Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi sumqayit döVLƏt universiteti
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sual v ə tapşırıqlar
Avtandil Ağbaba 29
- Əhəngdən adamcığaz düzəltmək istəyirsiniz? Bundan asan n ə var! Amma mənə ziyan vurursunuz. Axı, sizə nə qədər əhəng la- zımdır, sizin qazdığınız çuxuru doldurmaq üçün əhəngi mən hardan tapım? Yox, bir halda ki, insan nəslini davam elətdirmək istəyirsiniz, g ərək siz bacı-qardaş bir-birinizlə evlənəsiniz! Bu sözl ər onların qəlbini ağrıtdı, amma iş işdən keçmişdi, necə dey ərlər, hirslərini basaraq hələlik öz niyyətlərindən əl çəkməli oldular. Fusi insanlığı diriltmək fikrindən əl çəkməmişdi. O, çox fikir- l əşdi, çox düşünüb-daşındı, baxıb gördü ki, Ana torpağın məsləhəti ür əkaçan olmasa da başqa çıxış yolu yoxdur. Günlərin bir günü qar- daş məsələni açıb bacısına dedi. Nyuyva onun sözlərini eşitdi, utan- dığından qıpqirmızı qızardı, büzüşüb qaldı və cavab vermədi. Yeddi gün, yeddi gec ə bundan danışdılar, sonra Nyuyva Fusiyə dedi: - Əgər biz ər-arvad olmalıyıqsa, bu çətin iş deyil, mən qaçım, s ən məni qov. Çatsan evlənərik, çatmasan heç nə alınmayacaq. Fusi fikirl əşdi: “Mən kişiyəm, o arvaddı. Yəni mən ona çatma- yacam? !”. Fusi razılaşdı. Onlar qaçmağa başladılar. Nyuyva qabaqda qaçır, Fusi arxa- dan ona çatmağa çalışırdı. Kimin ağlına gələrdi ki, Nyuyva belə sü- r ətlə qaçır! Yolları böyük bir dağın yanından düşdü, Fusi bacısının da lınca yeddi dəfə dağın başını dolandı, amma ona çatmadı ki, çat- ma dı. Baxıb gördü ki, qarşıdan bir tısbağa gəlir. Tısbağanın ona yazı- ğı gəldi, başını bulayıb dedi: - S
ən o biri tərəfdən qaç, onda çatarsan. Fusi s
əmtini dəyişdi, dəyişən kimi də Nyuyva ilə toqquşdu və qızı qucaqladı. Bax, adama belə çatarlar. Bu bicliyi Fusiy ə öyrətdiyinə görə Nyuyvanın tısbağaya ya- man acığı tutdu. Tısbağaya bir təpik ilişdirdi ki, qını parça-parça ol- du. Fusi fikirl əşdi: “Tısbağanın mənə köməyi dəydi, indisə qını par- ça-
parçadı, adamın ona yazığı gəlir bəlkə bu parçalardan tısbağa dü- z əldim”. Parçaları bir yerə yığdı və bunlardan yeni qın düzəltdi. İnanmırsınızsa özünüz baxın: tısbağanın qınındakı xətlərdən aydın gö rünür ki, qın parçalardan düzəldilibdi! Tısbağanın qınını düzəldən- d ən sonra Fusi toy çaldırmağa hazırlaşdı. Kimin ağlına gələrdi ki, Nyuyva yen ə də razılaşmayacaq! - Keç ən dəfə, -deyə qız sözə başladı, -sənə tısbağa kömək elə- di. Bu, hesabdan deyil. G əl, bir də yarışaq. Odu bax, dəyirman daşını Mifologiya 30
görürs ən, üst daş sənin, alt daş mənim. Dəyirman daşlarını böyük da- ğın zirvəsinə çıxardaq, ordan aşağı buraxaq. Dəyirman daşları dağın ətəyində yenidən birləşsələr biz evlənəcəyik, birləşməsələr heç nə alınmayacaq. Onlar d
əyirman daşlarını bellərinə alıb dağın zirvəsinə çıxdı- lar. Zirv ədən daşları üzü aşağı diyirlətdilər, özləri də daşların dalınca qaç
mağa başladılar, daşların birləşib birləşmədiyini bilmək istəyirdi- l ər. Aşağı çatanda əlləri üzlərində qaldı: dəyirman daşları dağın ətə- yind ə üst-üstə dururdu. Nyuyvanın deməyə sözü qalmamışdı. Onlar bel əcə evləndilər. Aradan yüz gün keçdi v ə Nyuyva bir parça ət doğdu. Bu ət par çasını görən Fusi dilxor oldu. Bıçağı qapıb ət parçasını doğrama- ğa başladı. Heyrətlidir ki, onun kəsdiyi hər tikə ət bir adama çevrildi. Fusi onları bir-bir saydı, yüz adam alındı. Adamlar ora-bura qaçma- ğa, ağaclara dırmaşmağa başladılar. Kimi çaya cumdu, kimi ağaca dırmaşdı. Qardaşla bacı onlara soyad fikirləşməyə başladılar: çaya cumanlara Xe, y əni Çay, şaftalı ağacına dırmaşanlara Tao, yəni Şaf- ta lı, gavalı ağacına dırmaşanlara isə Li, yəni Gavalı... soyadını verdi- l ər. Başqa uşaqlar da məskən saldıqları yerlərin adlarını soyad daşıdı- lar. Sonradan yüz soyad bel əcə yarandı. Həmin vaxtdan insan nəsli yer üzünd ə yenidən təşəkkül tapdı.
( İran əfsanəsi) M ərdas adlı xoşniyyətli bir kişi həmişə xalqa kömək edərdi. Onun çoxlu mal- qarası, var-dövləti var idi. Lakin Mərdasın Zöhhak ad lı oğlu çox bədxah cavan idi. İblis onu yoldan çıxardı və atasının ölümün ə bais oldu. Sonra iblis ona aşpazlıq etməyə başladı. Bir dəfə o Zöhhakın çiyinlərindən öpdü. Hər çiynindən bir ilan çıxdı. O, ilan- la rı hər gün iki cavan oğlanın beynini yedirtməklə sakitləşdirə bilirdi. Bel əliklə, Zöhhak min il ərzində İranı idarə etdi və bu müddətdə hər gün ilanlar iki cavan beyni yedil ər. Onun hakimiyyətdə olduğu dövr- d ə xeyir yox oldu, şər, bədxahlıq hər yerdə ağalıq etdi. İki şahzadə- Ərmayıl və Kərmayıl könüllü olaraq Zöhhaka aşpazlıq etdilər ki, adamla
rın vəziyyətini yaxşılaşdırsınlar. Onlar hər gün iki yox, bir g ənci öldürüb, digərlərini çobanların yanına göndərirdilər ki, gizlənə bilsinl ər. Beləliklə də, hər ay onlar 30 gənci xilas etdilər. Belə bir əf- Avtandil Ağbaba 31
san ə gəzir ki, indiki kürdlər-həmin xilas edilmiş gənclərin nəsillə- ridir. Deyirl
ər ki, Zöhhakın bu zülmünə davam gətirməyən xalq üs- yan qaldırır. Üsyanın başçısı Gavə adlı dəmirçi Zöhhakı taxtdan sa- lır. Xalq rahat nəfəs alır.
ə tapşırıqlar
1. Q ədim Hind mifologiyasının mənbələri və komponentləri haq- qında nə bilirsiniz? 2.
Hindistanın allahlar panteonunun özünəməxsusluğu nədədir? 3.
“Riqveda” m ətnlərində kainatın yaradılmasında hansı allah əsas rol oynayır? 4.
Hinduizm dini - mifoloji sistemind ə hansı kultlar mövcuddur? İndiyədək hansı heyvanlar müqəddəsliyini mühafizə edib saxlamışdır? 5.
əhmənizmin hinduizm və buddizmlə oxşar və fərqli cəhətləri- ni izah edin. 6.
miyy ət daşıyır? 7.
Şan-di haqqında nə bilirsiniz? 8.
T əbiətin və insanın yaranmasında hansı konsepsiyalar mövcud- dur? H ər birini ayrılıqda izah edin. 9.
Çin mifoloji sistemind ə ilk əcdad və insan cütü haqqında bildik- l ərinizi danışın. 10.
Hansı müqəddəs canlılar Çin mifologiyasında xüsusi yer tutur? 11.
Çinlil ərin mifik düşüncəsində əjdaha kultu və onun tipləri bar
ədə məlumat verin. 12.
Çin mifologiyasında daha hansı kultlar geniş yayılmışdır? 13.
14.
Fars mifoloji m ətnləri hansı qədim abidələrdə toplanmışdır? 15.
Fars mifologiyasında hansı allahlar mənşəyinə görə Hind-İran allahlar panteonuna m əxsusdur? 16.
17.
Hazırda “Avesta” neçə kitabdan ibarətdir? 18.
Z ərdüştün şəxsiyyəti və həyatı haqqında bildiklərinizi danışın. Avestaşünaslıqda bu barədə hansı mübahisələr mövcuddur? Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|