A. G. Ibragimov, Z. R. Madaminova. M. E. Raxmataliyev

«А » korxonasining operatsion faoliyati daromad va
xarajatlarining tahlili
__________________
______
__ 
8.2-jadvai
О Л А О
. , 
О Л / l f i
. , 
~ I
Г
1 1
., 
!
Ko'rsatkichlar
2008 v.
2009 y.
2010 y.
2011 y.
(mln. so‘m) (mln. so‘m) (mln. so‘m) (mln. so‘m)
Asosiy faoliyatdan daromad va xarajat ar
Sotish xarajatlari 490
14% 709
17% 609
12% 495
9%
Ma’muriy
xarajatlar
314
9%
46
1%
60
1%
93
2%
Boshqa
operatsion
daromadlar
17
0%
25
1%
32
1%
114
2%
Boshqa
operatsion
xarajatlar
14
0%
360
8%
318
6%
404
7%
Asosiy 
faoliyatning 
foydasi (zarari)
571
16% 86
2%
222
4%
661
11%

---

Keyingi-yillarda ham korxonaning asosiy faoliyatdan olgan 
foydasi o ‘sib borish tendentsiyasiga ega bo‘lib, bu ko'rsatkich 2010- 
y iIda 222 mln.so‘mni va 20 1 1-yilda 661 m ln.so‘mni tashkil etgan.
M ahsulot (ishlar, xizmatlar) tannarxiga kiritiladigan xarajatlar 
va davr xarajatlari ro ‘yxati:
- xo ‘jalik yurituvchi subyekt faoliyatining rentabelligini va 
bozor raqobatbardoshliligini aniqlash uchun mahsulot (ishlar, 
xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish davomida x o ‘jalik yurituvchi 
subyektda paydo boMadigan barcha xarajatlar to ‘g ‘risida bugalteriya 
hisobi schyotlarida to ‘liq va aniq axborot shakllantirilishi;
- soliq 
solinadigan 
bazani 
to‘g ‘ri 
aniqlash 
maqsadida 
belgilanadi.
Nizomga muvofiq barcha xarajatlar quyidagilarga guruhlanadi:
- mahsulotning ishlab chiqarish tannarxiga kiritiladigan 
xarajatlar:
a) bevosita va bilvosita moddiy xarajatlar;
b) bevosita va bilvosita mehnat xarajatlari;
v) boshqa bevosita va bilvosita xarajatlar, shu jum ladan, ishlab 
chiqarish xususiyatlariga ega bo‘lgan ustama xarajatlar;
- ishlab chiqarish tannarxiga kiritilmaydigan, biroq asosiy 
faoliyatdan olingan foydada hisobga olinadigan hamda davr 
xarajatlariga kiritiladigan xarajatlar:
a) sotish xarajatlari;
b) boshqarish xarajatlari (m a’muriy sarf-xarajatlar);
v) boshqa operatsion xarajatlar va zararlar;
- xo‘jalik yurituvchi subyektning umumxo‘jalik faoliyatidan 
olingan foyda yoki zararlarni hisoblab chiqishda hisobga olinadigan 
xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy faoliyati bo‘yicha 
xarajatlari:
a) foizlar bo‘yicha xarajatlar;
b) xorijiy valyuta bilan operatsiya bo‘yicha salbiv kurs 
tafovutlari;
v) qimmatli qog‘ozlarga qo‘yilgan mablag‘larni qayta baholash;
g) moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar;
Favquloddagi zararlar. U foydadan olinadigan soliq to‘langunga 
qadar foyda yoki zararlarni hisoblab chiqishda hisobga olinadi.

---