455
Ocaqda idealla üz-üzə dayanır. O gəlib idealın olduğunu bilir, ancaq
idealla doğmalaşa bilmir, çıxıb gedir. Ayrılanda İdeal da onun gö-
zündən düşür. Ona görə necə gəldi elə yaşayır. Eybəcər yaşayır.
Gülnarə Əşrəf: Ocaqdan çıxdıqdan sonra?
Soylu Atalı: Bəli, Ocaqdan gedəndən sonra. Mən o adamları tanı-
yıram. Ona görə biz, Ocaq olaraq, Ailə Günündə hesabat veririk.
Ancaq Ocaqda Ailənin tələblərinə uyğun hesabat çox az hallarda alı-
nır. Bu, Ocağın zəngin, dərin olmasından irəli gəlsə də, həm də
Ocaqçının o dərinliyə, zənginliyə daim enməməsindən doğur. Niyə
deyirəm biz bu tələblərə həmişə uyğun hesabatlar verə bilmirik? Bə-
zən Ocaqçı hazırlaşır, söz axtarır deməyə. Ocaqçı söz axtarmalı
deyil. Biz mənəviyyatımızı qurub onun gözəlliklərindən çıxış eləyi-
rik. Bizim sözümüz odu. Bizim qurduğumuz mənəviyyatda nə var? –
Xalq qutsallığı, insan ucalığı, bəşər sevdası, vətən qutsallığı… Ata nə
deyir Mutləqə üz tutanda?! –“Bunları yığacam içimə və bunlardan
daha yüksək, daha kamil bir surət yaradacam. Ömrüm boyu ona səc-
də qılacam”. Müqəddəslikləri sayıb deyir ki, bunları içimə yığacam.
Onlardan Yüksək, əlçatmaz bir surət yaradacam, ömrüm boyu ona
səcdə qılacam…
İçimdə sənin gəlişinə əngəl olanlar var. Əngəl olanlar nədir? –
Şərdir, bəsitlikdir, balacalqdır, xudbinlikdir, xudpəsəndlikdir, eybə-
cərlikdir. Bunların hamısını içimdən çıxaracam ki, sənin gəlişinə
mane olmasın. Baxın, hesabat budur. Bizim sözümüz burdan yaranır.
Biz konfranslarda çıxış eləmirik. Biz mənəviyyatımıza yığdıqları-
mızla üz-üzə durub hazırlaşmalıyıq ki, onu necə deyəcəm. Biz kitab-
lardan, tarixlərdən əldə etdiyimiz biliklə gəlib çıxış eləmirik. Eləmə-
məliyik. Biz elmi ağıl yaratmırıq, biz mənəviyyat yaradırıq. Mənəvi-
yatımızdan çıxış edirik. Qıraqdan, kitabdan, ordan-burdan dənlədik-
lərimizdən çıxış eləmirik. Bax, Ocağın dərinliyi məsələsi budur.
Əgər biz bu dərinlikdə daim yaşasaq görün necə olar?! Mən bir yazı
başlamışam – “Gəlişmə və antigəlişmə”. Bu yazını Hüqonun “Səfil-
lər” əsəri üzərində başlamışam. Ona, epiqraf kimi, Asif Atanın bir
kəlamını seçmişəm – “İnsan ən pis mühitdə belə yaxşı olaraq qala
bilər”. Nə demək istəyirəm?
456
Bizi yörələyən cəmiyyət pozulub, dağılıb, məhv olub. Mənim də
içimdə gərginliklər yaranır, çünkü həyatda aclıq var, səfalət var.
Ancaq mənim içimdə oturan bir həqiqət eşqi var. Heç nə o həqiqət
eşqinin üstünə kölgə sala bilmir. Heç nə və heç kim. Ona görə mən
vəd verə bilərəm, deyə bilərəm ki, dünya, gəlmişəm səni dəyişməyə.
Yoxsa mən kiməm ki, səni dəyişim. Hansı qüdrəti içimdə oturtmu-
şam ki, cəsarətlə deyəm dünyanı dəyişmək ideyasına qulluq edirəm?!
Özünü dəyişmək çox möhtəşəm bir ideyadır. Ona görə “İnsan ən pis
mühitdə belə yaxşı olaraq qala bilər” deyir Asif Ata. Əgər buna mən
inanıramsa, niyə təmiz olaraq qala bilməyim. Niyə pis mühitdə yük-
sək yaşamayım, yüksək olaraq qalmayım? Niyə o mühitin içinə qarı-
şım, sarsılım, sınım, əzilim, mühit duyğularımı sıradan çıxartsın?!
Duyğularım yiyəsizdirmi ki, onu sıradan çıxartsın?! Yiyəsizdirsə,
ona içimdə yiyə yaradım.
Mən öz yüksək idrakımla ona yiyə yaradıram. Heç bir qıraq etki
onu vurub sıradan çıxara bilmir.
Mən sizə nağıl danışmıram, həqiqəti danışıram. Asif Atanın orta-
ya qoyduğu həqiqəti. Ömründən ishar elədiyi həqiqəti, yaratdığı
həqiqəti. Mən ona çatıram, ona çatmışam. Bax, Ocaqçı biləndə ki,
nəyin peşindədir, onda heç nə onun dizini bükə bilməz. Onda onun
içi kükrəyər, onda onun içi haray çəkər. Mən niyə Ocaqçılarımıza de-
yirəm, danışanda qorxa-qorxa danışmayın?! Bilirəm sorumluluq du-
yursunuz. Ancaq sorumluluğu dərində dərk edən adam ötkəm
457
danışır. Sənin ötkəm danışmağın dərinliyə dayanır, fərəh qaynağına
dayanır. Heyrət qaynağına dayanır, vüqar qaynağına dayanır.
İnsanların qarşısında ötkəm danışıram, çünkü mən onun içində-
kindən danışıram, onun içindəkinə qulluq edirəm. Sənin içində nə
var? Sənin içində səndən artıq olan İnsanlıq var. Onu üzə çıxardıram,
ona qulluq edirəm, ömrümü ona həsr eləmişəm. Yolunu de, deyim
kimsən. Sənin içindəki Allahdır, mən ona qulluq edirəm. Müsəlman
Allaha qulluq eləmir, müsəlman xurafata qulluq eləyir, cəfəngiyyata
qulluq eləyir. Müsəlman qorxur, demək istəmir ki, sənin içində Allah
var.
Gülnarə Əşrəf: Bu müsəlmanlar elə bil dar çərçivədədilər.
Öyrəndiklərinin də sonucu yoxdur. Xurafat niyə görə alınır? Çünkü
tətbiq eləyə bilmirlər, onların danışdıqları tətbiq oluna bilmir.
Soylu Atalı: Kitabdan, tarixdən yığılan bilik ayrı şeydir, içəridəki
həqiqətdən gələn bilik ayrı şey. Mən içimdəki həqiqətdən danışıram,
o biri ağızdan eşitdiyini, molladan eşitdiyini həqiqət deyə danışır.
Bütün məsələ bundadır.
İnsanın böyük olduğunu, insanın içində əzəli, əbədi, kamil sonsuz
məna daşıdığını bilirsənmi? Bilmirsənsə bil. Niyə icində əzəli, əbədi,
kamil sonsuz məna olduğu halda, onunla vəhdətdə deyilsən? Öləri,
keçici, ötəri, qeyri-kamil, sonlu olanla birlikdəsən. İnsan bunu özünə
deməli və bundan çıxmalıdır. Ocaq bunu öyrədir.
Göylü Atalı: Allah anlamına münasibəti düşündüm indi. Atanı
misal çəkirsən – Mutləq haqqındakı fikri – Sən mənim atam, Mütlə-
qimsən. Son günlər “Quran”ı səsli dinləyirəm. Bir az gözümdə prob-
lem var deyə oxumuram, dinləyirəm. Deməli, ardıcıl qulaq asıram,
görürəm sunulan Allah obrazı o qədər qorxunc, amansız, eqoist, aq-
ressiv xarakterizə olunur ki, adam oxuduqca üşənir ki, belə də Allah
olar?! Yəni bizim Mütləqə münasibətimiz hara, dinin Allaha
münasibəti hara?
Soylu Atalı: Ata yazır (insan Mütləqə üz tutur): yanında cılızam,
kiçiyəm, keçiciyəm, adiyəm, bəsitəm. Qolumdan tut, qaldır məni.
Ömrümdə səndən ali bir surət yaradacam, ömrüm boyu ona qulluq
edəcəm, ona səcdə qılacam. Yəni necə varam azam, insan kimi ozü-
Dostları ilə paylaş: |