Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
__________Milli Kitabxana__________ 101 saylı qərarları mühüm rol oynamışdır. 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Türkiyə Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında bağlanmış müqavilədə təhsil sisteminin bü- tün sahələri ilə yanaşı, tələbə mübadiləsi haqqında da maddə nəzərdə tutulmuşdur. Bu maddəyə əsasən hər iki ölkə qarşılıqlı surətdə ilk illərdə 100 nəfər, sonrakı illərdə isə bu sayı ildə 1000 nəfərə çatdərmaqla tələbə mübadiləsi etmək haqqında razılığa gəlmişlər. Müqaviləyə əsasən Türkiyəyə göndərilmiş tələbələr 32 ali məktəbdə təhsil almışlar. Türkiyəyə təhsil almağa göndərilmiş gənclərlə yanaşı 1992- ci ildə 320 nəfər yuxarı sinif şagirdi də litseylərə göndəril- mişdir. Bu da, 1991-ci ildə iki dövlətin arasında təhsil sahə- sində əməkdaşlıq barədə imzalanmış müqavilənin şərtlərinə uy- ğun şəkildə həyata keçirilmişdir. 1995-ci ildə xarici ölkələrdə təhsil alan gənclərin sayı 2775, bunlardan 1853 nəfəri isə Tür- kiyə Respublikasında təhsil almışlar. İki ölkə arasında təhsillə bağlı əməkdaşlıq təkcə tələbə mübadiləsi ilə məhdudlaşma- mışdır. Belə ki, Azərbaycanda müasir tələblərə cavab verən proqramlara əsasən litsey və universitetlərin açılması təhsil sahəsində əməkdaşlığın digər bir formasıdır. 1992-ci il sentyabrın 21-də Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Türkiyə Respublikasının İstanbul “Çağ Öyrətim Anonim Şirkəti” arasında təhsil sahəsində birgə iş haqqında müqavilə imzalanmışdır. Şirkət həmçinin Azərbaycan Respub- likası Nazirlər Kabinetinin 11 sentyabr 1995-ci il tarixli 203 saylı qərarı ilə qeydiyyata alınmış Qafqaz Universitetini yaratmışdır. 1993-cü ildən fəaliyyətə başlamış Qafqaz Uni- versiteti hər iki dövlətin elmi-texniki və pedaqoji potensialını birləşdirməklə Azərbaycan dövlətinə beynalxalq proqramlar əsasında kadr hazırlamaqdadır (63, s.19). Azərbaycan Respublikasının ali məktəbləri ilə Türkiyənin eyni tədris qurumları ilə əməkdaşlıq müqavilələri də imzalan- mışdır. 1992-ci ildə N.Tusi adına ADPU İstanbul Universiteti ilə, İnşaat Mühəndisləri Universiteti isə Ərzurum Atatürk Uni- __________Milli Kitabxana__________ 102 versiteti və İstanbul Universiteti arasında müqavilə imzalan- mışdır. Daha sonra isə M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Uni- versiteti, İzmir Egey Dövlət Universiteti, Konya Universiteti, Yüzüncü Yıl Universiteti ilə Ə.Hüseynzadə adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Universiteti Memar Sinan Universiteti ilə müqavilə imzalamışdır (63, s.19). SSRİ-nin süqutu və Azərbaycanın müstəqilliyə qovuşması ərəfəsində Türkiyə Cümhuriyyəti ile Azərbaycan Sovyet Sosi- alist Cümhuriyyəti arasında 1990-1992-ci illər dövrandə mədə- ni və elmi mübadilə protokolu ilkin rəsmi sənədlərdən sayıla bilər (158). Türkiyə Cümhuriyyəti hökuməti ilə Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası hökuməti, Türkiyə Cümhuriyyəti ilə SSRİ arasında imzalanmış olan “1989-1990-cı illər Kültürəl və Bilimsəl Dəyişim Proqramı”nın hökumətlər tərəfindən inkişaf etdirilməsi və aralarındakı elmi və mədəni əməkdaşlığın qüvvətləndirilməsi məqsədilə, 1990-1992-ci illər üçün aşağıda- kı mədəni və elmi mübadilə protokolu imzalanmışdır (158, s.13-20; 133, s.6-11). Türkiyə Cümhuriyyəti tərəfindən İsmət Birselin (Xarici İşlər Nazirliyi Kültür İşləri Genəl Müdürü) və Azərbaycan So- vet Sosialist Respublikası höküməti tərəfindən Zaur Paşa oğlu Rüstəmzadənin (SSRİ Nazirlər Komitəsi nəzdində Azərbaycan Nazirlər kabineti Daimi təmsilçiliyi birinci müavini) imza- ladıqları bu müqavilə Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələ- rinin möhkəmləndirilməsi sahəsində ciddi addımlardan biri ki- mi dəyərləndirilməlidir. Müqavilənin bilavasitə elm, təhsil və mədəniyyətlə əlaqəli olan maddələri aşağıda təqdim edilmişdir: Elm və təhsil 1. Tərəflər, rəsmi kanaldan, Türkiyə Cümhuriyyəti və Azərbaycan SSR yüksək təhsil qurumları arasında elmi əməkdaşlığı təşviq edəcəklər və əlaqələrin qurulmasına və inkişaf etdirilməsinə yardımçı olacaqlar. 2. Tərəflər, konfranslara qatılmaq və müxtəlif elm sahələrində tədqiqatlar aparmaq üzrə, Protokol Dönəmi içində, __________Milli Kitabxana__________ 103 üç elm adamının bir ay müddəti ərzində mübadiləsini təşkil edəcəklər. 3. Türkiyə Cümhuriyyəti Milli kitabxanası ilə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası nəzdində olan kitabxanalar, qarşılıqlı əsaslarla elmi nəşrlərin mübadiləsini davam etdirəcəklər. 4. Tərəflər, türkoloji tədqiqatlarla bağlı nəşrlər və biblioq- rafiyaların mübadiləsini təşviq edəcəklər. 5. Tərəflər, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Şərq- şünaslıq İnstitutu ilə, müvafiq Türk Qurumları arasında elmi nəşr mübadiləsində olacaqlar. 6. Tərəflər, ölkələrində təşkil olunan beynəlxalq simpozi- um, konqres, konfrans və bənzərlərindən bir-birlərini xəbərdar edəcək və toplantılar sonunda yayımlanan elmi hesabatların mübadiləsini edəcəklər. Tərəflər, hər il növbə ilə qarşılıqlı ola- raq elm adamları arasında Türkologiya mövzusunda ikili kol- lokyumlar düzənləyəcəklər. Bu məqsədlə tərəflər, bir-birlərin- dən Protokol Dövrü ərzində 5-7 elm adamının 7 gün müddət ilə mübadiləsini gerçəkləşdirəcəklər. 7. Tərəflər, bir-birlərinin təhsil sistemlərini tanıtmaq məqs- ədilə; məktəbəqədər, ibtidai, orta təhsil, ali təhsil və texniki- peşə təhsili sahələrində məlumat, sənəd və heyət mübadiləsində olacaqlar. 8. Tərəflər, arxeoloji, sənət tarixi, muzeyçilik və tarixi abidələrin restavrasiyası sahələrində elmi nəşr, mütəxəssis və müəllim kadrlarının dəyişdirilməsini həyata keçirəcəklər. 9. Tərəflər, müvafiq təşkilatların istək və dəvətlərinə əsa- sən, bilgi və mütəxəssislərin dəyişdirilməsi surətilə saglıq və tibb sahəsində əlaqələrin inkişaf etdirilməsini təşviq edəcəklər. Tərəflər, məlumat və mütəxəssislərin dəyişdirilməsi surətilə sə- hiyyə və tibb sahələrində əlaqələrin inkişaf etdirilməsini təşviq edəcəkər. Tərəflər, Protokol Dövrü ərzində, 7 gün müddət ilə 2-3 nəfərlik heyətləri mübadilə edəcəklər. Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|