Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
__________Milli Kitabxana__________ 113 bu anlaşma 5 il müddətinə keçərli olacaqdır. Tərəflərdən biri bu ilk 5 illik müddətin bitməsindən 90 gün öncə bu müqavi- lənin ləğvini bəyan etmədiyi təqdirdə, hər dəfə bir il müddətinə qüvvədə qalacaqdır. Tərəflərdən birinin bu müqavilə hökmləri- nə uyamaması və ya digər tərəfin uymadığı sonucuna varması halında tərəflər problemi Komissiya çərçivəsində həll etmək üzrə ən qısa zamanda görüşmələrə başlayacaqlar. Bu müqavilə Bakıda 3 may 1992-ci ildə Türkiyə və Azərbaycan türkcəsində iki nümunə olaraq və hər iki mətn də eyni dərəcədə keçərli ol- maq üzrə bağlanmışdır. Müqaviləni Türkiyə Cümhuriyyəti hökuməti tərəfindən xa- rici işlər naziri Hikmət Çətin, Azərbaycan Respublikası tərəfin- dən xarici işlər naziri Hüseynağa Sadıqov imzalamışlar (158, s.127). Azərbaycan Respublikası Xalq Təhsili Nazirliyi ilə Türkiyə Cumhuriyəti Milli Egitim Bakanlığı arasında Azərbaycan tərə- findən B.Feyzullayevin imzaladığı (1992-ci il) təhsil sahəsində əməkdaşlıq müqaviləsi Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələri üçün yeni imkanlar açdı (146, s. 117-118). 18 maddəlik müqavilədə göstərilir ki, tərəflər, Azərbaycan və Türkiyə Cümhuriyyəti arasında təlim-tərbiyə sahəsində əla- qələrin inkişafına nail olmaq üçün aşağıdakı mövzularda razı- lığa gəldilər: 1. Orta məktəb və litsey şagirdlərinin oxudulmaq üçün qar- şılıqlı olaraq mübadiləsi. 2. Tələbələrin oxudulmaq üzərə qarşılıqlı olaraq mübadiləsi (sayı: ilk il 100 nəfərdən başlayaraq 500 nəfərə çıxa biləcək). 3. Təcrübə mübadiləsi üçün müəllimlərin 1 və ya 2 aylıq müddətlərlə qarşılıqlı mübadiləsi təmin ediləcəkdir. 4. Hər iki ölkənin müəllim və mütəxəssislərinin təcrübə mübadiləsi üçün 3 aylıq, 6 aylıq və 1 illik müddətlərlə qarşılıqlı dəyişimi. 5. Türkiyə tərəfi, Azərbaycandan göndərilən rus dili və ədə- biyyatı müəllimlərini öz üniversitetlərində qəbul edir, buna qar- __________Milli Kitabxana__________ 114 şılıq Azərbaycan tərəfi Türkiyənin türk dili və ədəbiyyatı mü- əllimlərinin Azərbaycanın universitetlərində qəbul edir. 6. Hər iki nazirlikdə çalışanların təcrübə və bilgilərini artır- maq üçün bir aylıq müddətlərlə personal mübadiləsi ediləcək- dir. 7. Türkiyə tərəfi, texniki litseylərdə təlim-tərbiyə görmək üzrə 8-ci sinifdən sonra (9-10-11-cı siniflər üçün) Azərbaycan- dan şagird qəbul edəcəkdir. 8. Bakıda Azərbaycan Xalq Təhsili Nazirliyinin uyğun gör- düyü bir binada Türkiyə tərəfi bir Türk məktəbi açacaqdır. Bu məktəbdə dərslər türkcə və ingiliscə keçiriləcəkdir. Bu məktəb Türkiyədən Bakıya gələcək Türk iş adamlarının, müəllimlərin, diplomatların, sənətçilərin, yabançıların və eyni zamanda azər- baycanlıların uşaqlarının oxudulması məqsədi ilə açılacaqdır. 9. Tərəflər, bir-birilərini tarix, mədəniyyət və ədəbiyyatının öz ölkələrində tanıdılmasında yardımçı olacaqdır. 10. Tərəflər arasında fizika, riyaziyyat, biologiya, kimya və digər sahələrdə olimpiyadalar təşkil edəcəklər. 11. Hökumətlərcə, Türkiyə və Azərbaycanda qarşılıqlı ola- raq “Dil və kültür Mərkəzləri” qurulacaqdır. 12. Latın qrafikasına görə makina tədrisində yardımçı ol- maq üçün Türkiyədən müəllim göndəriləcəkdir. 13. Tərəflər elmi sahədə hər cür təlim-tərbiyə vasitə və lə- vazimatlarını (videokassetləri, maqnitofon bantları, sənədli filmlər kimi) qarşılıqlı olaraq mübadilə edəcəklər. 14. Türkiyə Milli Egitim Bakanlığı, Türkiyənin Bakıda oxudulacaq tələbələri və Azərbaycanda qonaq olan müsafirlər üçün ayrıca bir yataqxana binası inşa edecəkdir (bu binanın bir hissəsi yurd, digəri isə Azərbaycan Milli Təhsil Nazirliyinin müsafirxanası olacaq). 15. Tərəflər, bu müqavilədə göstərilən mövzuların gerçək- ləşdirilməsini təmin edəcək və təlim-tərbiyə əməkdaşlığını in- kişaf etdirmək üçün 6 nəfərlik (hər tərəfdən 3 nəfər) bir Daimi Komissiya yaradacaqlar. __________Milli Kitabxana__________ 115 16. Dərs proqramları tədqiq edilərək qarşılıqlı olaraq yer ala biləcək mövzular “Daimi Komissiya” tərəfindən təsbit edi- lərək hər iki Nazirliyə təklifdə olacaqdır. 1992,-ci ilin 1 noyabr tarixində Türkiyə Cumhuriyəti höku- məti ilə Azərbaycan Respublikası hökuməti arasında imzalan- mış turizm sahəsində əməkdaşlıq müqaviləsi (146, s. 128-129) bu sahədə gələcək qarşılıqlı münasibətlərə yeni bir istiqamət vermişdir. 12 maddəlik bu müqavilədə qeyd edilir ki, tərəflər hər iki ölkə vətəndaşlarının bir-birilərinin tarixi, mədəni və turistik dəyərlərini daha yaxşı şəkildə tanımaları məqsədilə aralarındakı informasiya, sənədləşmə və tanıtma materialları mübadiləsinin daha da artırılması yönündə səy göstərəcəklər. 2 noyabr 1992-ci il tarixində Türkiyə Cumhuriyəti hökumə- ti ilə Azərbaycan Respublikası hökuməti arasında mütəxəssis hazırlığına dair protokol (146, s.125-126) da Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələrinin inkişafına təkan vermişdir. Türkiyə Cumhuriyəti hökuməti ilə Azərbaycan Respub- likası hökuməti aralarındakı fövqəladə yaxşı mümkün olan hər sahəyə yaymaqla bir qismini aşağıda təqdim etdiyimiz məsə- lələrdə razılığa gəlmişlər: – Türkiyə Cümhuriyyəti hökuməti ilə Azərbaycan Respub- likası hökuməti əmrinə bazar iqtisadiyyatı, bankçılıq, beynəl- xalq ticarət, beynəlxalq ticarət və bənzəri mövzularda istifadə üçün 100 mütəxəssisə təqaüd təsis edəcəkdir. – Təklif edilən kurslar, mövzularına görə dəyişmək üzrə iki ilə dörd aylıq müddəti əhatə edəcək və mümkün olan hallarda iş başında təhsili də öngörəcəkdir. – Proqramlardan maksimum istifadəni təmin etmək məq- sədi ilə namizədlərin təhsillərinə, dil qabiliyyətlərinə, keçmiş təcrübələrinə maksimum diqqət sərf ediləcəkdir. Bakıdakı Tür- kiyə səfiri namizədlərin seçiminə qatılacaqdır. – Hər namizəd qrupunun təhsil məsələsinə Azərbaycan Hö- kuməti qərar verəcəkdir. Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|