A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 3,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İZTİRABIN VİCDANI
153 Onların sevinməyə haqqı vardı, anaları gəlmişdi. Nəimə heç onların üzünə də baxmadı. O da haqlı idi: qanı yaman qaraydı. Hikmətin üstünə düşüb: –Sənin bu sözbaz bacın gen dünyanı başımıza dar eləyəcək, – deyə əsəbi danışmağa başladı. – İndi həyətdə məni tutub bir saat canıma döşəyib. Bilirəm, gəlib burda da məndən danışıb. Birdəfəlik anlamır ki, mən onun kimi ara arvadı, avara söz gəzdirən deyiləm. Mən elmi işçiyəm. Min yerdə oluram. Min adamla oturub–dururam. Min adamla danışıram, min adamla işim olur. Bir gün evə tez gəlməli oluram, bir gün gec. Onun belə danışmağa haqqı vardı. Hikmətin də onu Ələsgərova qısqanmağa haqqı vardı. Hikmət könülsüz: –İndi hardaydın? – dedi: –İşdə.
– Ələsgərovun yanında? –Bəli, Ələsgərovlaydım – deyə Nəimə əsəbi cavab verdi. – Birdəfəlik başa düşün: Ələsgərov mənim elmi rəhbərimdir. Mənim bütün elmi fəaliyyətim onunla əlaqədardır. Mən müdafiə etməliyəm. Odur ki, günün çox hissəsini onunla işləməliyəm. Niyə bunu başa düşmək istəmirsiniz. O haqlı idi. Amma subay bir kişiylə gənc, gözəl bir qadını daima bir yerdə görən dedi-qoduçular da onların yalnız elmi məsələlər həll etmələrini şübhə altına alanda haqlı idilər. Onlar Zəhraya tənə vuranda, Zəhra qardaşını danlayanda, Hikmət bu işləri ürəyinə salanda, Nəimə tənbehlərdən, şübhələrdən, dedi– qodulardan cana gələndə haqlı idi. Bəlkə Ələsgərov Nəiməni ürəkdən sevirdi. Onda o da haqlı idi. Amma sevməsəydi də haqlı idi. Hikmət bilirdi: Ələsgərovla Nəimənin Zəhra deyən əlaqələrdə olduğunu aydın-aşkar bilsə, öz gözüylə görsə belə namusu tapdalanmış ərin iztirab və intiqamı haqlı olduğu kimi, həyatının son bayramından imtina etmək istəməyən sinli downloaded from KitabYurdu.org 154 professor da haqlıdır. Və nəhayət, Nəimə də haqlıdır. Yəqin onun da müəyyən səbəbləri, dəlilləri, əsasları, bəraəti var. Hikmət bilirdi: Bu dünyada haqsız yoxdur. Hərə bir səbəbdən, hərə bir cürə haqlıdır. Hikmət: – Mən bir az havaya çıxmaq istəyirəm, – dedi. Küçədə milis təpikləyə-təpikləyə bir dilənçini qovurdu. Milis haqlı idi. Çünki cındırından cin ürkən dilənçi küçənin yaraşığını pozurdu. Dilənçi də haqlı idi. Bu küçədə gedib–gələn, qazanc nisbətən çox olurdu. O biri küçələr adamsız idi. Gecə Hikmət özünü asdı. Arvadı, uşaqları, dost–aşna, qohum–qardaş yasa batdı. Hamı təəccüblənirdi. –Axı nəyi çatmırdı. Xoşbəxt ailə. Ev–eşik. Cəmiyyətdə yüksək mövqe. Sağlamlıq. Şöhrət. Pul. Onlar haqlı idilər. Amma Hikmət də haqlı idi.
downloaded from KitabYurdu.org 155
İZTİRABIN VİCDANI Sən ölmə, yazığam mən.
İki gündür ki, Moskvadayam. Dünən futbola getmişdim. Bu gün səhər Puşkin muzeyindəyəm. Oradan çıxıb kənd təsərrüfatı sərgisinə getdim. Üç–dörd saata qədər oranı gəzdim. Yağışa düşdüm. Metro yaman basırıq idi. Şəhərə güc-bəlayla gəlib çıxdım. "Bakı" restoranında nahar eləyib mehmanxanaya gəldim. Yaman yorulmuşam. Kimsə qapımı döyür. Yəqin Rafiqdir. Vay mənim halıma! İndi baş-beynimi aparacaq. Gəldim, gəldim. Bu saat... Gecə saat ikinin yarısıdır. Qonağım indi getdi. Rafiq deyildi. Ondan yalnız hələ pəncərədən uçub getməmiş papiros tüstüsü, bir də dolu külqabı qalmışdı. Bu bir neçə saat mənim həyatımın ən qəribə, ən maraqlı, ən dolğun, ən həyəcanlı, ən iztirablı, ən dəhşətli saatları idi. Bu bir neçə saat – tanımadığım, heç bir vaxt görmədiyim bir adamla məni üzbəüz qoymuş bu saatlar ömür selimin yatağını, fikir çayımın məcrasını dəyişdirdi, məni başqa, tamamilə yeni bir adam etdi. Bu bir neçə saatda gördüyüm və eşitdiyim şeylərin çoxu haqqında mən əvvəldən də düşünürdüm. Bu dəyişikliklər, bu yeniləşmə mənim bütün ömrüm boyu hazırlanır, püxtələşir, get-gedə yaxınlaşırdı. Amma bir haldan başqa bir hala keçməkçün müəyyən bir təkan, bir təsir, bir inqilab lazımdır. Bu bir neçə saat həyatımın ən böyük inqilabı oldu. İndi gecdir. Mən yorğun və əzginəm. Amma bilirəm. Yuxlaya bilməyəcəyəm. Hələ çox həyəcanlı, çox pərişanam. Bu bir neçə saatın tarixini oturub elə indi yazmalıyam. Doğrudur, 50 il sonra belə mən bu axşamın ən kiçik təfərrüatını da unutmayacağam. Lakin nə qədər tez yazsam, lim-həlim dolmuş ürəyimi nə qədər tez boşaltsam, bir o qədər tez downloaded from KitabYurdu.org 156 asudələşər, rahatlanar dincələr, bəlkə də yata bilərəm. Qapı döyüləndə elə bildim ki, Rafiqdir. Mənim yoldaşımdır. Təsadüfən o da, mənimlə bir vaxtda Moskvadadır. Bəzən mənim yanıma gəlir. Yaxşı oğlandır. Qızıl kimi. Bir nöqsanı çox danışmaqdır. Adamın baş-beynini aparır. Özü də elə mətləbsiz şeylər danışır ki, o səfər nə bilim "Dinamo" komandasının 46-cı ildəki tərkibində hücumçuların müdafiəçilərdən güclü olması barəsində uzun-uzadı bir tarixi- nadir başlamışdı ki... Ah, bağışlayın. Deyəsən, mən özüm də mətləbsiz danışıram. Bütün bunların mətləbə heç bir dəxli yoxdur. Elədir. Yazımın pərakəndəliyini bağışlayın. Mən bu saat elə haldayam ki... Yenə söz uzandı. Nə isə... Qapı döyüldü. Gələn Rafiq deyildi. Qapıdakı adamı həyatımda birinci dəfə idi ki, görürdüm. –Olar? – dedi: –Buyurun. –Bağışlayın, adınızı bilmirəm. Nə mən sizi, nə siz məni tanıyırsınız. Amma mən sizinlə danışmalıyam. –Buyurun içəri gəlin, – dedim. Pəncərənin ağzında oturdu. Kasıb geyinmişdi. Qara, bəzəksiz ucuz çəkməsi, gen balaqlı köhnə boz şalvarı, zövqsüz tikilmiş qara pencəyi vardı. Təmiz, lakin nimdaş köynəyinin iki üst düyməsi açıqdı. Tüklü sinəsi, tünd rəngli maykası görünürdü. Qara sıx saçlar, qabarlı və qaba əllər... Saqqalını görünür təzə qırxdırmışdı, lakin alnında və yorğun çöhrəsində dərin qırışlar, əzab izləri onun sifətini qoca göstərirdi. İztirab izləri sönük gözlərində daha çox qalmışdı. Pəncərənin yanında oturdu. Deyəsən, bunu demişdim. Gözlərini aşağı dikdi. Kirpikləri örtülmüş kimi görünürdü. Bir neçə müddət dinmədi. Mən hətta elə bildim yuxuya getmişdir. Təəccüb məni bürümüşdü. Astadan ösgürdüm. Kirpiklərini aramla qaldırdı. Sonra məni heyran qoyan bir cəldliklə yerindən sıçradı, adətkar downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|