• MƏl umat kitabçasi handbuch
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Handbuch |
- DIMENSION ÖKOLOGIE: NATÜRLICHE LEBENSGRUNDLAGEN SOLLEN ERHALTEN BLEIBEN
- DIMENSION GESELLSCHAFT: GELUNGENES ZUSAMMENLE- BEN SOLL GESTALTET WERDEN
- İQTİSADİ ÖLÇÜ: SOSİAL VƏ EKOLOJİ YÖNÜMLÜ İQTİSADİ SİSTEM TƏŞKİL EDİLMƏLİDİR
- “HAMI ÜÇÜN GÖZƏL HƏYAT”
- EKOLOJİ ÖLÇÜ: TƏBİİ HƏYAT ƏSASLARI SAXLANILMALIDIR
- CƏMİYYƏT ÖLÇÜSÜ: UĞURLU BİRGƏ HƏYATIN QAYĞISINA QALMAQ LAZIMDIR
- DIMENSION KULTUR: NACHHALTIGE ALLTAGSKULTUR SOLL BEWAHRT ODER ENTWICKELT WERDEN
- MƏDƏNİYYƏT ÖLÇÜSÜ: DAVAMLI GÜNDƏLİK HƏYAT QORUNUB SAXLANILMALI VƏ YA İNKİŞAF ETDİRİLMƏLİDİR
35 34
Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit DIMENSION ÖKONOMIE: SOZIAL- UND UMWELTVERTRÄG- LICHE WIRTSCHAFTSSYSTEME SOLLEN ORGANISIERT WERDEN Nachhaltiges Wirtschaften ist sowohl umweltfreundlich als auch sozial fair. Die Umweltfreundlichkeit äußert sich z.B. im sparsamen Umgang mit Ressourcen, im Einsatz umwelt- freundlicher Energie (z.B. Solar, Wind ...), oder in der Anwen- dung innovativer Technologien (z.B. cradle to cradle). Sozial faire Arbeitsbedingungen werden z.B. durch starke Arbeitneh- mer/innenvertretung geschaffen. Ein wichtiger Aspekt ist der Wiederaufbau bzw. Erhalt regionaler Wirtschaftskreisläufe: Der Wegfall langer Transportwege reduziert Umweltbelastun- gen, Arbeitsplätze in den Regionen werden erhalten oder neu geschaffen. „GUTES LEBEN FÜR ALLE“ Für die Gestaltung einer lebenswerten Welt sind verschie- denste Fähigkeiten notwendig und hilfreich: Diese zu entwi- ckeln und zu vertiefen ist Ziel von Bildung für nachhaltige Entwicklung. Was wir unter einem „guten Leben“ verstehen, ist sehr individuell – abhängig von unserem geographischen und sozialen Lebensumfeld, je nachdem ob wir Bäuerin in Geor- gien, Student in Aserbaidschan, Fabrikarbeiter in Armenien, Banker in New York oder Arbeitslose in den Suburbs von Bangkok sind. Vier Dimensionen werden im Nachhaltigkeits- diskurs aber dennoch als wesentlich für die Qualität unseres Lebens betrachtet: Ökologie, Gesellschaft, Ökonomie und Kultur.
DIMENSION ÖKOLOGIE: NATÜRLICHE LEBENSGRUNDLAGEN SOLLEN ERHALTEN BLEIBEN Nur wenn wir saubere Luft zum Atmen, reines Wasser zum Trinken und gesunde Böden haben, die uns ernähren, können wir gut leben. Durch unsere oft ausbeuterische Wirtschafts- weise geht die Vielfalt an Pfl anzen und Tieren zurück, der Kli- mawandel verändert unsere Lebensbedingungen maßgeblich. DIMENSION GESELLSCHAFT: GELUNGENES ZUSAMMENLE- BEN SOLL GESTALTET WERDEN Im Zentrum stehen dabei die Begriffe Gerechtigkeit und Chancengleichheit. Beispielsweise soll der Zugang zu Bildung, Arbeit, Gesundheitsversorgung oder Nutzung natürlicher Ressourcen für alle, speziell auch für sozial schwächere Gruppen gegeben sein. Ebenso geht es um Chancengleichheit und Gerechtigkeit zwischen Männern und Frauen. Wesentlich für den Zusammenhalt einer Gesellschaft ist auch Mitbestim- mung und das friedliche Lösen von Konfl ikten.
Davamlı iqtisadiyyat həm ekoloji, həm də sosial mənada ədalətlidir. Ətraf mühitə dostluq özünü təbii ehtiyatlara olan qənaətcil münasibətdə, ekoloji enerji formalarından istifadə də (günəş, külək və s.) və ya innovativ texnologiyaların (məs. cradle to cradle) istifadəsində göstərir. Sozial ədalətli iş şərt- ləri işçilərin güclü daxili nümayəndələri sayəsində mümkün ola bilər. Vacib bir məsələ yenidənqurma və ya regional eko- loji tsiklərin saxlanmasıdır: uzun nəqliyyat magistrallarının yoxluğu ətraf mühitə olan mənfi təsiri azaldır, regionda olan iş yerləri saxlanılır, ya da yenidən yaradılır.
Yaşamağa dəyər bir dünya qurmaq üçün müxtəlif vərdişlər vacib və köməkçidir: davamlı inkişafın məqsədi bunları inkişaf etdirmək və dərinləşdirməkdir. Bizim “gözəl həyat” başlığı altında nə düşündüyümüz indivi- dualdır - bu bizim geoqrafi k və sosial yaşayış mühitimizdən asılıdır - Gürcüstanda inşaatçı, Azərbaycanda tələbə, Ermə- nistanda fabrik işçisi, Amerikada bank sahibi yoxsa Bankokda işsiz bir insan olmamızdan asılıdır. Davamlılıqdan söbhət getdikdə və xüsusən bu bizim həyatımızın keyfi yyətinə mün- asibətlə əlaqədardırsa burada dörd əsas ölçü məna kəsb edir: ekologiya, cəmiyyət, iqtisadiyyat, incəsənət. EKOLOJİ ÖLÇÜ: TƏBİİ HƏYAT ƏSASLARI SAXLANILMALIDIR Biz yalnız təmiz hava ilə nəfəs aldıqda, təmiz su içdikdə və sağlam torpaqda yetişən məhsullarla qidalandıqda sağlam həyat tərzi sürə bilərik. Bizim istismaredici iqtisadi müna- sibətimiz sayəsində bitki və heyvan müxtəlifl iyi məhv olur, iqlim dəyişməsi həyatımızı böyük ölçüdə dəyişir. CƏMİYYƏT ÖLÇÜSÜ: UĞURLU BİRGƏ HƏYATIN QAYĞISINA QALMAQ LAZIMDIR Burada diqqət mərkəzində olan ədalət və şans bərabərliyidir. Məsələn, təhsil, iş, tibbi sığorta və təbii ehtiyatların istifadəsi hamı üçün, xüsusən də maddi vəziyyəti aşağı insanlar üçün əlçatan olmalıdır. Burada həmçinin söhbət qadın və kişi arasındakı ədalət və şans bərabərliyindən də gedir. Cəmiyyətin bütövlüyü üçün vacib olan ictimai proseslərdə birgə iştirak və konfl iktləri sülh yolu ilə həll etməkdir. 37 36
Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit KURZ UND BÜNDIG Wenn wir vom Leitbild einer nachhaltigen Entwicklung als Herzstück von Bildung für nachhaltige Entwicklung sprechen, meinen wir: Gerechtigkeit hier und heute, gegenüber künfti- gen Generationen und überall auf der Welt im Rahmen einer Entwicklung, in der Umwelt, Wirtschaft und Gesellschaft in gelungener Wechselwirkung sind. Das Einbeziehen der zehn BNE-Aspekte in Bildungsangebote hilft dieses Leitbild umzu- setzen.
bildung.nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhal- tige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungs- praktikerInnen, FORUM Umweltbildung, S. 12 ff Download: http://www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopubli- cations/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf DIMENSION KULTUR: NACHHALTIGE ALLTAGSKULTUR SOLL BEWAHRT ODER ENTWICKELT WERDEN Dazu gehören: Die Realisierung einer Weltanschauung, in der nicht der Mensch allein im Mittelpunkt steht, sondern sich als Teil von ökologischen und sozialen Systemen versteht; das Entwickeln und Umsetzen von Ideen mit kreativen Ausdrucksmitteln; das Anerkennen von kultureller Vielfalt als Bestandteil und Potential Nachhaltiger Entwicklung; die Aufwertung und Aktualisierung von traditionellem Wissen; ein veränderter Umgang mit Zeit, Geld und Konsumgütern im Hinblick auf regionale und globale Zusammenhänge. Das Konzept der Nachhaltigen Entwicklung geht davon aus, dass Menschen nicht einfach den verschiedenen komplex vernetzten Wirtschafts-, Technik-, Politik- und Sozial-Syste- men ausgeliefert sind, sondern selbst Zukunft mit gestalten können. Alternative Lösungen, Innovationen und Visionen spielen da- bei eine wesentliche Rolle. Anstatt nur Schritt für Schritt auf Herausforderungen und Probleme, die sich jeder Gesellschaft im Laufe der Zeit stellen, zu reagieren, regt das Konzept der Nachhaltigen Entwicklung dazu an, pro-aktiv zu handeln. Dabei spielen auch die persönliche Motivation und die Freude eine „bessere“ Welt mitzugestalten, wesentliche Rollen. Genau hier setzt Bildung für nachhaltige Entwicklung an: Ziel von BNE ist es, Menschen Kompetenzen und Fähigkeiten mit auf den Weg zu geben, die es ihnen ermöglichen, aktiv und eigenverantwortlich ihr Lebensumfeld und ihre Zukunft mit zu gestalten – orientiert an den Werten einer Nachhaltigen Entwicklung. Die Fähigkeiten, die für die Mitgestaltung einer nachhaltigen Zukunft wesentlich sind: KONKRET HANDELN, EMOTIONEN MITEINBEZIEHEN, MIT WISSEN BEWUSST UMGEHEN, VISIONEN ENTWICKELN, RE- FLEKTIEREN, KRITISCH DENKEN, KOMMUNIZIEREN, PARTIZI- PIEREN, KOOPERIEREN, METHODENVIELFALT.
Biz davamlı inkişaf üçün maarifl əndirmənin əsas elementi olan davamlı inkişaf modeli haqqında danışanda, nəzərdə tuturuq: burada və indi gələcək nəsillərə və bütün dünyaya qarşı ədalət, elə bir inkişaf çərçivəsindəki, orada ekologiya, iqtisadiyyat və cəmiyyət uğurlu qarşılıqlı təsirdədir. Davamlı inkişafın maarifl əndirmə proqramına on aspektin əlavəsi bu modelin reallaşmasına kömək edəcək.
Download: http://www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopubli- cations/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf MƏDƏNİYYƏT ÖLÇÜSÜ: DAVAMLI GÜNDƏLİK HƏYAT QORUNUB SAXLANILMALI VƏ YA İNKİŞAF ETDİRİLMƏLİDİR Buraya aiddir: dünya elə bir baxış formalaşdırılmalıdır ki, orada yalnız insan ən vacib amil olaraq götürülmür, əksinə o, ekoloji və sosial sistemin bir hissəsidir. İdeyaların inkişafı və tətbiqinin yaradıcı yollarla ifadəsi; mədəni müxtəlifl iyin da- vamlı inkişafın tərkib hissəsi və potensialı kimi qəbul edilmə- si; ənənəvi biliklərin yenidən qiymətləndirilməsi və aktual- laşdırılması; regional və qlobal qarşılıqlı əlaqələr baxımından zaman, pul və istehlak mallarına dəyişilmiş münasibət. Davamlı inkişaf ondan əsas götürür ki, insanlar yalnız bir-biri ilə əlaqəli iqtisadi, texniki, siyasi, sosial sistemlərin təsirinə məruz qalmır, həm də öz gələcəyini özləri qura bilərlər. Alternativ həll yolları, innovasiyalar, xəyallar önəmli rola sahibdir. Davamlı inkişaf konsepsiyası hər bir cəmiyyət- də zaman keçdikcə yarana biləcək problem və çağırışlara addım-addım reaksiya vermək əvəzinə aktiv fəaliyyətə ruhlandırır. Burada şəxsi motivasiya və “daha gözəl” dünya yaratmaq istəyi də önəmli rol oynayır. Məhz burada davamlı inkişaf başlayır: davamlı inkişafın məqsədi insanlara aktiv və sərbəst şəkildə yaşayış şəraitini, həmçinin gələcəklərini qur- maları üçün davamlı inkişafın dəyərlərinə söykənən qabiliyyət və biliklər aşılamaqdır. Davamlı gələcəyin qurulması üçün lazım olan vərdişlər. KONKRET FƏALİYYƏT, EMOSİYALARIN ƏLAVƏ EDİLMƏSİ, BİLİKLƏRİN DÜŞÜNÜLƏRƏK İSTİFADƏSİ, XƏYALLAR FORMA- LAŞDIRMAQ, YANSITMAQ, KRİTİK DÜŞÜNMƏK, ÜNSİYYƏT QURMAQ, İŞTİRAK ETMƏK, ƏMƏKDAŞLIQ, METODLARIN MÜXTƏLİFLİYİ. Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|