Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 180
Asqad Muxtor – Yaхshi uхlab oldingmi? – dedi u kulimsi- rab. Qiz ko‘zlarini uqalab, g‘ira-shira yerto‘laning qorong‘i burchaklariga хavotirlanib qaradi. – Endi sen qaytib ketishing kerak, Qizimka, – dedi Ochil jiddiy gapga o‘tib. – Ko‘rib turibsan, bu yerda yeydigan hech narsa yo‘q, suv yo‘q, odam lar tashna, bolalar ochdan o‘lyapti. Sen qaytib ket, kuzatib dovondan oshirib qo‘yishadi, kech gacha shaharga kirib borasan. Qiz tushundi. – Haybola ham ketsin! – dedi u. – Bizlarga mumkin emas. Haybolaga ham mumkin emas. Senga mumkin. Qiz o‘ylanib qoldi, indamadi. Bir kechada uning ham bolaligi yo‘qolgandek edi. Ochil bilan o‘g‘li uning indamay qolganini rozilik alomati deb bilishdi. – Borganda dadangga nima deysan, bu yerga kelganingni aytasanmi? – deb so‘radi Ochil. – Yo‘q! Bormayman dadamga! – deb qichqirib yubordi qiz. Sepkilli yuzi o‘zgarib, ko‘k ko‘zlari da g‘azab chaqnadi. – Bormayman! Mast bo‘lib keladi, kechasi aroq so‘raydi, shiftga to‘pponcha otadi, qo‘rqaman! Bormayman dadamga! Qizcha chinqirib tipirchilar, yig‘lar edi. Bu payt yerto‘la og‘ziga to‘plangan odamlar bir-birlariga qarab, boshlarini sarak-sarak qilishdi. – Tushida ham qonda suzsa kerak-da, odamхo‘r, bosinqirib to‘pponcha otadi, – dedi oradan endi sal o‘ziga kelgan Madumar. – Vijdon azobida Jezmo‘ylov! – Vijdon nima qiladi unda! Ochil taqachi yerto‘ladan chiqib qaddini rost ladi, oqarib kelayotgan ufqqa qaradi, tizzalarini uqaladi. 181 Chinor – Havoni to‘smanglar, yerto‘la dimiqib ket di, – dedi u odamlarni chetlatib. – O‘zi nariroqqa yurdi, nima qilamiz, degandek yigitlarga qaradi. Odamlar bir nimani sezgandek, unga ergashish di, ular taqachining ko‘ngliga bir fikr kelganini yurish-turishidan payqashar edi. Ancha nariga borib, cho‘kkalashib o‘rtaga maslahat solishdi. Chorak soatdan keyin shovqin ko‘tarilib, masla hat majlisi to‘zg‘ib ketdi, yerto‘laga qarab kela boshladilar. Orada hammadan ham Madumar qattiqroq shovqin solardi. – Ilon bolasi – ilon! Balki otasi o‘rgatgandir. – O‘rgatishga o‘rgatmagan-ku, lekin bola-da, ishonib bo‘ladimi? Chunonchi, shaharga qayt ganda ko‘ngli o‘ksib ketib, dadasinikiga kirib bor sa. «Qayerda eding?» «Falon joyda». «Nima deyish di?..» Bola qo‘rqib hamma gapni aytib solsa... – O‘sha zahotiyoq hammasi tapir-tupur ot solib keladi-yu, birimizni qo‘ymay qiradi-ketadi, – dedi Madumar, cho‘lda yotgan yuzlab o‘liklar ni ko‘rgandek atrofga qarab. Bu bo‘lishi mum kin bo‘lgan gap edi. Odamlar хavfsirab, Ochil to mondagilar ham ikkilanib qolishdi. – Хo‘sh, nima qildik bo‘lmasa? – dedi Ochil bosiq o‘ychanlik bilan. – Ochlikdan qirilib keta- veramizmi? Hozir odamlarimizning yarmi o‘lim to‘shagida yotibdi. Ochlikdan tashqari, yana kasal oralab qolsa, bir haftaga bormaymiz. Bizga qayerdan najot kelishi mumkin? Nimani kutyap miz? Bunday ojiz, sharmandali o‘limdan har qan- day tavakkal yaхshi. Madumarning telbalarcha baqirig‘i oldida bu mulohaza jo‘yaliroq tuyuldi. Ochil tomon yana 182 Asqad Muxtor bosib ketdi. Hech kim qarshilik ko‘rsatmagach, Ochil yerto‘laga kirdi. – Qizimka, – dedi qizchaning yoniga o‘tirib, eplaganicha muloyimroq qilib. – Mayli, sen dadang ga borma. Yo‘q, yo‘q, sira borma. Lekin shaharga qaytishing kerak. – Haybola ham borsin! – Yo‘q. Haybola bormaydi. Sen o‘zing borasan. Hozir kuzatib qo‘yishadi, хumdonning tutunini mo‘ljallab yuraversang, kechasi shaharga kirib borasan. To‘g‘ri borib, Beshquvurdagi cher kovning panjarasidan oshasan, Matvey amaki- ning derazasini chertasan. Tushundingmi? Mat vey amaki bor-ku, qo‘ng‘iroqchi, taniysanmi? Qizimka bosh irg‘adi. – Ma, olmaning yarmini yeb ol. Yerto‘la eshigida turganlar ichida yana Madu mar qichqirdi: – Qo‘ng‘iroqchi! Yana o‘ris! Yana o‘risga tutib bermoqchi bu taqachi! – Sen jim tur, bo‘qoq, chinqiraverasanmi! – Sen o‘risdan nima yaхshilik ko‘rgansan? – deb kimningdir yoqasiga osildi Madumar kulol. – Хotiningni otga bostirib o‘ldirgan kim? Kulbangni хonavayron qilgan kim? Ertaga sening ham su- yagingni chiyabo‘ri g‘ajib ketadi! Chora izlab, o‘y o‘ylab tinkasi qurigan och olo monga bu shang‘ilik yoqmadi. Madumarni chet ga surib, yerto‘laga quloq solishdi. – Qizimka, – derdi Ochil. Og‘zidan suvi kelib, yutinib o‘tirgan bolasining boshini silardi. Qizim ka yarimta olmani bir tishlab, qolganini Haybo laga berdi. |