F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası
Yüklə 348,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Səhər nəfəsli quşlar”
- Flaminqo
- Ovçu qartal
- Torağaylar
16
faunasında olan quşların fotoları və əl işləri nümayiş olunur. Əvvəlcə kitabxanaçı sərgi qarşısında bu tarixin yaranması haqqında oxuculara məlumat verir. Sərgiyə baxış keçiriləndən sonra fəal oxuculara quş yuvalarının hazırlanması, müxtəlif rəngli kağızlardan quş formalarının düzəldilməsi tapşırığı verilir. Oxucular da bu işin öhdəsindən məharətlə gəlirlər. Onlar hazırladıqları quş yuvalarını yaxınlıqdakı parklarda, istirahət yerlərində olan ağaclardan asmağa başlayırlar. Tədbirin sonunda uşaqların düzəltdikləri quş formaları və ağ göyərçinlər havaya uçurulur. Beynəlxalq Quşlar günü ilə əlaqədar F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında “Planetin qəribə quşları” adlı kitabın təqdimatını keçirmək olar.
Kitab Qanun nəşriyyatı tərəfindən 2013-cü ildə nəşr olunmuşdur. Kitab əsasən məktəb yaşlı kiçik uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kitabın içərisində “Hansı quş ən böyükdür?”, “Hansı quş daha sürətlə uçur?”, “Hansı quş ən kiçikdir?”, “Hansı quşların ayaqlarında barmaq var?” və s. bu kimi suallara cavab tapmaq olar. Kitabda bütöv növ quşların şəkilləri və onlar haqqında məlumatlar verilmişdir. Tədbirin sonunda oxucular “Səhər nəfəsli quşlar” adlı əl işləri ilə tanış olurlar. 17
Sərgiyə baxışdan sonra kiçik yaşlı uşaqlar Hüseyn Arifin “Quşlar” şeirini söyləyirlər. 18
Yenə qonub budağa, Ötür qabaq-qabağa. Şirin nəfəsli quşlar, Sübhün gözü durulur. Ağacda toy qurulur Oxuyur səsli quşlar, Biri göy, biri sarı, Oyadır yatanları Səhər nəfəsli quşlar.
Həmçinin “Beynəlxalq Quşlar günü” ilə bağlı dünya faunasında olan müxtəlif cür quşlar və onların yaşayış tərzləri haqqında oxuculara geniş məlumatlar verilir.
Qəribə dimdikli, uzun ayaqlı bu quş flaminqodur. Təəccüblənməyin, axı bu quş yalnız ağ rəngdə olmur, çəhrayı rəngləri də var. Çəhrayı rəngi isə onun yediyi xərçənglərdəndir. Xərçəngin tərkibində olan karotinoid onun rənginə çəhrayılıq 19
verir. Bu maddə az olduqda o, ag rəngdə qalır. Bu quşların hər bir şəraitə uyğunlaşması onların dünyanın çox yerlərində yayılmasına səbəb olub. 5 növü olan flaminqonun ən kiçik və nadir növləri –And və Ceyms flaminqoları-And dağlarında 3500-5000 m hündürlükdə yaşayırlar. Plankton, balıq, xərçəng, molyuska və kiçik su heyvanları ilə qidalanan flaminqoların Xəzərdə qışlayanları da var. Bu quşların ən maraqlı xüsusiyyəti isə odur ki, onların körpələrinə xüsusi tərbiyəçi quşlar qulluq göstərir. Ovçu qartal:
Qartal çöx dəqiq və bacarıqlı ovçudur. Onun gözü insan gözündən dəfələrlə güclü görmə qabiliyyətinə malikdir. Göy üzündə kiçik nöqtə kimi görünən qartal yerdə sıçanın hərəkətini seçə bilir. Qartalın hənirini hiss edən tısbağa bir andaca qınına çəkilir. Elə bilirsiniz canını bununla qurtara bilir? Ay qurtardı ha! Qartal onu caynağına alıb göyün üzünə qaldırır və oradan sərt qayaların üzərinə buraxır. Yazıq tısbağanın nə günə qaldığını təsəvvür etmək, məncə, çox da çətin deyil. Bundan sonra qartal yerə enir və onun parçalanmış çanağının altından ətləri qoparıb yeməyə başlayır.
20
Tropik meşələrdə meymunların ən çox ehtiyat etdikləri ovçu qartallardır. Meşənin açıq yerində oynaşan meymunları görən qartal ildırım kimi şığıyaraq caynağına keçirdiyi meymunu bir neçə dimdik zərbəsi ilə öldürür və götürüb aparır.
Göyərçinlərin mülayim və tropik qurşaqda 255 növü məlumdur. Azərbaycanda isə dörd növü yaşayır: çöl göyərçini, meşə göyərçini, alabaxta, qumru. Onların rəngi müxtəlifdir. Qumru köçəri, qalanı isə oturaqdır. Göyərçin ildə 2, bəzən 4-5 dəfə yumurtlayır. Ağac koğuşunda, kol və uçurumlarda düzəltdiyi yuvaya 2 ağ yumurta qoyur. Toxum və meyvə ilə qidalanır. Ev göyərçininin əcdadı olan çöl göyərçini daha geniş yayılmışdır. Üç qrupa bölünür: poçt göyərçini, dekorativ göyərçin, ətlik göyərçin. Poçt göyərçininin əhəmiyyəti azdır. Yalnız idman işlərində istifadə olunur. Dekorativ göyərçin lələklərinin gözəlliyinə, ətlik göyərçin isə ətinə görə yetişdirilir. Çəkisi 600- 900 qramdır. Göyərçinlərin növləri: Alabaxta, Meşə göyərçini, Çöl göyərçini, Qumru. 21
Albatros əsl dəniz səyahətçisidir. Qanadlarının uzunluğu 3 metrdən çox olan bu quş həyatının xeyli hissəsini okeanda keçirir. O, yalnız ildə üç dəfə bala çıxarmaq üçün insan yaşamayan tənha adaya çıxır. Quruda albatros çox çətinliklə hərəkət edir, demək olar ki, sürünür. Bu quş hətta sakit dəniz sularının üzərində də özünü narahat hiss edir. Axı belə halda o uçmaqdan məhrumdur. Lakin külək dəniz üzərində dalğa yaradan kimi böyük qanadlar sanki daimi uçuşa açılır. Albatros əla uçur və məharətlə küləyin hər bir istiqamətini tuta bilir. Torağaylar: Yüklə 348,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|