Final asas Макет 1
Yüklə 192,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İsmət Qayıbov 142
139 Tanı oğlunu, Vətən! si tetində də qeyd olunur. Bu tədbirlərdə Sadir müəllim qo naq lar, professor-müəllim heyəti, tələbələr qarşısında məruzələrlə çı xış edir. Sadir müəllim ermənilərin Xocalıda amansız törətdikləri vəh şilikləri faktlarla, sənədlər əsasında auditoriyaya çatdırır. Ulu Öndər Heydər Əliyevin dediyi kimi, “...əslində Xocalı soyqırımı XX yüzilliyin ən böyük insan faciələrindən biridir. Xocalıdakı insan qırğınının yer kürəsinin hər hansı bir guşəsində baş verməsinin qar şısını almaq üçün Xocalı soyqırımı həqiqətlərini dünya ic ti ma - iy yətinə hərtərəfli çatdırmalıyıq”. O, Xo calı həqiqətlərini əks et - di rən iki kitabın “Xocalı soyqırımı” və “Er mənilər tərəfindən azər baycanlılara qarşı törədilmiş soyqırım” (Bakı, Mütərcim, 2010) müəllifidir. Kitablar 12 dildə (Ukrayna, türk, ingilis, al man, fransız, rus, belarus, pol yak, çex, bolqar, ivrit, yunan) çap olun - muş, ölkəmizdəki bey nəl xalq təşkilatlara, səfirliklərə çat dı rıl - mışdır. S.Məmmədov Şuşada, Stepanakertdə həm siyasətçi, həm də xalq diplomatı idi. Rus hərbçilərilə, rus zabitləri ilə istər-istəməz dil tapmaq lazım gəlirdi. Qarabağın əzəli Azərbaycan torpağı olduğunu, ermənilərin buraya gəlmə olduqlarını onlara dönə-dönə başa salırdı. Tarixçi olması işinə yarıyırdı. Polkovnikin gündəliyində bu haqda səmimi etiraf keçir: “1991-ci ildə general Kovalyovu, general Safonovu Ağdama qonaq aparmışdım. Bu görüşdə söhbət əsnasında ermənilərin Dağliq Qarabağdan uzaq laş dırılması üçün onları az qala razı sala bilmişdim...” Onu da qeyd edək ki, general V.V.Kovalyov (V.Kovalyov bu vəzifəyə qədər Dağlıq Qarabağ və sərhəd rayonları üzrə hərbi komendant B.N.Safonovun müavini idi) respublika Da xi li İşlər Naziri M.Əsədovun vəsatəti ilə R.Tumanyantsın yerinə tə yin olunmuşdu. Polkovnik danışır ki, vilayətin daxili işlər orqanlarında azərbaycan lıların təqiblərə, haqsızlıqlara məruz qaldığını dəfələrlə 140 Tanı oğlunu, Vətən! rəhmətlik Kovalyova bildirmişdim. Onların təhlükəsizliyini və asayişini qorumaq üçün azərbaycanlı milislər cəlb olunmalıydı. Ermənilər də, rus hərbçiləri də bu işə mane olurdular. General təklikdə deyirdi ki, mən bu işə “yox” desəm də, bu məsələyə eti - raz etsəm də, sən geri çəkilmə. Onsuz da axırda sən deyən olacaq. Doğrudan da, qısa müddət ərzində DQMV Dİİ-nin aparatına 14 nəfər azərbaycanlı işə qəbul olundu. “...Artıq iki gün idi ki, DQMV-nin prokuror müavini Şükür Həbib oğlu Rzayevi Xankəndində ermənilər girov götürmüşdülər. Məqsəd isə onu müxtəlif cinayətlərə görə Bakıda həbsdə olan ermənilərlə və Mardakert (Ağdərə) rayon prokurorunun müavini Edikin arvadı (ləzgi qızı) ilə dəyişməkdən ibarət idi. Ona görə də mən üç sutka idi ki, Xankəndində hərbi komendaturada ermənilərlə danışıqlar aparırdım. Mən gecə hərbçilərin köməyi ilə Ağdama gəldim ki, cəbhəçilərlə görüşüm. Saat 22 radələrində evə çatdım. Evdə dedilər ki, Ağdam Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi Səyyaf Verdiyev zəng edib ki, Sadir gələndə mütləq mənimlə görüşsün. Heç beş dəqiqə keçməmişdi ki, telefon zəng çaldı. S.Verdiyev mənə dedi ki, biz qonaq evində səni gözləyirik. Xahiş elədim ki, səhər saat 8.00-da görüşək. Elə bu vaxt telefonda İsmət Qayıbov mənimlə salamlaşaraq, Sadir, xahiş edirəm indi gəl, görüşək, – dedi. Dərhal qonaq evinə gəldim. Görüşdük. O dedi ki, biz Ş.Rzayevi o murdar ermənilərdən almalıyıq. Odur ki, məni Xankəndinə aparmalısan. Mən İsmət müəllimə gördüyüm işlər barədə məlumat verdim. Əlavə olaraq bildirdim ki, mən Sizi Xankəndinə aparmağa risq etmirəm, çünki ermənilərin Sizə və Məhəmməd Əsədova qarşı çox qəddar kini var. Ona görə ki, Siz daim onlara qarşı açıq-aşkar mabarizə aparırsınız (İsmət müəllim TV-də çıxışlarının birində ermənilərə “dılğır” deyib təhqir etmişdi). Hətta Sizin hər ikinizin başına pul mükafatı da ayırıblar. 141 Tanı oğlunu, Vətən! Elə mən özüm də qorxurdum ki, ermənilər bilərlər ki, İ.Qayıbov Xankəndindədir, hərbçilərlə əlbir olub onu ələ keçirə bilərlər. Onda mənim taleyim necə ola bilər... Ancaq bütün bunlara baxma- yaraq, İsmət müəllim inadından dönmədi və mən hərbi komendant, general Jinkindən vertolyot verilməsini xahiş etdim. Səhər (16-17 noyabr 1991-ci il) tezdən Ağdamdan Xocalı hava li ma - nına uçduq. Oradan isə komendantın və Xocalı polisinin av to - maşınları ilə Xankəndinə, hərbi komendaturaya gəldik. Həmin dövrdə Əsgəranda avtomobil yolu ermənilər tərəfindən daşla hörülmüşdü. Yollara nəzarəti erməni boyevikləri, saqqallılar həyata keçirirdilər... Mən Karlen Ağacanyanı və erməni nümayəndələrini komen- daturaya çağırdım və danışıqlar başladı. Ermənilər girov qadını qaytarmağı tələb edirdilər və yalnız bundan sonra Şükür müəllimi qaytaracaqlarını vəd edirdilər. Mən masanın altından İsmət müəllimin ayağını tapdaladım ki, bu təkliflə razılaşmasın. Çünki onların vədlərinə əməl et mə yə - cək lərinə əmin idim. Lakin İsmət Qayıbov mənim işarəmə məhəl qoy madan girov qadının bu gün qaytarılacağını vəd etdi və həmin ge cə mən Xocalıda qadını uşağı ilə birlikdə hərbçilərə təhvil ver - dim. İsmət Qayıbov özünəxas qətiyyətlə ermənilərə dedi: “Biz azərbaycanlıyıq, biz kişiyik. Heç vaxt qadını girov sax - la mı rıq”. İsmət Qayıbov 142 Tanı oğlunu, Vətən! Ertəsi gün, yəni 1991-ci il noyabrın 18-də yenidən həmin tər kibdə görüş keçirildi və ermənilər daha dörd nəfərin buraxılmasını is tədilər. Onların içərisində qatı cinayətkar Qərib və Salatın Əs gə - ro vanı qətlə ye ti rənlərin də adları var idi. Axşam qaranlıqlaşanda hərbi komendant Jinkin məlumat verdi ki, ermənilər Xocavənddən (Martuni) azərbaycanlıları çı - xar mışlar. Əhali Ağdama doğru axışır. Elə bu vaxt Karlen Ağacanyan otağa daxil oldu və razılaşmanın sabah həll olacağını bildirdi, eyni zamanda, dedi ki, Şükür Rzayevin qaytarılması üçün yenə də hansısa şərtlər irəli sürüləcək, bu barədə sabahkı görüş zamanı sizə məlumat verəcəklər. Artıq saat 23.00 idi. İsmət müəllim mənə dedi ki, Sadir, sən get Ağdama, çünki görürəm ki, sən çox narahatsan. Mən qəti etiraz etdim. Çox mübahisədən sonra biz komendantın müavini polkovnik Kuşnarıklə BTR-lə Ağdama gəldik. 19 noyabr saat 01.00 olardı. Axşam qonaq evində S.Verdiyevlə bilyard oynadılar. S.Verdiyev dedi ki, İsmət müəllim, nə qəşəng ayaqqabılarınız var. İsmət müəllim dedi ki, ondan bir cüt evdə var. Uduzsam, sənə qurbandır. İ.Qayıbov oyunu uduzdu. İsmət Qayıbov dedi ki, Sadirlə Ba kıya gedirik, ayaqqabıları onunla göndərəcəm. ...Qarakənddə, yanıb külə dönmüş cəsədlər arasında İsmət Qa yıbovu tanıya bildik. Həmin “qəşəng” ayaqqabılardan.... 1991-ci ilin 18 noyabrında Xocavənddən (Martuni) əhali çıxarılmışdı. İnsanlar sel kimi Ağdama axışırdı. Aləm bir-birinə qarışmışdı və vəziyyət gərginləşmişdi. Bu məq sədlə komissiya yaradılmışdı. Zülfü Hacıyev komissiya sədri, Qur ban Namazəliyevlə mən müavinləriydik. Xocavəndliləri yer bəyer eləmək üçün dövlət adamı kimi Ağdama gəldik. Yüklə 192,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|