Atatürk üNİversitesi TÜRKİyat araştirmalari enstiTÜSÜ dergiSİ Sayı / Number 57 Güz / Autumn 2016



Yüklə 16,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə155/158
tarix20.08.2018
ölçüsü16,6 Mb.
#63698
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   158

“Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması            

TAED 


57* 1889

 

 



dinleme becerisine sahip birey sayısının oldukça sınırlığı olduğu düşünüldüğünde öğrencilerin 

dinleme süreçleri hakkında bilgi sahibi olunması oldukça önemlidir, denilebilir. 



Araştırmanın Amacız 

Araştırmanın  amacı,  ortaokul  (5,  6,  7  ve  8.  sınıf)  öğrencilerinin  dinleme  becerilerine 

yönelik  dinleme  öncesi,  sırası  ve  sonrası  stratejileri  kullanma  durumlarını  belirlemek  üzere 

geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. 



Yöntem 

Çalışmada  ortaokul  (5,  6,  7  ve  8.  sınıf)  öğrencilerinin  dinleme  becerilerine  yönelik 

dinleme öncesi, sırası ve sonrası stratejileri kullanma durumlarını ölçen, beşli likert tipi modele 

uygun  (Köklü,  1995)  şekilde  tasarlanmış  bir  ölçek  geliştirmek  amacıyla  geçerlilik  ve 

güvenirlilik işlemleri gerçekleştirilmiştir. 

Çalışma Grubu 

Çalışma  grubunu  oluşturan  sayının  belirlenmesinde  Tabachnick  ve  Fidell’in  (1996) 

faktör analizi için verdiği kriterler dikkate alınmıştır. Yazarlara göre faktör analizi için 300 kişi 

“iyi”, 500 kişi “çok iyi” ve 1000 kişi “mükemmel”dir. Çalışma grubunda yer alan öğrencilerin 

öğrenimlerine  devam  ettikleri  sınıf  seviyelerinin  sayısal  dağılımı  aşağıdaki  tabloda  yer 

almaktadır: 



Tablo 1. Çalışma Grubuna Yönelik Sayısal Dağılım 

Sınıf Düzeyi 





Okul Sayısı 

5. sınıf 

96 

24 


 

6. sınıf 



91 

22,7 


7. sınıf 

174 


43,5 

8. sınıf 

100 

25 


Toplam 

400 

100,0 

Tablo 1’e göre Kars ili Merkez ilçesinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında, 4 okulda 5, 

6, 7 ve 8. sınıflarda öğrenim gören 400 öğrenciden veri toplandığı ve bu sayının faktör analizi 

için “iyi” düzeyde olduğu söylenebilir. 

Çalışma  grubunun  5,  6,  7  ve  8.  sınıftan  oluşması,  araştırmaya  şu  açıdan  katkı 

sağlamaktadır: Çalışma grubunun ve dolayısıyla ölçeğin benzer gruplar için temsil gücünün yaş 




1890

* TAED


 

57            

 

     


         

       Tazegül DEMİR ATALAY - Deniz MELANLIOĞLU 

 

bakımından varyansı geniş olacaktır. Sınıf düzeylerinde, her ne kadar oranların farklı olması söz 



konusu olsa da, bu durumun araştırma kapsamında kabul edilebilir olduğu söylenebilir. 

İşlemler 

Ölçeğin geliştirilmesinde aşağıdaki süreçler izlenmiştir. 



Maddelerin Hazırlanması 

Ortaokul  öğrencilerinin  Türkçe  derslerinde  kullandıkları  dinleme  stratejilerini 

belirlemeye  yönelik  ölçme  aracının  geliştirilmesi  sürecinde  ilk  aşamayı  konuyla  ilgili 

kaynakların  gözden  geçirilmesi  oluşturmaktadır.  Daha  sonra  Türkçe  derslerinde  dinleme 

becerisini  geliştirmek  üzere  dinleme  öncesi,  sırası  ve  sonrasında  yapılan  uygulamaları  ortaya 

çıkarabilecek ifadelerden bir madde havuzu oluşturulmuştur. Maddelerin dil bilgisi bakımından 

herhangi  bir  anlatım  bozukluğu  içerip  içermediği  Türkçe  dil  bilgisi  kurallarına  uygunluk 

açısından kontrol edilmiştir. 

Böylece  ortaokul  öğrencilerinin  dinleme  becerisine  yönelik  kullandıkları  dinleme 

öncesi,  sırası  ve  sonrası  stratejileri  ortaya  çıkarabilecek  65  madde  yazılmıştır.  Deneme 

maddelerinin  sayısının  olabildiğince  fazla  olmasına  dikkat  edilmiştir.  Araştırmacının  amacı 

önceden  belirlenmiş  bir  yapıda  ölçek  geliştirmek  olmadığından  herhangi  bir  şekilde 

öğrencilerin,  Türkçe  derslerinde  geliştirmeye  çalıştıkları  dinleme  öncesi,  sırası  ve  sonrası 

stratejilerini  ortaya  koyacak  olası  bütün  maddelerin  alınması  yoluna  gidilmiş  ve  sonunda  65 

madde üzerinde karar kılınmıştır.  

Uzman Görüşünün Alınması (Kapsam Geçerliliği) 

Hazırlanan  ölçeğin  kapsam  (içerik)  geçerliği  açısından  yeterliliği  bu  aşamada 

incelenmiştir.  Bir  ölçme  aracının,  bireylerin  davranışlarını  tahmin  etmedeki  başarısı  büyük 

ölçüde  geçerli  ve  güvenilir  olmasına  bağlıdır  (Büyüköztürk  vd.,  2004).  Bir  ölçme  aracının, 

ölçtüğünü öne sürdüğü değişkeni, ne derece doğru ölçtüğü geçerlilik olarak ifade edilir. Kapsam 

(içerik),  uyum  ve  yapı  geçerliliği  olmak  üzere  üç  çeşit  geçerlilik  vardır  (Tyler,  1971).  İçerik 

geçerliği, ölçme aracının kullanılacağı amaç için uygun olup olmadığına dair uzman görüşlerine 

başvurularak  ölçülmek  istenen  alanı  temsil  edip  etmediğinin  kararlaştırılmasıdır  (Karasar, 

2002).  Araştırmada  ölçeğin  kapsam  (içerik)  geçerliliğine  bakılmıştır.  Hazırlanan  65  madde, 

araştırmacılar dışında dördü Türkçe Eğitimi, ikisi de Ölçme Değerlendirme alanında çalışan altı 

uzman tarafından biçim, anlatım özelliği, yanlış anlamalara sebep olabilecek ifadelerin var olup 



“Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Stratejileri Ölçeği”nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması            

TAED 


57* 1891

 

 



olmadığı  ve  dinleme  öncesi,  sırası  ve  sonrasında  kullanılan stratejiler  bakımından  uygun  olup 

olmaması  açısından  incelenmiştir.  Uzman  görüş  ve  önerileri  doğrultusunda  içerik  ve  biçim 

açısından düzeltmeler yapılmış ve taslak ölçek ön deneme aşamasına hazırlanmıştır. Hazırlanan 

ölçme aracının kapsam (içerik) geçerliği bu sayede sağlanmaya çalışılmıştır. 



Ön Deneme Uygulaması (Pilot Uygulama) 

Uzmanların  görüş  ve  önerileri  doğrultusunda  geliştirilen  taslak  ölçekteki  maddelerin 

öğrenciler  tarafından  kullanılan  dinleme  öncesi,  sırası  ve  sonrası  stratejilerine  uygun  olup 

olmaması  açısından,  Kars  ili  merkez  ilçesinde  çeşitli  okullarda  öğrenim  gören  30  öğrenciden 

oluşan bir öğrenci grubuna sorulmuştur. Bu uygulamanın ardından öğrencilerin yanıtladığı her 

bir  ölçek  maddesi  üzerindeki  görüş  ve  önerileri  dikkate  alınarak  ölçek  maddeleri  üzerinde 

gerekli düzeltmeler yapılmıştır. 

Araştırmacı  tarafından  bu  maddelere  yönelik  5  dereceli  Likert  tipi  bir  ölçme  formu 

hazırlanmıştır.  Böylece  ölçeği  cevaplayan  öğrenciler  için  her  bir  maddeye  beş  alt  düzeyde 

cevaplayabilecekleri  seçenekli  bir  yapı  oluşturulmuştur.  Araçta  bulunan  maddeler  5-4-3-2-1 

şeklinde puanlanmıştır. Böylece her bir veri toplama aracı için dinleme öncesi, sırası ve sonrası 

stratejileri  alt  boyutlarında  belli  bir  puan  elde  edilmiştir.  Puanın  alt  boyutlar  bazında  yüksek 

olması,  öğrencilerin  Türkçe  derslerinde  dinleme  öncesi,  sırası  ve  sonrası  stratejileri 

kullandıklarını göstermektedir. 



Bulgular ve Yorum 

Yukarıda özellikleri belirtilen veriler üzerinde yapılan analizler, asıl ölçek maddelerini 

ve  bu  maddelerin  özelliklerini  belirlemek  amacıyla  yapılmıştır.  Önce  bu  65  maddeden  madde 

toplam korelasyonuna dayanarak madde seçilmiş, toplam puanı ,45’in altında ilişki gösteren 18 

madde, faktör analizine alınmamıştır. Kalan 47 maddenin madde toplam korelasyonu (MTK) şu 

şekildedir: 



Tablo 2. Ölçek Maddelerinin Madde Toplam Korelasyonları 

Madde 

MTK 

Madde 

MTK 

Madde 

MTK 

Madde 

MTK 

M21 

,720 



M3 

,555 



M15 

,607 



M57 

,513 



M35 

,695 



M19 

,541 



M50 

,581 



M34 

,506 



M60 

,661 



M32 

,496 



M25 

,571 



M59 

,463 



M31 

,655 


M6 

,493 


M51 

,565 


M62 

,661 


M1 

,640 


M56 

,478 


M40 

,563 


M38 

,584 


M30 

,639 


M22 

,475 


M33 

,557 


M17 

,564 


M2 

,628 



M8 

,468 



M58 

,548 


M12 

,562 


M20 

,592 



M23 

,458 



M65 

,545 


M16 

,535 



Yüklə 16,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   158




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə