Atatürk üNİversitesi TÜRKİyat araştirmalari enstiTÜSÜ dergiSİ Sayı / Number 57 Güz / Autumn 2016
Yüklə 16,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tablo 6.Model-Data Uyum İndexleri
- Tablo 7. “Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Güvenirlilik Analizi Bulguları Faktör Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı 1
- Sonuç ve Tartışma
1896 * TAED
57
Tazegül DEMİR ATALAY - Deniz MELANLIOĞLU
Model Data Uyum İndexi Değer Comparative Fit İndex (CFI) 0.95 Incremental Fit İndex (IFI) 0.95 Normed Fit İndex (NFI) 0.87 NonNormed Fit İndex (NNFI) 0.94 Goodnes of Fit (GFI) 0.94 AdjustedGoodnes of Fit Index (AGFI) 0.90 Standardized RMR (SRMR) 0.081 90 PercentConfidenceIntervalfor RMSEA 0.060 Tablo 6’daki değerler incelendiğinde tüm model data uyum indeksleri kriter değer olarak kabul edilebilir bir değer göstermiştir. Bazı araştırmacılara göre (McDonald ve Moon- Ho, 2002; Schermelleh-Engel, Moosbrugger, ve Müller, 2003; Thompson, 2000) GFI, AGFI ve CFI'nin ,90’dan büyük olması, kabul edilebilir bir uyum iyiliği değerinin, .95’den büyük olmaları ise iyi bir uyum iyiliği değerinin göstergesi olarak kabul edilir. Diğerlerinde ise yani RMSEA, RMR ve diğer açımlayıcı faktör analizi değerlerinin ,05’in altında olması iyi bir fit değerini, .08'in altında olması ise kabul edilebilir bir uyum iyiliği değerini ifade eder. Buna göre araştırma kapsamında elde edilen uyum indeksi değerleri, modelin yeterli uyum verdiğini gösterir mahiyettedir. Model-data uyum indexleri kapsamında ölçeğin üç faktörlü yapıya sahip olduğunu doğrulamak amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizine ilişkin sonuçlar şekil 1’dedir.
“Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması TAED
57* 1897
Şekil 1. “Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”ne İlişkin Path Diagramı ve Faktör Yükleri 1898 * TAED
57
Tazegül DEMİR ATALAY - Deniz MELANLIOĞLU
Diyagram incelendiğinde, tek faktörü temsil eden madde puanlarının gizil değişkeni yordama düzeylerinin 0,58 ile 0,92 arasında değiştiği görülmektedir. Diyagram ve Tablo 6’daki değerlere göre tüm model data uyum indeksleri kriter değer olarak kabul edilebilir bir değer göstermiştir. Buna göre “Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”ninüç faktörlü yapısının doğrulandığı söylenebilir. Ölçekten elde edilen yüksek puanlar her bir alt boyutta yanıtlayan kişinin dinleme öncesi, sırası ve sonrası stratejilerini kullandıklarını göstermektedir. Ölçeğin Güvenirlilik Analizi Bulguları Ölçeğin ölçmek istediği özelliği (dinleme öncesi, sırası ve sonrası stratejileri kullanma düzeylerinin) ne derece doğru ölçtüğünü, kısacası ölçeğin güvenilirliğini belirlemek amacıyla Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı hesaplanmıştır. Büyüköztürk vd.’ne (2008, s. 110) göre bu katsayı maddelere ait puanların toplam test puanlarıyla tutarlılığının bir ölçüsüdür. Bu katsayı; 0,60 ila 0,80 arasında olduğunda ölçek oldukça güvenilir, 0,80 ila 1,00 arasında olduğunda ise ölçek yüksek derecede güvenilir bir ölçektir (Akgül ve Çevik, 2003, s. .436). Buna göre ölçeğe ait güvenirlilik analizi bulguları şöyledir: Tablo 7. “Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Güvenirlilik Analizi Bulguları Faktör Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı 1 ,930
2 ,914
3 ,830
Toplam ,956
Yapılan analizde tüm ölçek için Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı ,956 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuç ölçeğin güvenilir bir ölçek olduğuna bir kanıt olarak gösterilebilir. Alt boyutlar açısından bakıldığında 1. faktör için ,930; 2. faktör için ,914; 3. faktör için ,830 şeklinde güvenirlilik düzeylerine sahip olduğu görülmektedir. Bu güvenirlilik düzeyleri ölçeğin üç boyutta iç tutarlılığının da oldukça yüksek olduğuna kanıtlamaktadır.
Araştırma sonucunda tüm ölçek için Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı ,956 olarak hesaplanmıştır. Bu oran ölçeğin ortaokul düzeyindeki öğrenciler için kullanımının uygunluğunu ortaya koymak için yeterlidir. Ölçeğin üç alt boyutu için de iç tutarlılık katsayıları, ,93 ile ,83 arasında olduğundan ölçek oldukça güvenilirdir demek mümkündür. Bu bulgular doğrulayıcı
“Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması TAED
57* 1899
faktör analiziyle de desteklenmiştir. Tüm model data uyum indeksleri kriter değer olarak alınan 0.85’in üzerindedir. Ayrıca üç faktörü temsil eden madde puanlarının gizil değişkeni yordama düzeylerinin 0,58 ile 0,92 arasında değiştiği ve modele ilişkin RMSA değerinin 0,060; p<0,01 olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma ile ortaokul öğrencileri için geçerlilik ve güvenirliği kanıtlanmış 47 maddelik bir dinleme stratejileri ölçeği elde edilmiştir. Birinci faktördeki maddeler, dinleme öncesine ilişkin yapılanlara yönelik olduğu için ölçeğin “dinleme öncesi stratejileri” boyutunu oluşturmaktadır. İkinci faktör altında yer alan maddeler öğrencinin dinleme esnasındaki davranışlarını içermektedir. Bu doğrultuda faktör “dinleme sırası stratejileri” olarak adlandırılmaktadır. Üçüncü faktör dinleme etkinliğinin bitimindeki faaliyetleri kapsamaktadır ve “dinleme sonrası stratejileri” şeklinde nitelenmektedir. Dinleme eğitiminde başarı elde edilmek isteniyorsa öncelikle öğrencinin karşılaştığı dinleme engelleri ya da problemleri tespit edilmeli ve belirlenenleri gidermeye yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Bunun için öğrencilere, stratejik dinlemeyi öğretmek gerekir. Çünkü dinleme, diğer becerilere nazaran daha soyut kalmakta ve içsel bir süreci içermektedir. Dolayısıyla öğrencinin kendi dinleme sürecini yönetebilmesi için stratejik dinlemesi bir zorunluluk olarak düşünülmektedir. Öğrenciler dinleme stratejilerinden yararlanma durumlarında dinlediklerini anlama oranları yükselmektedir (Yıldız ve Kılınç, 2015). Fidan’a (2012) göre öğrenciler genelde bilişsel, duyuşsal ve beden diliyle ilgili stratejileri kullanmakta; bilişsel stratejilerden not alma, konunun ana noktaları üzerinde düşünme, dinlenilenlere yönelik tahminde bulunma, dinlenilenleri kendi cümleleriyle ifade etme, dinlenilen konular arasında bağlantı kurmayı; üstbiliş stratejilerden ise değerlendirmeyi tercih etmektedirler. Dinleme stratejilerini ne olduğu konusunda literatürde birliğin sağlanamadığı görülmektedir. Öğrencilerin dinleme stratejilerini belirleme ve buna yönelik eğitim verme noktasında bu durumun, olumsuz bir etken olduğu söylenebilir. Bu çalışmada dinleme süreci esas alınmıştır. Dinleme süreci dikkate alındığında öğrencinin etkin bir şekilde dinlemesi, dinlediğini anlaması, ön bilgileriyle yeni öğrendiğini sentezlemesi için etkinlik öncesi, sırası ve sonrasında gerçekleştirmesi gereken birtakım aşamalar vardır. Dinlemenin alışkanlığa dönüşmesinde öğrencinin bu aşamaları yerine getirmesi beklenir. Dolayısıyla dinleme stratejilerinin, bu aşamaları kapsaması gerektiği söylenebilir. 1900 * TAED
57
Tazegül DEMİR ATALAY - Deniz MELANLIOĞLU
Konuyla ilgili kaynaklara bakıldığında genelde dinleme (Yangın, 1998; Cihangir, 2000; Aras, 2004; Doğan, 2007; Aytan, 2011; Kocaadam, 2011) özelde ise dinleme stratejileri (Çelikbaş, 2010; Karadüz, 2010; Melanlıoğlu, 2011, 2012; Katrancı, 2012; Fidan, 2012; Elemen, 2014; Yıldız ve Kılınç, 2015) ile ilgili çalışmaların oldukça sınırlı olduğu anlaşılmaktadır. Elemen’in (2014) yaptığı çalışma, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenleri kapsamaktadır ve stratejiler; dinleme öncesi, sırası ve sonrası olarak verilmektedir. Katrancı (2012) ve Melanlıoğlu’nun (2011, 2012) çalışmaları ortaokul öğrencilerinin dinleme becerileri üzerinde üstbiliş stratejilerinin kullanımına yöneliktir; üstbiliş stratejilerini kullanan öğrencilerin dinlediğini anlamada daha başarılı olduğu ayrıca dinlemeye karşı olumlu tutum geliştirdiği ortaya konmuştur. Dinleme öncesi, sırası ve sonrası olmak üzere üç basamakta dinleme stratejilerini değerlendiren Temur (2010), strateji kullanımının, özellikle dinleme öncesine ait olanların, öğrencinin sürece motive olmasına ve süreçten kopmamasına katkı sağlamaktadır. Şahin ve Aydın (2009) tarafından “Dinleme Becerisi Farkındalık Anketi” geliştirilmiştir. Anket, 2005 Türkçe dersi öğretim programındaki dinleme becerisi kazanımları çerçevesinde; öğrencilerin, görgü kurallarına; anlama-çözümleme durumlarına; değerlendirme yapabilme durumlarına; söz varlığını geliştirme durumlarına; dinleme alışkanlıklarının etkililiğine göre dinleme becerilerinin incelenmesi şeklinde 5 faktörden oluşmaktadır. Ortaokul öğrencilerinin dinleme eğitimine katkı sağlamak amacıyla çalışma kapsamında geliştirilen geçerli ve güvenilir “Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin hedef kitlede farklı düzeylerde kullanımıyla öğrencilerin dinleme engelleri belirlenip giderilmesine ilişkin etkinlikler yapılabilir. Kaynaklar Akçataş, A. (2001). İletişim eksiklikleri ve dilin kullanımı. Dil Dergisi, 106, 61-66. Akgül, A. ve Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri SPSS’te işletme yönetimi
Akyol, H., (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık. APA (1999). Standard’sfor educationaland psychological testing. Washington: American Educational ResearchAssociation (AERA), American Psychological Association, National Council on Measurement an Education.
“Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması TAED
57* 1901
Aras, B. (2004). İlköğretimde dinleme ve anlama becerisinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi. Aytan, T. (2011). Aktif öğrenme tekniklerinin dinleme becerisi üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi. Bagheri, M. ve Karami, S. (2014). The effect of explicit teaching of listening strategies and gender on efl learners' IELTS performance. Journal of Language Teaching and Research, 5(6), 1387-1392. Brent, R. ve Anderson, P. (1993). Developing children's classroom listening strategies. The Reading Teacher, 47, 122-126. Bryman, A. ve Cramer, D. (1999). Quantitative data analysiswith SPSS release 8 for windows. London and New York, Taylor ve Francis e-Library, Routledge. Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Kahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeği’nintürkçe formunun geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4 (2), 207-239. Cihangir, Z. (2000). Üniversite öğrencilerine verilen etkin dinleme becerisi eğitiminin başkalarını dinleme becerisine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi. Çelikbaş, K.A. (2010). Anlama / dinleme stratejilerinin kullanımı ile dinlediğini anlama
Üniversitesi. Çifçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları. Doğan, Y. (2007). İlköğretim ikinci kademede dil becerisi olarak dinlemeyi geliştirme
Elemen, B. (2014). Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen yabancı uyruklu öğrencilerin lisans düzeyinde kullandıkları Dinleme Stratejileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. 1902 * TAED
57
Tazegül DEMİR ATALAY - Deniz MELANLIOĞLU
Fidan, M. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandıkları dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi. Goh, C. C. M. (2002). Teaching listening in the language classroom. SEAMEO regional language centre, Singapore. (Portuguese translation, 2003: O Ensino Da Compreensão Aulas De Idiomas). Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi. Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayıncılık. Hovardaoğlu, S. (2000). Davranış bilimleri için istatistik. Ankara: Hatipoğlu Yayınları. İzin, N. (2005). Dil becerilerinin gelişiminde özgüven. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi. Karadüz, A. (2010). Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının dinleme stratejilerinin Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 39-55. Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi. Katrancı, M. (2012). Üstbiliş stratejileri öğretiminin dinlediğini anlama becerisine ve dinlemeye yönelik Tutuma Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Kocaadam, D. (2011). Not alarak dinleme eğitiminin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinindinleme becerisi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi. Köklü, N. (1995). Tutumların ölçülmesi ve likert tipi ölçeklerde kullanılan seçenekler. Ankara
McDonald, R. P. ve Moon-Ho, R. H.(2002). Principlesand prantice in reporting sstructural equation analyses. Psychological Methods, 7 (1), 64-82. Mendelsohn, D. (2006). Learning how to listen using learning strategies. ın e. and. uso-juan. Current Trends in the Development and Teaching of the Four Language Skills, (52-65). Boston: Heinle & Heinle. Melanlıoğlu, D. (2011). Üstbiliş strateji eğitiminin ortaokul öğrencilerinin dinleme becerilerine
“Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması TAED
57* 1903
Melanlıoğlu, D. (2012). Dinleme becerisine yönelik ölçme değerlendirme çalışmalarında üstbiliş stratejilerinin kullanımı. Turkish Studies, 7(1), 1583-1595. O'Malley, M. J. ve Chamot, A. U. (1990). Learning strategies in second language acquisition. England: Cambridge University Press. Owca, S., Pawlak, E. ve Pronobis, M. (2003). Improving student academic success through the
Özbay, M. (2009). Anlama teknikleri – ıı: dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Kitap. Schermelleh-Engel, Moosbrugger, H. ve Müler, H. (2003). Evaluatingthe fit of structural equation models: tests of significanceand descriptive goodness-of-fit measures. Methods of PsychologicalResearch Online, 8(2), 23-74. Sheskin, D. J. (2004). Handbook of parametricandn on parametric statistical procedures. Boca Raton: Chapmanve Hall/CRC. Şahin, A. ve Aydın, G. (2009). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersi dinleme becerisi farkındalıklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Anket Geliştirme. The Journal of
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allynand Bacon. Tatlıdil, H. (1992). Çok değişkenli istatistiksel analiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Temur, T. (2010). Dinleme metinlerinden önce ve sonra sorulan soruların üniversite öğrencilerinin dinlediğini anlama beceri düzeyine etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 303-319. Thompson, B. (2000). Ten commandments of structural equation modeling. In L. G. Grimm ve P. R. Yarnold (Eds.). Reading and Understanding More Multivariate Statistics, (261- 283). Washington, D.C: American Psychological Association. Tyler, L. E. (1971). Test and measurement. Prentice- Hall.
1904 * TAED
57
Tazegül DEMİR ATALAY - Deniz MELANLIOĞLU
Vandergrift, L. (1997). The comprehension strategies of second language (french) listeners: A Descriptive Study. Foreign Language Annals, 30, 387-409. Vandergrift, L. (2003). Orchestrating strategy use: toward a model of the skilled second language listener. Language Learning, 53 (3), 463-496. Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları. Yangın, B. (1998). Dinlediğini anlama becerisini geliştirmede elves yönteminin etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldız, N. ve Kılınç, A. (2015). Dinleme stratejileri öğretimininbeşinci sınıf öğrencilerinindinlediğini anlama becerilerine Etkisi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ÖS-II, 17-34. Document Outline
Yüklə 16,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|