Gender probleminə müxtəlif baxışlar

Gender probleminə müxtəlif baxışlar
Qeyd etmək lazımdır ki, cinslərin sosial bərabərlik nəzəriyyəsini qəbul etməyənlər və gender konsepsiyasının tənqidçiləri də mövcuddur. Onların əsas arqumenti odur ki, qadın və kişilərin təbiəti fərqlidir və bu fərqlər yalnız fizioloji deyil, psixoloji sahəni də əhatə edir. Belə tənqidi nəzəriyyənin tərəfdarları iddia edirlər ki, texniki və texnoloji tərəqqiyə baxmayaraq, elə fəaliyyət sahələri mövcuddur ki, orada əsasən qadınların və yaxud kişilərin çalışmaları daha məqsədəuyğundur. Gender nəzəriyyəsinin tənqidçilərinə görə cəmiyyətdə kişi və qadınlar arasında fəaliyyət sahələrinin psixoloji amillərə əsaslanan bölümü hər iki qrupu daha xoşbəxt edə bilər. Tənqidçilər gender probleminin həlli yolunu inkişaf üçün eyni şəraitin yaradılmasında görürlər. Onların fikrincə cəmiyyət üçün belə yanaşma daha əhəmiyyətlidir. Bu baxışlara görə, gender probleminin həlli qadınları qadın kimi, kişiləri isə kişi kimi xoşbəxt etməkdən keçir.
Psixoloq Roda Unger "Cinsin və genderin yeni təyini" (1979-cu il) məqaləsində təklif etmişdir ki, cins (sex) sözü yalnız bu xüsusi bioloji mexanizmlərə (xromosom və ya fızioloji fərqlər) aid olanda, gender- cəmiyyətin qadm və kişi kimi müəyyən etdiyi və onlar üçün tipik və arzu olunan hesab edilən və cizgilərə, normalara, stereotiplərə, vəzifələrə aid olan sosioloji, mədəni və psixoloji aspektlərin tədqiqatı üçün istifadə edilsin
Gender problemləri qlobal problemlər sistemində sülh və müharibə məsələlərindən sonra mühüm su'ada durur. Müasir qlobolistikada gender problemlərinin yeri və rolu müəyyənləşdirilərkən qarşıya aşağıdakı konkret vəzifələr çıxu': 1) M üasir dövrün qlobal problem ləri xüsusiyyətlərinin meydana gəlməsi səbəblərini və bu problemlər sisteinində gender problemlərinin yerini aşkar etmək; 2) Cəmiyyətdə cinslərin qarşılıqh münasibətlərinin optimallaşdu-ılması, gender problemlərinin hüquqi ideoloji aspektini açmaq; 3) Sosial istiqamətdə genderin mühüm konsepsiyalarmm nəzəri-metodoloji, sosial-siyasi və aksioloji dünyagörüşü əsaslarmı açmaq; 4) Gender problemlərinin təhlilinə ümumbəşəri yanaşmanm üstünlüyünü göstərmək.
Gender problemlərinin yaranmasmm, onların həllinin üç yolunu göstərək:!) tarixi, 2) sosial, 3) mənəvipsixoloji siyasət yolları. Birinci yol, konkret gender problemlərinin tarixi araşdu'ilmasmı irəli sürür. İkinci, cəmiyyətdə cinslərin harmonik inkişafının korapleksgender proqramlarının yaradılmasını nəzərdə tutan sosialictimai siyasətin həyata keçirilməsini tələb edir. Üçüncü yol, şəxsiyyətin gender mədəniyyətinin, gender şüurunun və davranışmm formalaşmasmı nəzərdə tutur. Deməli, məhz üçüncü yol gender məsələlərinə fikir verməyi tələb edir. Yəni qadma təkcə biololji populyasiya kimi deyil, sosial cəhətdən fəal, məqsədyönlü qüvvə kimi baxmaq lazmıdn'.