• MƏl umat kitabçasi handbuch



Yüklə 0,92 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/33
tarix06.05.2018
ölçüsü0,92 Mb.
#42984
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   33

35

34

Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit



Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit

DIMENSION ÖKONOMIE: SOZIAL- UND UMWELTVERTRÄG-

LICHE WIRTSCHAFTSSYSTEME SOLLEN ORGANISIERT 

WERDEN

Nachhaltiges Wirtschaften ist sowohl umweltfreundlich als 

auch sozial fair. Die Umweltfreundlichkeit äußert sich z.B. im 

sparsamen Umgang mit Ressourcen, im Einsatz umwelt-

freundlicher Energie (z.B. Solar, Wind ...), oder in der Anwen-

dung innovativer Technologien (z.B. cradle to cradle). Sozial 

faire Arbeitsbedingungen werden z.B. durch starke Arbeitneh-

mer/innenvertretung geschaffen. Ein wichtiger Aspekt ist der 

Wiederaufbau bzw. Erhalt regionaler Wirtschaftskreisläufe: 

Der Wegfall langer Transportwege reduziert Umweltbelastun-

gen, Arbeitsplätze in den Regionen werden erhalten oder neu 

geschaffen. 



„GUTES LEBEN FÜR ALLE“

Für die Gestaltung einer lebenswerten Welt sind verschie-

denste Fähigkeiten notwendig und hilfreich: Diese zu entwi-

ckeln und zu vertiefen ist Ziel von Bildung für nachhaltige 

Entwicklung.

Was wir unter einem „guten Leben“ verstehen, ist sehr 

individuell – abhängig von unserem geographischen und 

sozialen Lebensumfeld, je nachdem ob wir Bäuerin in Geor-

gien, Student in Aserbaidschan, Fabrikarbeiter in Armenien,  

Banker in New York oder Arbeitslose in den Suburbs von 

Bangkok sind. Vier Dimensionen werden im Nachhaltigkeits-

diskurs aber dennoch als wesentlich für die Qualität unseres 

Lebens betrachtet: Ökologie, Gesellschaft, Ökonomie und  

Kultur. 


DIMENSION ÖKOLOGIE: NATÜRLICHE LEBENSGRUNDLAGEN 

SOLLEN ERHALTEN BLEIBEN

Nur wenn wir saubere Luft zum Atmen, reines Wasser zum 

Trinken und gesunde Böden haben, die uns ernähren, können 

wir gut leben. Durch unsere oft ausbeuterische Wirtschafts-

weise geht die Vielfalt an Pfl anzen und Tieren zurück, der Kli-

mawandel verändert unsere Lebensbedingungen maßgeblich.



DIMENSION GESELLSCHAFT: GELUNGENES ZUSAMMENLE-

BEN SOLL GESTALTET WERDEN

Im Zentrum stehen dabei die Begriffe Gerechtigkeit und 

Chancengleichheit. Beispielsweise soll der Zugang zu Bildung, 

Arbeit, Gesundheitsversorgung oder Nutzung natürlicher 

Ressourcen für alle, speziell auch für sozial schwächere 

Gruppen gegeben sein. Ebenso geht es um Chancengleichheit 

und Gerechtigkeit zwischen Männern und Frauen. Wesentlich 

für den Zusammenhalt einer Gesellschaft ist auch Mitbestim-

mung und das friedliche Lösen von Konfl ikten.

İQTİSADİ ÖLÇÜ: SOSİAL VƏ EKOLOJİ YÖNÜMLÜ İQTİSADİ 

SİSTEM TƏŞKİL EDİLMƏLİDİR

Davamlı iqtisadiyyat həm ekoloji, həm də sosial mənada 

ədalətlidir. Ətraf mühitə dostluq özünü təbii ehtiyatlara olan 

qənaətcil münasibətdə, ekoloji enerji formalarından istifadə 

də (günəş, külək və s.) və ya innovativ texnologiyaların (məs. 

cradle to cradle) istifadəsində göstərir. Sozial ədalətli iş şərt-

ləri işçilərin güclü daxili nümayəndələri sayəsində mümkün 

ola bilər. Vacib bir məsələ yenidənqurma və ya regional eko-

loji tsiklərin saxlanmasıdır: uzun nəqliyyat magistrallarının 

yoxluğu ətraf mühitə olan mənfi  təsiri azaldır, regionda olan iş 

yerləri saxlanılır, ya da yenidən yaradılır.

“HAMI ÜÇÜN GÖZƏL HƏYAT” 

Yaşamağa dəyər bir dünya qurmaq üçün müxtəlif vərdişlər 

vacib və köməkçidir: davamlı inkişafın məqsədi bunları inkişaf 

etdirmək və dərinləşdirməkdir.

Bizim “gözəl həyat” başlığı altında nə düşündüyümüz indivi-

dualdır - bu bizim geoqrafi k və sosial yaşayış mühitimizdən 

asılıdır - Gürcüstanda inşaatçı, Azərbaycanda tələbə, Ermə-

nistanda fabrik işçisi, Amerikada bank sahibi yoxsa Bankokda 

işsiz bir insan olmamızdan asılıdır. Davamlılıqdan söbhət 

getdikdə və xüsusən bu bizim həyatımızın keyfi yyətinə mün-

asibətlə əlaqədardırsa burada dörd əsas ölçü məna kəsb edir: 

ekologiya, cəmiyyət, iqtisadiyyat, incəsənət. 



EKOLOJİ ÖLÇÜ: TƏBİİ HƏYAT ƏSASLARI SAXLANILMALIDIR

Biz yalnız təmiz hava ilə nəfəs aldıqda, təmiz su içdikdə və 

sağlam torpaqda yetişən məhsullarla qidalandıqda sağlam 

həyat tərzi sürə bilərik. Bizim istismaredici iqtisadi müna-

sibətimiz sayəsində bitki və heyvan müxtəlifl iyi məhv olur, 

iqlim dəyişməsi həyatımızı böyük ölçüdə dəyişir. 



CƏMİYYƏT ÖLÇÜSÜ: UĞURLU BİRGƏ HƏYATIN QAYĞISINA 

QALMAQ LAZIMDIR

Burada diqqət mərkəzində olan ədalət və şans bərabərliyidir. 

Məsələn, təhsil, iş, tibbi sığorta və təbii ehtiyatların istifadəsi 

hamı üçün, xüsusən də maddi vəziyyəti aşağı insanlar üçün 

əlçatan olmalıdır. Burada həmçinin söhbət qadın və kişi 

arasındakı ədalət və şans bərabərliyindən də gedir. Cəmiyyətin 

bütövlüyü üçün vacib olan ictimai proseslərdə birgə iştirak və 

konfl iktləri sülh yolu ilə həll etməkdir.




37

36

Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit



Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit

KURZ UND BÜNDIG

Wenn wir vom Leitbild einer nachhaltigen Entwicklung als 

Herzstück von Bildung für nachhaltige Entwicklung sprechen, 

meinen wir: Gerechtigkeit hier und heute, gegenüber künfti-

gen Generationen und überall auf der Welt im Rahmen einer 

Entwicklung, in der Umwelt, Wirtschaft und Gesellschaft in 

gelungener Wechselwirkung sind. Das Einbeziehen der zehn 

BNE-Aspekte in Bildungsangebote hilft dieses Leitbild umzu-

setzen.

 

Quelle: I.Stelzer/S.Garczyk/A.Streissler, (2012):



bildung.nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhal-

tige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungs-

praktikerInnen, FORUM Umweltbildung, S. 12 ff

Download: 



http://www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopubli-

cations/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf

DIMENSION KULTUR: NACHHALTIGE ALLTAGSKULTUR SOLL 

BEWAHRT ODER ENTWICKELT WERDEN

Dazu gehören: Die Realisierung einer Weltanschauung, in der 

nicht der Mensch allein im Mittelpunkt steht, sondern sich 

als Teil von ökologischen und sozialen Systemen versteht; 

das Entwickeln und Umsetzen von Ideen mit kreativen 

Ausdrucksmitteln; das Anerkennen von kultureller Vielfalt 

als Bestandteil und Potential Nachhaltiger Entwicklung; die 

Aufwertung und Aktualisierung von traditionellem Wissen; 

ein veränderter Umgang mit Zeit, Geld und Konsumgütern im 

Hinblick auf regionale und globale Zusammenhänge. 

Das Konzept der Nachhaltigen Entwicklung geht davon aus, 

dass Menschen nicht einfach den verschiedenen komplex 

vernetzten Wirtschafts-, Technik-, Politik- und Sozial-Syste-

men ausgeliefert sind, sondern selbst Zukunft mit gestalten 

können. 

Alternative Lösungen, Innovationen und Visionen spielen da-

bei eine wesentliche Rolle. Anstatt nur Schritt für Schritt auf 

Herausforderungen und Probleme, die sich jeder Gesellschaft 

im Laufe der Zeit stellen, zu reagieren, regt das Konzept der 

Nachhaltigen Entwicklung dazu an, pro-aktiv zu handeln. 

Dabei spielen auch die persönliche Motivation und die Freude 

eine „bessere“ Welt mitzugestalten, wesentliche Rollen. Genau 

hier setzt Bildung für nachhaltige Entwicklung an: Ziel von 

BNE ist es, Menschen Kompetenzen und Fähigkeiten mit 

auf den Weg zu geben, die es ihnen ermöglichen, aktiv und 

eigenverantwortlich ihr Lebensumfeld und ihre Zukunft mit 

zu gestalten – orientiert an den Werten einer Nachhaltigen 

Entwicklung. Die Fähigkeiten, die für die Mitgestaltung einer 

nachhaltigen Zukunft wesentlich sind: 

KONKRET HANDELN, EMOTIONEN MITEINBEZIEHEN, MIT 

WISSEN BEWUSST UMGEHEN, VISIONEN ENTWICKELN, RE-

FLEKTIEREN, KRITISCH DENKEN, KOMMUNIZIEREN, PARTIZI-

PIEREN, KOOPERIEREN, METHODENVIELFALT.

QISA VƏ LOKANİK

Biz davamlı inkişaf üçün maarifl əndirmənin əsas elementi 

olan davamlı inkişaf modeli haqqında danışanda, nəzərdə 

tuturuq: burada və indi gələcək nəsillərə və bütün dünyaya 

qarşı ədalət, elə bir inkişaf çərçivəsindəki, orada ekologiya, 

iqtisadiyyat və cəmiyyət uğurlu qarşılıqlı təsirdədir. Davamlı 

inkişafın maarifl əndirmə proqramına on aspektin əlavəsi bu 

modelin reallaşmasına kömək edəcək.

 

Mənbələr: I.Stelzer/S.Garczyk/A.Streissler, (2012):

bildung.nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhal-

tige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungs-

praktikerInnen, FORUM Umweltbildung, S. 12 ff

Download: 



http://www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopubli-

cations/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf

MƏDƏNİYYƏT ÖLÇÜSÜ: DAVAMLI GÜNDƏLİK HƏYAT 

QORUNUB SAXLANILMALI VƏ YA İNKİŞAF ETDİRİLMƏLİDİR 

Buraya aiddir: dünya elə bir baxış formalaşdırılmalıdır ki, 

orada yalnız insan ən vacib amil olaraq götürülmür, əksinə o, 

ekoloji və sosial sistemin bir hissəsidir. İdeyaların inkişafı və 

tətbiqinin yaradıcı yollarla ifadəsi; mədəni müxtəlifl iyin da-

vamlı inkişafın tərkib hissəsi və potensialı kimi qəbul edilmə-

si; ənənəvi biliklərin yenidən qiymətləndirilməsi və aktual-

laşdırılması; regional və qlobal qarşılıqlı əlaqələr baxımından 

zaman, pul və istehlak mallarına dəyişilmiş münasibət.

Davamlı inkişaf ondan əsas götürür ki, insanlar yalnız bir-biri 

ilə əlaqəli iqtisadi, texniki, siyasi, sosial sistemlərin təsirinə 

məruz qalmır, həm də öz gələcəyini özləri qura bilərlər. 

Alternativ həll yolları, innovasiyalar, xəyallar önəmli rola 

sahibdir. Davamlı inkişaf konsepsiyası hər bir cəmiyyət-

də zaman keçdikcə yarana biləcək problem və çağırışlara 

addım-addım reaksiya vermək əvəzinə aktiv fəaliyyətə 

ruhlandırır. Burada şəxsi motivasiya və “daha gözəl” dünya 

yaratmaq istəyi də önəmli rol oynayır. Məhz burada davamlı 

inkişaf başlayır: davamlı inkişafın məqsədi insanlara aktiv 

və sərbəst şəkildə yaşayış şəraitini, həmçinin gələcəklərini qur-

maları üçün davamlı inkişafın dəyərlərinə söykənən qabiliyyət 

və biliklər aşılamaqdır. Davamlı gələcəyin qurulması üçün 

lazım olan vərdişlər.

KONKRET FƏALİYYƏT, EMOSİYALARIN ƏLAVƏ EDİLMƏSİ, 

BİLİKLƏRİN DÜŞÜNÜLƏRƏK İSTİFADƏSİ, XƏYALLAR FORMA-

LAŞDIRMAQ, YANSITMAQ, KRİTİK DÜŞÜNMƏK, ÜNSİYYƏT 

QURMAQ, İŞTİRAK ETMƏK, ƏMƏKDAŞLIQ, METODLARIN 

MÜXTƏLİFLİYİ.




Yüklə 0,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   33




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə