Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
__________Milli Kitabxana__________ 107 cəkdir. Bu protokol 1 yanvar 1990 – 31 dekabr 1992-ci il tarix- ləri arasında keçərli olacaqdır. Bu protokol Ankarada 10 yan- var 1990-cı il tarixində türkcə və rusca olmaqla hər birindən iki nüsxə imzalanmış olub, hər iki mətn də eyni dərəcədə keçər- lidir (158, s.13-20; 133, s.6-11). Azərbaycan – Türkiyə təhsil əlaqələri sahəsində ilk mühüm rəsmi sənədlərdən biri də Türkiyə Cumhuriyəti ilə Azərbaycan Sovyet Sosyalist Respublikası arasında 19 sentyabr 1990-cı ildə keçirilmiş görüşlərlə bağlı protokoldur (146, s. 75-78). Türkiyə Cümhuriyyəti Maliyyə və Kömrük naziri Adnan Kahvecinin dəvətilə Azərbaycan SSR Nazirlər Kabinetinın baş- qanı Həsən Həsənovun rəhbərliyi ilə Azərbaycan heyəti 14-19 sentyabr 1990-cı il tarixində Türkiyədə rəsmi səfərdə olmuş- dur. Bu müddət ərzində o, Türkiyə Respublikasının prezidenti Turqut Özal və baş nazir Yıldırım Akbulut tərəfindən qəbul edilmiş və Dövlət naziri Güneş Taner, Maliyyə və Kömrük na- ziri Adnan Kahveci, Ulaştırma Naziri Cengiz Tuncer ilə görüşmüş, Ankara, İstanbul, İzmir və Manisanı ziyarət edərək bəzi elm və mədəniyyət mərkəzlərini gəzmişdir. Görüşlərdə, 10 yanvar 1990-cı il tarixində imzalanan Türkiyə Cümhuriyyəti ilə Azərbaycan SSR arasında “1990 – 1992-ci illər arasında Türki- yə Cümhuriyyəti ilə Azərbaycan Respublikası arasında elmi və mədəni mübadiləyə dair” protokollar çərçivəcində Azərbaycan – Türkiyə əlaqələrinin inkişafı məsələləri müzakirə edilmişdir. 31 maddədən ibarət olan protokolun bir sıra bəndləri elm, təhsil və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlıqla bağlı olmuşdur ki, aşağıda onların bəzilərini təqdim edirik: 5. Bu maddədə tərəflər arasında birbaşa TV proqramlarının mübadiləsinin və Azərbaycanda ortaq telekommunikasiya vasitələrinin qurulmasının yaxşılaşdırılması vurgulanır. 6. Tərəflər Bursa və Gəncə, Şəki və Kars şəhərləri arasında qardaş şəhər əlaqələri qurulmasını məmnuniyyətlə qarşıladıqla- rını bildirmiş, heyət mübadiləsi xüsusunda razılığa gəlinmişdir. __________Milli Kitabxana__________ 108 7. Tərəflər, hökumətlərarası elmi, texniki və mədəni əmək- daşlıq komissiyasının qurulmasında razılığa gəlirlər. Bu komis- siya Türkiyə ilə Azərbaycan arasında imzalanan müqavilə və protokolların tətbiqi ilə vəzifələndirilir. 12. Tərəflər, Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutu ilə Mimar Sinan universiteti, Azərbaycan Tibb İnstitutu ilə Ankara və İstanbul Tibb fakültələri arasında əməkdaşlıq qurulmasına dair qarşılıqlı arzularını bildirmişlər. 22. Tərəflər, 1990 – 1992-ci illər arasında səhiyyə, onko- loji, göz cərrahiyyəsi, üronefroloji, kardioloji, ürək-damar cər- rahiyyəsi, tibbi təşhis, staj məqsədilə mütəxəssis mübadiləsi, ekoloji təmizlik məsələsində yeni kimyəvi nəzarət tətbiqləri, dərman, tibbi təchizat və cihaz istehsalını təmin edəcək ortaq təsisatların qurulması məsələlərində Türkiyə Cümhuriyyəti ilə Azərbaycan Səhiyyə Nazirlikləri arasında protokol imzalanma- sını razılıqla qəbul etmişlər. Tərəflər, 1990-cı il oktyabr ayında Bakıda “Müasir cərrahiyyə problemləri” mövzusunda Azərbay- can – Türkiyə ortaq konfransının keçirilməsinə müsbət yanaş- mışlar. 23. Tərəflər, təməl elmlər sahəsində mütəxəssis və tələbə mübadiləsinə razılıq vermişlər. Bu çərçivədə Tərəflər, Ərzurum Universiteti ilə Azərbaycan Elmlər Akademiyası arasında elmi- texniki mübadilə və Azərbaycan Elmlər Akademiyası Geolo- giya İnstitutu ilə bu sahədə mübadilə edilməsinə, protokolların imzalanmasına və Türkiyə və Azərbaycan elm adamları arasın- da təmasların inkişaf etdirilməsinə yardımçı olacaqlar. 24. Tərəflər, Azərbaycan elm, sənət və mədəniyyət adamla- rının Türkiyədə düzənlənən birinci Beynəlxalq Azərbaycan Konqresinə qatılmalarının, Türkiyə və Azərbaycan xalqları ara- sında qardaşlığın və dostluğun daha da qüvvətlənməsinə yar- dım edəcəklərini vurğulamışlar. 26. Tərəflər, mədəni əlaqələrin genişləndirilməsini və Tür- kiyə və Azərbaycan xalqlarının həyat, mədəniyyət, adət və ənə- nələrinin hər iki xalqın təmsilçiləri arasındakı təmaslar, elmi və __________Milli Kitabxana__________ 109 mədəni heyət mübadiləsi yolu ilə daha geniş şəkildə tanıdıl- masını istədiklərini vurğulamışlar. 27. Tərəflər, böyük bir qrup azərbaycanlı sənətçinin iştirakı ilə Türkiyədə Azərbaycan mədəniyyət günlərinin keçirilməsi- nin, opera sənətçiləri, müğənnilər və folklor qrupları mübadilə- sinin, Azərbaycan xalça və rəsm ustaları sərgisinin təşkilinin, Azərbaycanla “Xarı Bülbül Beynəlxalq Musiqi Festivalına Türk sənətçilərinin qatılmasının, Azərbaycan Dövlət Dram teatrının Türkiyə qastrolunun, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığa müsbət münasibətdə olduq- larını bildirmişlər. 28. Tərəflər, qarşılıqlı olaraq kitab nəşrinin, türk və Azər- baycan əsərlərinin çevrilməsi və nəşrinin, Bakıda Türk kitab və nəşrlərini satan “Türk Dünyası” özəl kitab mağazasının, İstan- bulda isə Azərbaycan yazarlarının kitablarını və nəşrlərini satan “Azərbaycan Dünyası” kitab mağazalarının açılmasının, türk və Azərbaycan xalqlarının mədəniyyət və yaşantılarının geniş miqyasda tanıdılmasına imkan yaradacaqlarını məmnuniyyətlə ifadə etmişlər. 29. Tərəflər xüsusilə səhiyyə sahəsində, elmi-texniki əlaqə- lərin inkişafı və plan və anlaşma təməllərinə söykənən tələbə və müəllim mübadiləsi üçün səy göstərəcəklər. 30. Həsən Həsənov türk və Azərbaycan xalqları arasında qardaşlıq, dostluq və əməkdaşlığın qüvvətləndirilməsinə edilən yardım, gördükləri isti münasibət və səmimi qonaqsevərlik üçün Türk hökumətinə və xalqına təşəkkürlərini bildirmiş və Azərbaycan SSR Cümhurbaşqanı Ayaz Mütəllibov ilə Azər- baycan Hökumətinin rəsmi dəvətini Türkiyə Cümhurbaşqanı Turqut Özala, Türkiyə Baş Naziri Yıldırım Akbuluta, Türkiyə maliyyə və Kömrük Naziri Adnan Kahveciyə təqdim etmişdir. Edilən dəvətlər məmnuniyyətlə qəbul edilmişdir. Bu protokol 19 sentyabr 1990-cı il tarixində Ankarada üçü də eyni dərəcədə keçərli türkcə, azərbaycanca və rusca üç oriji- nal nüsxə olaraq tərtib edilmişdir” (146, s.77-78). Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|