34
normalarla gözlәnilәn miqdardan 4,1 min ton vә yaxud 0,07%, “Azәrneftyağ”
NEZ-dә
isә 6,6 min ton vә yaxud 0,28% aşağı olmuşdur. Bütün neft emalı kompleksindә itkilәrin
ümumi miqdarı proqnoz normaları ilә faktiki emal üçün gözlәnilәn miqdardan 10,7 min
ton az olmuşdur.
Katalizator vә reagentlәrin sәrfi haqqında. Zavodlarda istismar edilәn
texnoloji qurğularda hәr bir prosesin reqlamentә uyğun normal fәaliyyәti üçün müxtәlif
katalizator vә reagentlәrdәn istifadә olunur. Hesabat ilindә BNEZ-dә vә NEZ-dә
katalizator vә reagentlәrin sәrfi proqnoz normaları ilә faktiki emal üçün hesablanmış
miqdardan uyğun olaraq 2,6 vә 2,5 min ton aşağı olmuşdur. Hesabat ilindә neft emalı
zavodlarında 5,1 min ton müxtәlif katalizator vә reagentlәrә qәnaәt olunmuşdur ki,
bunun 4,3 min tonu kaustik sodanın, sulfat turşusunun vә qumbrinin payına düşüb.
Yanacaq vә enerji resurslarının sәrfi haqqında. Neft mәhsullarının
istehsalına aid olan xәrclәrin formalaşmasında yanacaq vә enerji resurslarının sәrfinin
xüsusi әhәmiyyәt daşımasını nәzәrә alaraq, hesabat ilindә onların
sәrfi ilә әlaqәdar
mәlumatlar nәzәrdәn keçirilmişdir (cәdvәl IX.4).
2013-cü ildә neft emalı kompleksindә yanacaq, istilik vә elektrik enerjisinin sәrfi
haqqında
cәdvәl IX.4
Göstәricilәr Ölçü
vahidi
Norma
üzrә sәrf
Faktiki sәrf
Qәnaәt (-) artıq
sәrf (+)
Heydәr Әliyev adına BNEZ
Yanacaq - o cümlәdәn:
tşyan*
566681
570500
3819
Tәbii qaz
-“-
137887
Maye yanacaq
-“-
16703
Quru qaz
-“-
327866
Koks yanacağı
-“-
88044
Elektrik
enerjisi
min kvtsaat
463524
375398
-88126
İstilik enerjisi
Hkal
602103
436246
-165857
o c. Utilizator qazanları
-“-
399897
S-2 sobasından
-“-
36349
Azәrneftyağ”NEZ
Yanacaq
tşyan
83093
74341
-8752
Elektrik enerjisi
min kvtsaat
105364
69106
-36258
Istilik enerjisi
Hkal
467798
283945
-183853
Cәmi:
Yanacaq
tşyan 649774
644841 -4933
Elektrik enerjisi
min kvtsaat
568888
444504
-124384
Istilik enerjisi
Hkal
1069901
720191
-349710
* tşyan –
ton şәrti yanacaq;
Yanacaq vә enerji resurslarının sәrfi ilә bağlı mәlumatların tәhlili göstәrir ki, bütün
növ enerji resurslarından qәnaәtlә istifadә olunmuşdur. Neft emalı zavodlarında enerji
resurslarının aşağı salınması istiqamәtindә aparılmış müxtәlif tәşkilatı-texniki tәdbirlәr
nәticәsindә hәr iki zavodda onlara qәnaәt olunmuş vә baxılan dövrdә ARDNŞ-nin bütün
neft emalı kompleksindә normalara görә faktiki emal
üçün nәzәrdә tutulduğuna
nisbәtәn 4,9 min ton şәrti yanacaq texnoloji yanacağa, 124,4 milyon kVt/saat elektrik
enerjisinә vә 349,7 min Hkal istilik enerjisinә qәnaәt edilmişdir.
Qazın emalı vә qaz emalından alınan mәhsullar. 2013-cü ildә Qaz emalı
zavodu üzrә tәbii qazın emalı vә hazır mәhsulların istehsalı üzrә әsas göstәricilәr
aşağıdakı kimi olmuşdur (cәdvәl IX.5).
35
2013-cü ildә Qaz emalı zavodunda tәbii qazın emalı vә hazır mәhsulların istehsalı
haqqında mәlumat
cәdvәl IX.5
Mәhsulların adı
Ölçü
vahidi
2013-cü il
2012-ci il
Plan Fakt % Fakt
%
Tәbii
qaz qaz
mln m
3
4100,00 3768,83 91,9 3991,40 94,4
Tәmizlәnmiş tәbii qaz
mln m
3
4022,80 3703,00 92,1 3915,25 94,6
Texniki butan
min ton
26,20
18,70
71,3
23,11
80,8
Qaz benzini (nafta)
min ton
28,00 31,10
110,9
28,07
110,6
Mәlumatlardan görünür ki, hesabat ilindә zavodda faktiki olaraq 3768,8 mln m
3
qaz
emal olunaraq proqnoz göstәricilәrinә 91,9 % әmәl edilmişdir. Emal proqnozuna kәsrlә әmәl
olunması “Azneft” İB tәrәfindәn zavoda tәhvil verilәn qazın hәcminin proqnoza nisbәtәn az
olması ilә әlaqәdar olub. Bu göstәrici 2012-ci ilin müvafiq göstәricisinә nisbәtәn 94,4 % tәşkil
edib. 2013-cü il әrzindә zavodda 3703,0 mln m
3
tәmizlәnmiş tәbii qazla yanaşı 18,7 min ton
texniki butan vә 31,1 min ton qaz benzini istehsal edilmişdir.
İstehsal edilmiş qaz benzininin bütün hәcmi xammal kimi Azәrikimya İB-nә vә Heydәr
Әliyev adına BNEZ-ә, texniki butanın 93,2%-i daxili bazarda satışa, 6,8%-i isә ixraca
yönәldilmişdir.
Neft-kimya mәhsullarının istehsalı. “Azәrikimya” İstehsalat Birliyi 2013-cü ili,
emal müәssisәlәrindә istehsalat fәaliyyәtinin stabillәşdirilmәsinin, xammal, material vә texniki
tәminatın sәviyyәsinin yüksәldilmәsinin nәticәsi olaraq 2012-ci il ilә müqayisәdә aşağıdakı
texniki iqtisadi göstәricilәrlә başa çatdırmışdır (cәdvәl IX.6).
2013-cü ildә Azәrikimya İB-nin bәzi әsas göstәricilәri
cәdvәl IX.6
Mәhsulların adı
Ölçü vahidi
2013-cü il
2012-ci il
Proqnoz
Fakt
%
Fakt
%
Xammal
ton
385500 287263,0
74,5
256652,7
111,9
Polietilen
ton
105257
76186,4
72,4
67092,0
113,6
Etilen
ton
107978
78468,9
72,7
69157,4
113,5
Propilen
ton
57054
40848,0
71,6
35014,0
116,7
BBF
ton
30840
24815,0
80,5
20278,0
122,4
Maye piroliz qәtranı
ton
73283
55385,0
75,6
54185,0
102,2
Ağır piroliz qәtranı
ton
15420
15295,1
99,2
13082,3
116,9
Saf İPS
ton
15000
13825,6
92,2
7400,7
186,8
Ümumi mәhsul istehsalının cәmi
ton
422233
319910
75,8
276110
115,9
Әmtәәlik mәhsul istehsalının cәmi
ton
284742
215114
75,5
189379
113,6
Әmtәәlik mәhsul istehsalının cәmi min manat
188851
138809
73,5
121531
114,2
2013-cü ildә “Azәrikimya” İB-dә 287,3 min ton neft-kimya xammalı emal
olunaraq 78,5 min ton etilen, 40,8 min ton propilen vә 95,5 min ton digәr qiymәtli
piroliz mәhsulları istehsal etmişlәr. EP-300 piroliz qurğusunda olefinlәrin faktiki çıxım
faizi 41,5% tәşkil etmişdir. İl әrzindә istehsal olunmuş polietilenin miqdarı 76,2 min ton
tәşkil edib. Baxılan dövrdә xammalın emalı vә әsas mәhsulların istehsalı keçәn ilin
müvafiq dövrü ilә müqayisәdә 11-14% artmışdır.
2013-cü ildә “Azәrikimya” İB-dә istifadә olunmuş yanacaq, istilik vә elektrik
enerjisi haqqında mәlumatlar aşağıdakı cәdvәldә göstәrilmişdir (cәdvәl IX.7).