A. G. Ibragimov, Z. R. Madaminova. M. E. Raxmataliyev

diskontlashtirish jarayoni
deb ataladi.
G.Birman va S.Shmidtning «Investitsion loyihalaming iqtiso­
diy tahlili» kitobida ta’kidlanganidek, hozirda yirik firmalaming 
(>()%idan ortig‘i investitsiyalash to ‘g ‘risidagi qarorlarni qabul 
i|ilishda pul oqimlarini diskontlashtirish usullaridan foydalanish- 
moqda.
Hozirgi qiymatni hisoblab topish uchun moliyaviy menejment- 
uing (5) bazaviy tenglamasini eslaymiz. Bu tenglamadan kelib 
I'hiqadiki:
l
P Y = p y ( l + /-)"
99

---

Hozirgi qiymatni, qo‘pincha, kelgusi pul oqimining diskont- 
lashtirilgan qiymati deb ham atashadi. (6) tenglamadagi r foiz 
stavkasi diskontlash stavkasi sifatida m a’lum. Hozirgi qiymatni 
topish uchun kelgusi qiymatni diskontlash zarur.
i
(6) tenglamadagi ^1 + 
r)“
nisbatni
hozirgi qiymatning diskontlash koeffisiyenti
yoki 
disktontlash
omili
deb atashadi. Hozirgi qiymatning disktontlash koeffisiyenti va 
kelgusi qiymatning o ‘sib borish koeffisiyenti o'rtasida teskari 
bogTiqlik mavjud. Hozirgi qiymatning diskontlash koeffisiyentini 
hisoblashning uchta asosiy usulini ajratib ko‘rsatish mumkin.
1. Jadvallar yordamida hisoblash.
Turli xil 
n
davrlar va 
r
foiz stavkalari uchun hozirgi qiymat 
koeffisiyentlarini pul oqimlarini diskontlash va o ‘sib borish jadval- 
laridan topish mumkin.
2. 
Kalkulyator yoki 
moliyaviy 
kalkulyator yordamida 
hisoblash.
Kalkulyator 
ux
funksiyasi orqali hozirgi qiymatni hisoblashga 
yordam beradi. 
uK
funksiyasida: y= l+ r, x=-n deb olinadi.
3. Kompyuterda elektron jadvallar yordamida hisoblash.
Agar pul oqimlari bir yoki umumiy vaqt oralig'ida ko‘rib
chiqilayotgan boTsa, u holda bir qancha pul oqimlarining hozirgi 
qiymatlari jamlanishi mumkin.
H ar bir davrda