18
Şekil 1: Kauçuk Ürünlere Örnekler
Plastik ürünler ise; otomotiv, inşaat, elektrik/elektronik ve ambalaj gibi çeşitli sanayi kolları veya nihai
tüketiciler tarafından kullanılan birçok yarı-mamul ve mamulden oluşmaktadır. Bunlar; tabaka, kalıp,
blok, film, folyo, şerit, levha, tüp, boru ve hortumlardan torba, çuval, sandık, kutu, kasa, damacana
ve şişe gibi ambalaj malzemelerine; kapı, pencere, çerçeve, tezgâh, panjur, güneşlik, süpürgelik, re-
zervuar, zemin, banyo, duş-kabin, lavabo, klozet ve duvar/tavan kaplamaları gibi inşaat malzemele-
rinden sofra ve mutfak takımları, yalıtım maddeleri, büro ve okul gereçleri, aydınlatma malzemesi
ve mobilya parçaları, biblo, duvar kâğıdı, ayakkabı topuğu ve tuhafiye eşyalarına kadar, birçok ürün
grubunu kapsamaktadır.
Sekil 2: Plastik Ürünlere Örnekler
2.5.1. Kauçuk ve Plastik Ürünler İmalat Sektöründe En Çok Kullanılan İş Ekipmanları
2.5.1.a. Karıştırıcılar
Banbury mikserler kauçuk formülasyonunda kullanılan kimyasalların, mekanik-basınç etkisi ile karış-
tırılarak karışım haline getirilmesi için kullanılan, bu sektörün en önemli makinelerindendir. Banbury
mikserler çeşitli toz, sıvı, doğal kauçuk ve polimer grubu hammaddeleri değişik karışım proseslerinde
parçalama ve yoğurma işlemine tabi tutarak çeşitli kauçuk hamurları üretmektedir. Üretilen bu ha-
murlar daha sonra ekstruder makinelerinde işlenerek farklı sektörler için birçok ürün elde edilmek-
tedir. Bu makinede gerçekleştirilen prosesin kalitesi, ürünün kalitesine ve proses akışına doğrudan
etki eder. Banburylerde ne kadar çok homojen dispersiyon elde edilirse sonraki proseslerde ve final
üründe o kadar homojen fiziksel ve ölçüsel kalite elde edilebilmektedir.
Kauçuk formüllerinde birbirlerinden oldukça farklı formlarda, farklı özelliklerde birçok kimyasal mal-
19
zeme kullanılmaktadır. Sıvı kimyasallar, toz kimyasallar, semi-masterbatch formlu granül kimyasallar,
polimerler, asidik türevli kimyasallar, yoğunlukları çok farklı kimyasal bileşenler aynı formülde aynı
batcha katılarak, birbirleri içinde karışması ve mümkün olduğunca homojen hale gelmesi beklenir.
Fiziksel olarak bu çok zor ulaşılabilecek bir beklenti olmakla birlikte, bu işlemi daha da zorlaştıracak
bazı kimyasal reaksiyon faktörleri de göz önünde bulundurulursa, bu karışımı iyi bir şekilde hazırla-
mak, kauçuk sektöründe en önemli proses olarak bilinmektedir.
Karıştırıcı mikserde işleme tabi tutulacak karışım 4 ana grupta toplanır.
Karbon Siyahı ve Beyaz Dolgular: Çeşitli karbon siyahı türleri (FEF, HAF ve benzeri) farklı mikronize
yapıda kalsit ve benzeri beyaz dolgu maddeleri
Yağlar: Aromatik, Parafanik ve benzeri yağ türleri
Kauçuk ve Polimer Girdiler: Doğal kauçuk, bütadien kauçuk, kloropen kauçuk, nitril kauçuk ve ben-
zeri kauçuklarla Polimer esaslı malzemeler
Kimyasal Girdiler (Mikro Girdiler): Proses kolaylaştırıcılar, aktivatörler, pişiriciler, geciktiriciler, boyalar,
koku vericiler, şişiriciler, hızlandırıcılar, yumuşatıcılar, dolgu maddeleri, yaşlanma önleyiciler
Karıştırıcıların Temel Parçaları
Banbury mikserler temel olarak 5 kısımdan oluşur. Bunlar:
20
Besleme ağzı: Karıştırılacak malzemelerin mikser içine
beslendiği yer.
Boşaltma kapağı: Karıştırılan maddelerin hamur ha-
linde çıktığı yerdir.
Ram Silindiri: Karışımın karıştırma odasına beslendiği
açıklığı kapatıp, üzerinde belirli bir basınç uygulayarak
karışım odasına gönderen elemandır.
Karışım odası (Mikser Gövdesi): Karışım olayının
meydana geldiği yerdir. (Karışım rotorlarla karışım odası
iç duvarı arasında olur.) Mikser gövdesi, cidarları ısıtma
ve soğutma sistemi olan kanallardan oluşur.
Rotorlar: Mikser içerisindeki karıştırma işlemini yapan
ana elemanlardır. Aralarında çok az bir hız farkı olan ve
içe doğru ters yönde dönen iki adet rotordur.
Karıştırıcı Miksere bağlı diğer ekipmanlar
Kontrol paneli, Karbon siyahı tartım ve besleme sistemi, Yağ tartım ve besleme sistemi, Motor, Re-
düktör, Termokupl, Toz tutucu, Yağlama boşaltma açıklığı, Isıtma ve soğutma üniteleri
Karıştırıcıların Çalışma Prensibi
Kauçuk ve kimyasallar besleme ağzından verilirken karbon siyahı ve yağlar genelde direkt olarak en-
jekte edilirler. Hava basıncı işleyen baskı silindiri, malzemeyi karışım odasına itekler. Farklı hızla ve ters
istikamette dönen helisel kanatçıklı rotorlar birbirine doğru dönerken iç yüzeylerinde malzemeyi
sıkıştırarak ve kendi aralarında karışımı ezerek homojen karışım sağlarlar. Yoğun karıştırma nedeni ile
kauçuk hamurunun sıcaklığı aşırı yükselir. Isı, başlangıçta polimerin ve katkıların karışmasına yardımcı
olması açısından yararlıdır, ancak ileri aşamalarda polimerin bozulmasına yol açar. Bu nedenle ban-
bury karıştırıcılarda karıştırma bölgesinin etrafı soğutma ve ısıtma yapabilecek bir ceketle sarılıdır.
Daha sonra oluşan hamur boşaltma ağzından alınır.
21
Karıştırıcılarda Meydana Gelebilecek Tehlikeler
Mekanik Tehlikeler
Yükleme alanındaki tehlikeler
• Besleme açıklığının kapağı ve kenarları arasındaki makaslama
ve/veya ezilme tehlikeleri (a noktası)
• Bunker ön kapağı ile sabit parçalar arasındaki, özellikle durdu-
ruculardaki ezilme tehlikeleri (b noktası)
• Şamandıranın yukarı doğru kursunda, şamandıra ile sabit köp-
rü elemanı veya besleme açıklığının üst kenarı arasında (c noktası)
• Şamandıranın aşağı kursunda, şamandıra ile besleme açıklığı-
nın alt kenarı arasında (d noktası)
• Rotorlar arasında veya rotorlar ile karıştırma haznesinin cidarları arasında parçalama, makaslama
ve/veya ezilme tehlikeleri (e noktası)
• İşlem yağının akışkan enjektörlerinden sıçraması durumunda gözlerin veya derinin yaralanma
tehlikeleri (f noktası)
• Şerit malzeme beslemesi nedeniyle dolaşma tehlikesi (g noktası)
Boşaltma bölgesindeki tehlikeler
• Boşaltma açıklığının kapağı ile kenarları arasındaki makaslama ve/
veya ezilme tehlikeleri (a noktası)
• Kilitleme mekanizmasının dili ile kapı arasındaki ezilme tehlikesi (b
noktası)
• Kapıdan kaynaklanan çarpma tehlikesi (d noktası)
• Kapı ile makinenin sabit kısımları arasında ezilme tehlikesi (e noktası)
• Rotorların arasındaki veya rotorlar ile karıştırma haznesinin cidarları/
boşaltma açıklığının kenarları arasındaki parçalama, makaslama ve/veya
ezilme tehlikeleri (g noktası)
• Düşen ürün veya malzemelerden kaynaklanan çarpma ve/veya ezil-
me tehlikeleri (j noktası)
Dostları ilə paylaş: |