77
Cədvəl 9.3
Göstəricilər
Metan
(CH
4
)
Etan
(C
2
H
6
)
Etilen
(C
2
H
4
)
Hidrogen
(H
2
)
Dəm qazı
(CO)
1. Qaynama temperaturu [°
C]
161.6
88.6
103.7
252.8
191.5
2. Kritik temperatur [°
C]
82.1
32.3
9.4
239.3
138.8
3. Sıxlıq
3
m
kq
0,715
-
1,25
0,0895
1,25
4. Aşağı yanma istiliyi
3
m
kC
35720
63270
59460
9380
12040
5. Oktan ədədi (motor üsulu ilə)
104
102
76
70
100
Cədvəl 9.4
Göstəricilər
Propan
(C
3
H
8
)
Butan
(C
4
H
10
)
Propen
(C
3
H
6
)
Buten
(C
4
H
8
)
İzobutan
(HC
4
H
10
)
1. Qaynama temperaturu [°
C]
42
0.5
47.8
6.3
11.7
2. Kritik temperatur [°
C]
96.8
152
91.6
146.4
135
3. Sıxlıq
3
m
kq
582
579
514
595
557
4. Aşağı yanma istiliyi
3
m
kC
45700
45530
45600
45270
45530
5. Oktan ədədi (motor üsulu ilə)
100
90
85
81.7
91.6
9.5. Yanacaqların elementar tərkibi və tətbiq xüsusiyyətləri.
Yanacağın
elementar tərkibi onu təşkil edən ayrı-ayrı elementlərin mol miqdarı deməkdir.
Yanacağın istiliktörətmə qabiliyyəti hesablanan zaman bu verilənlərdən istifadə olunur. Müxtəlif
yanacaqların orta elementar tərkibi cədvəl 9.5-də, benzin yanacaqlarının aşağı yanma istilikləri və
oktan ədədləri cədvəl 9.6-da, dizel yanacaqlarının aşağı yanma istilikləri və setan ədədləri cədvəl
9.7-də, bəzi qaz yanacaqlarının tərkibi isə cədvəl 9.8-də göstərimişdir.
Cədvəl 9.5
S.S.
Yanacağın markası
Karbon (C)
1
mol
Hidrogen (H)
1
mol
Oksigen (O)
1
mol
Molekul
kütləsi
kmol
kq
1 A-76
0.855
0.145
-
115
2 A-93
0.85
0.15
-
110
3 A-95, "Aral Super"
0.845
0.155
-
105
4 A-98, "Super Plus"
0.84
0.16
-
87
5 "Premium", "İP Plus 100"
0.828
0.172
-
86
6 "Aral Ultimate"
0.825
0.175
-
85
7 MNQ
0.824
0.176
-
50
8 STQ
0.75
0.25
-
16
9 Etanol E85
0.522
0.13
0.348
46
10 Metanol
0.375
0.125
0.5
32
11 Dizel
0.87
0.126
0.004
190
12 Sintetik Dizel
0.861
0.138
0.001
167
13 Biodizel
0.852
0.147
0.001
160