402
ԥmr etmiúdilԥr ki, gördüklԥri adamlar ԥvvԥlcԥ saxlay b úԥxsiyyԥtini
ay rd etmԥyincԥ, içԥrilԥrԥ keçmԥyԥ qoymas nlar, buna görԥ qarnizon
komandirlԥrinin ham s say q idilԥr.
Babԥk acl q çԥkirdi. O, hündür bir yerdԥ ikԥn birdԥn dԥrԥlԥrin
birindԥ öz fԥddan n
1
úumlayan bir ԥkinçi gördü. O öz nökԥrinԥ dedi:
"Özünlԥ dinar vԥ dirhԥm götürüb, aúa÷ ya bu ԥkinçinin yan na düú,
onda çörԥk olarsa, çörԥyi al b ona pul ver". Ԥkinçinin yoldaú [úԥriki]
var idi, bu zaman o hara isԥ getmiúdi, nökԥr aúa÷ ya düúüb ԥkinçinin
yan na çatanda, onun yoldaú uzaqdan yax nlaúan nökԥri görüb
yadellidԥn qorxuya düúdü, gözlԥyib baxma÷a baúlad ki, yoldaú nԥ
edԥcԥkdir. Nökԥr ԥkinçiyԥ tԥrԥf nԥ isԥ uzatd o da yax nlaú b,
gԥtirdiyi çörԥyi nökԥrԥ verdi, lakin uzaqdan bunlar görԥn yoldaú
belԥ düúündü: "Yԥqin bu yadelli çörԥyi ondan zorla al r, çünki
ԥvԥzindԥ nökԥrin ona nԥ verdiyini bilmirdi. O, tԥcili surԥtdԥ
qarnizona gedib, onlara dedi ki, onlar n yan na q l ncl vԥ silahl olan
bir adam gԥldi, onun dԥrԥdԥ olan yoldaú ndan zorla çörԥk ald .
Qarnizonun komandiri bundan sonra at n minib getdi; bu ԥhvalat
ibn Sunbat n da÷lar nda baú verdiyi üçün, o, {1223} Sԥhl ibn
Sumbata xԥbԥr göndԥrdi, o da bir neçԥ adamla tԥcili olaraq oraya
getdi. O, ԥkinçinin yan na çatanda, nökԥr hԥlԥ orada idi, ondan
soruúdu: “Bu nԥ mԥsԥlԥdir?" Ԥkinçi dedi: "Bu adam mԥnim
yan mdan keçirdi, mԥndԥn çörԥk istԥdi, mԥn dԥ ona verdim".
øbn Sumbat nökԥrdԥn soruúdu: "Sԥnin a÷an haradad r?" O da
cavab verdi: "Orada", baú ilԥ dԥ haman sԥmti göstԥrdi. øbn Sumbat
nökԥri qaba÷ na sal b Babԥkin yan na çatd ; o, [da÷dan] enmiúdi;
Babԥkin üzünԥ baxan kimi onu tan d vԥ atdan düúüb, ona yax nlaúd ,
ԥlini öpdü. Sonra o belԥ dedi: "Heyhat, ey mԥnim a÷am! Haraya
gedirsԥn?”
Babԥk belԥ cavab verdi: "Mԥn istԥyirԥm Rum torpaqlar na [ya
da ad n dediyi yerlԥrԥ] gedim".
1
Orta ԥsrlԥrdԥki fԥddan 5883,5 kv. Metrԥ bԥrabԥrdir. B a x; EI, II, sԥh.
36.
403
øbn Sumbat cavab nda dedi: "Sԥn elԥ bir yer vԥ elԥ bir adam
tapa bilmԥzsԥn ki, mԥndԥn art q sԥni baúa düúsün vԥ onun yan nda
qalmaq üçün mԥndԥn daha lԥyaqԥtli olsun
1
. Sԥn mԥnim vԥziyyԥtimԥ
bԥlԥdsԥn. Mԥnimlԥ hakimiyyԥt [xԥlifԥ] aras nda heç bir ԥlaqԥ yoxdur,
sԥn dԥ hökumԥtԥ yax n olan bir adam n yan na gedԥ bilmԥzsԥn. Sԥn
mԥnim iúlԥrimi bilir, ölkԥmi vԥ burada olan bütün patriklԥri
tan y rsan. Do÷rudan da onlar sԥnԥ yax n olan adamlard r vԥ
onlardan sԥnin o÷lanlar n vard r". O bu sözlԥrlԥ onu nԥzԥrdԥ tuturdu
ki, ԥvvԥllԥr Babԥk patriklԥrdԥn birinin gözԥl q z vԥ ya bac s
oldu÷unu bilԥndԥ, onun dal nca adam göndԥrib istԥdir, patrik onun
istԥklisini ona göndԥrԥndԥ, hԥr iú yaxú gedirdi, yox, ԥgԥr patrik
vermԥsԥydi, o, gecԥ onun üstünԥ hücum edib, qad n aparard ,
patrikin bütün ԥmlak vԥ hԥr úeyini ԥlinԥ keçirԥr, bunlar zorla öz
torpa÷ na aparard
2
.
øbn Sumbat ona dedi: "Gԥl mԥnimlԥ gedԥk bizim qalaya, ax
bu sԥnin evindir mԥn sԥnin qulun. Bu q ú burada qal, sonra isԥ nԥ
edԥcԥyin sԥnԥ ayd n olar".
Mԥhrumiyyԥtlԥr vԥ yor÷unluq Babԥki ԥldԥn salmúd , odur ki,
Sԥhl ibn Sumbat n sözünԥ inan b ona belԥ dedi: "Yaxú olmaz ki,
mԥn vԥ qardaú m bir yerdԥ qalaq, çünki birisi bizlԥrdԥn birinin izinԥ
düúԥrsԥ o birisi salamat qal b yaúayacaqd r. Mԥn özüm sԥninlԥ
qalaca÷am, qardaú m Abdullah isԥ ibn østifanusun yan na gedԥcԥkdir,
çünki biz nԥ olaca÷ n bilmirik {1224} vԥ sonradan bizim sülalԥni
davam etdirԥ bilԥcԥk varisimiz yoxdur”.
"Sԥnin çoxlu o÷lanlar n vard r", - deyԥ ibn Sumbat ona
müraciԥt etdi. Lakin Babԥk cavab verdi ki, onlar n aras nda bir nԥfԥr
dԥ münasib olan yoxdur, buna görԥ qardaú n inand ÷ ibn
østifanusun qalas na göndԥrmԥyi qԥrara alm úd r. Bundan sonra o, ibn
1
Mixail Siriyets (Xronika, III, sԥh. 90) sԥhv olaraq bu hadisԥlԥri øsa ibn
østifanusa istinad verib, Sԥhlin ad n çԥkmir; müqayisԥ et: Ⱥ. ȼɚɫɢɥɶɟɜ. ȼɢɡɚɧɬɢɹ
ɢ ɚɪɚɛɵ, ɫɬɪ.118, p.2.
2
Magdisi. Livre de creation, trad, par G.Huart, v. 23, p. 115. "Babԥk,
Sԥhli ԥsir tutmuúdu vԥ onun gözü qarú s nda anas n , arvad n vԥ bac s n
zorlam úd ".
404
Sumbatla onun qalas na getdi, sԥhԥr isԥ Abdullah ibn østifanusun
qalas na yola düúdü.
øbn Sumbat, Afúinԥ yazd ki, Babԥk onun qalas ndad r
1
, o da
belԥ cavab verdi: "Ԥgԥr bu do÷rudursa, Ԥmir ԥl-Möminin [Allah ona
qüvvԥt versin] vԥ mԥnim yan mda sԥnԥ olan etimad art rar". O yazd
ki, o, [ibn Sumbat] yaxú mükafat alacaqd r, sonra o, inand ÷ yax n
adamlar ndan birinԥ Babԥkin ԥlamԥtlԥrini tԥsvir etdi. O, ibn Sumbata
yaz b izah etdi ki, öz yax n adamlar ndan birini onun yan na
göndԥrin, Babԥki görüb tan s n vԥ bu barԥdԥ ona mԥlumat versin.
øbn Sumbat, Babԥkdԥ úübhԥ oyatmaq istԥmԥdiyindԥn gԥlԥn
adama belԥ dedi: "Sԥn onu baúqa vaxtda yox, yaln z yemԥk zaman
görԥ bilԥrsԥn. O mԥnimlԥ yemԥk yeyir, sԥhԥr yemԥyinԥ ça÷ rd ÷ m z
görԥndԥ, yan m zdak aúpazlara mԥxsus paltar geyԥrsԥn ki, bizim
adamlardan say lasan. Sonra bizim yan m za bir bԥhanԥ ilԥ gԥl ki,
guya sԥn yemԥk gԥtirirsԥn, ya da bir úey apar rsan, o, yemԥklԥ bԥrk
mԥú÷ul olanda, istԥdiyin qԥdԥr onu öyrԥnԥ bilԥrsԥn, sonra da qay t,
bu barԥdԥ öz a÷ana mԥlumat apar".
Hԥmin adam sԥhԥr yemԥyi zaman elԥcԥ dԥ hԥrԥkԥt etdi,
Babԥk isԥ baú n qald r b ona baxd , onu tan mad ÷ na görԥ soruúd ;
"Bu adam kimdir?" ibn Sumbat belԥ cavab verdi: "Bu adam
Xorasandand r {1225}, o, xaçpԥrԥstdir vԥ çoxdan bizdԥdir". Bununla
o, usruúanl ya baúa sald ki, nԥ demԥk istԥyir. Sonra Babԥk bu
adamdan soruúdu: "Nԥ vaxtdan buradasan?" O cavab verdi: “Filan
ildԥn”. Babԥk soruúdu: "Necԥ oldu ki, burada qald n?" O adam
cavab nda dedi: "Mԥn burada evlԥnmiúԥm". Babԥk dedi: "Sԥn do÷ru
deyirsԥn. Bir adamdan birisi soruúanda ki, haral san, cavab verdi:
"Arvad m do÷uldu÷u yerdԥn".
Hԥmin adam qay d b, Afúinԥ mԥlumat verdi vԥ Babԥkdԥ
müúahidԥ etdiklԥrinin ham s n ona tԥsvir etdi. Bundan sonra Afúin
Ԥbu Sԥidi vԥ Buzbaran mԥktubla ibn Sumbat n yan na göndԥrdi. O,
1
Ԥl-Mԥsudinin mԥtni (Kitab-i muruc ԥz-zԥhԥb, VII, sԥh. 125-126) bu yerdԥ ԥt-
Tԥbԥrinin mԥtnindԥn fԥrqlidir. O deyir ki, Sԥhl Babԥk üçün nahar gԥtirir, lakin
Sԥhlin oturub onunla nahar etmԥsindԥn Babԥkin ac ÷ lutdu. onda Sԥhl onun ԥl-
qolunu ba÷lad . B a x: Ɇ.ɋɢɪɢɟɰ. ɏɪɨɧɢɤɚ, III, ɫɬɪ. 90.
Dostları ilə paylaş: |