushuntirib beruvchi qituvchining
yordami mavjud emas, barcha «majburiy» bilimlarni hech kim yetkazib
bermaydi.
Bilimlarni mustaqil ishlash qiyinchiliklari haqida sirtqi ta'lim
talabalari va ekspertlar z tajribalaridan yaxshi biladilar.
Ammo sirtqi ta'limda kunduzgi qitishdagi mustaqil bilim
olishdan auditoriya mash ulotlarining ustunligi, g yoki obyektiv
k rsatkichlar ham mavjud ular imtihonlar natijalari sirtqi ta'lim
talabalari kunduzgi ta'lim talabalaridan k ra rtacha past bahoga
egalar ya'ni zlashtirishlari past b ladi. Mana shu yerda bizning
fikrimizga t ri asoslangan xulosa b lmaydi. Mustaqil bilim olish
qiyin b lgach natijalari ham past, demak mustaqil qishning samarasi
past b ladi. Lekin qish kimni qanday b lmasin, kunduzgimi,
168
|
|
|