Aparan yol kimi
Yüklə 320 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MƏDƏNİ İNSANIN FORMULU 1. B ilik
- ŞƏXSİYYƏTİN MƏDƏNİYYƏT PİLLƏLƏRİ VƏ KEYFİYYƏT TİPLƏRİ Əsas intellektual, etik kateqoriyalar və irsi keyfiyyətlər İntellektual Etik İrsi
- İNSANIN MADDİ VƏ MƏNƏVİ HƏYATINI TƏMİN EDƏN AMİLLƏR (İNSAN ENENRJİSİNİ QİDALANDIRAN MƏNBƏLƏR)
- SƏADƏTİN FORMULU
Fu» Kulturologiyada sosial-mədəni entropiya dedikdə, bir sistem olan konkret lokal mədəniyyətin tam və ya onun bir hissəsinin deqradasiyası (geriləməsi) başa düşülür. • Mədəni insanın formulu MƏDƏNİ İNSANIN FORMULU 1. B ilik — У Mühüm mənbələr- təhsil və elm 2. Bacarıq - həyat fəaliyyətinin vərdiş və texnologiyaları У Mühüm mənbələr- təcrübə 3 . Mütəşəkkillik - o nizam-intiama bağlılıq © sosial məsuliyyət s iradə 4. Mənəviyyat - © humanizm © məhəbbət © dostluq © vicdan © ləyaqət © dürüstlük © həqiqət tərəfdarı © ədalətlilik © xeyirxahlıq © inam © vətənpərvərlik ✓ Mühüm mənbə - tərbiyə 5 . Yaradıcı fəaliyyət- ✓ Mədəni insanın şüurlu tələbatı olmaqla, bilik, bacarıq, mütəşəkkillik və pozitiv mənəviyyat səviyyəsi ilə müəyyənləşir. 174 Fuad Mammadov K ullu ro lo eiva effekti»» haval v» fa a ljyyjla aparan yol ŞƏXSİYYƏTİN MƏDƏNİYYƏT PİLLƏLƏRİ VƏ KEYFİYYƏT TİPLƏRİ Əsas intellektual, etik kateqoriyalar və irsi keyfiyyətlər İntellektual Etik İrsi Ağıllı Xeyirxah keyfiyyətlər Təhsilli Şər niyyətli İstedad Yaradıcı Mədəniyyətə Ağılsız Cahil küt A. 1-3 Ağıllı və xeyirxah = mədəni altruist (pozitiv uyğunluq) B. 1-3 Ağıllı, xeyirxah və təhsilli = mədəniliyin daha yüksək pilləsi C. 1-3 Ağıllı, xeyirxah, təhsilli və yaradıcı = mədəniyyəti yaradan, elitar ziyalılıq nümayəndəsi D. 2-3 Ağılsız, lakin xeyirxah = humanist, pozitiv, amma zəif E. 1-4 Ağıllı, təhsilli, amma şər niyyətli = sivil eqoist (təhlükəli, “iblis”xislətli) F. 2-4 Ağılsız, cahil və şər niyyətli = mədəniyyətsiz ( idarə edilən potensial dağıdıcı) Təsir faktorları: Ф Təhsil ф Ailə tərbiyəsi * Kollektiv və mühitin sosial mühiti Ф Xarakter Ф İrsi keyfiyyətlər 175 İNSANIN MADDİ VƏ MƏNƏVİ HƏYATINI TƏMİN EDƏN AMİLLƏR (İNSAN ENENRJİSİNİ QİDALANDIRAN MƏNBƏLƏR) 1. Hava 2. Su 3. Qida 4. Əmək 5. Yuxu 6. Fiziki mədəniyyət, hərəkət 7. Sanitariya, tibb, ekologiya 8. Maddi tələbatların ödənilməsi (mənzil, geyim, ayaqqabı, eneıji, fərdi və kütləvi istehlak malları) 9. Ruhi tələbatların ödənilməsi( ruhi qida) S Şüurun qidası (idrak, təhsil, elm, maarif,informasiya) S Hisslərin qidası (məhəbbət, dostluq, inam, incəsənət) 10. Yaradıcı (qurucu) əmək 11. İstirahət (bədii ədəbiyyat, oyun, əyləncə, turizm və s.) 12. Seksual tələblərin ödənməsi və nəslin davam etdirilməsi (ailə, nigah) İnsanın xarakteri və mədəni inkişaf səviyyəsibndən asılı olaraq, onun həyat vasitəsi olan mədəniyyəti aşağıdakı kimi özünü göstərir: • Həyata passiv uyğunlaşma, müşahidəçilik və istehlak • Quruculuq və həqiqətin fəal dəyişdirilməsi. • Səadətin form ulu SƏADƏTİN FORMULU Hər bir insanın təbii və başlıca ehtiyacı səadətə çatmaqdırsa, mədəni insanı xoşbəxtliyə ruhlandıran əsas şərt özünütəkmilləşdirmədir. Bu sosial qanunauyğunluq insan tələbatlarının formalaşma motivlərini izah edir, onun düşüncə və davranışına təsir edir, şəxsiyyətin psixologiya və xasiyyətini anlamağa imkan verir. Səadət - insanın və onun yaxınlarının fiziki 176 Fuad Mammadov____________ Kulturologiva effektivli havat v» faalivvata aparan vol Fuad Mammadov Kulturologiva effektivli havat va faalivvata aparan yol və mənəvi sağlamlığı, şəxsiyyətin şüurlu istək və arzularının yerinə yetməsidir. Səadət yalnız uğur deyil və yalnız maddi rifahla ölçülmür. O, ağıl, səxavət, xeyirxahlıq və insanlara xidmət, daxili gözəllik, məhəbbət, dostluq, sədaqət, həyat sevgisi, öz idealları uğrunda mübarizə aparmaq və şüurlu güzəşt bacarığıdır. Öz potensialını reallaşdırmaq imkanı səadətin şərtlərindən biridir. Deməli səadət şərtsiz olaraq, cəmiyyətdə əlverişli şərait və sosial ədalətin olması ilə əlaqədardır. Bu isə, insanın irsi mədəni keyfiyyət və qabiliyyətlərindən başqa, ağıl və bilik, inadlı əmək və səbr, müstəqillik və mərdlik, vicdan və saflıq, iradə və məsuliyyət tələb edir. Səadətin ən mühüm meyarları möhkəm və sağlam ailə, sevimli peşə və iş yeri, doğmalarının və dostlarının inam, məhəbbət və hörməti, ətrafdakılann köməyidir.Səadətə gedən yol yüksək mədəniyyətdən, billijk, bacarıq, mütəşəkkillik, mənəviyyatlılıq və yaradıcı fəaliyyətdən keçir. Səadətin şərtləri: 1. İnsanın və onun yaxınlarının sağlamlığı 2. Məhəbbət 3. Dostluq və sədaqət 4. Səxavət, xeyirxahlıq və insanlara xidmət 5. Maddi rifah (maliyyə azadlığı) 6. Ağıl, bilik, məntiq,müdriklik 7. Həyatda şüurlu və aydın məqsəd 8. Öz potensialını reallaşdırmaq imkanı və cəmiyyətdə layiqli yer tutmaq 9. Azadlıq 10. Mərdlik 11. Mübarizlik 12. Uğur 13. Vicdan, dürüstlük, ləyaqətlilik 14. İnam və səbr 15. İradə, prinsipiallıq və məsuliyyət 16. Pozitiv xarakter, güzəştə gütmək bacan ğı 17. Özünütəkmilləşdirmə 177 Yüklə 320 Kb. Dostları ilə paylaş:
|