DəRƏLƏYƏz mahalinin kameral təSVİRİ (1831-ci və 1842-ci illər) «Elm və təhsil» Bakı – 2017

170
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
№6(№24). ZİQRİK  KƏNDİ. (BAŞQA ADI 
QURDQULAQDIR)
Şadmanlı tayfası.
1.Alməmməd­Gülməmməd­oğlu­35­y;­oğlu­Gülməm­
məd­15;
2.Allahverdi­Haxverdi­oğlu­35­y;­oğlanları:­Baxşəli­12­
y;­Haxverdi­8­y;­Şahəli­5­y;­qardaşı­İbrahim­25­y;
3.Rəcəb­ Bünyad­ oğlu­ 30­ y;­ qardaşları:­ Əşrəf­ 25­ y;­
Məmmədşəfi­ 20­ y;­ Adıgözəl­ 15­ y;
4.Mehralı­ bəy­ Məhəmməd­ oğlu­ 25­ y;­ oğlu­ Bəymə­
həmməd­ 3­ y;
5.Alməmməd­Alı­oğlu­35­y;­oğlu­Məmmədalı­5­y;­qar­
da­şı­Ələkbər­25­y;
6.Hüseynalı­Məmmədalı­oğlu­25­y;­oğlu­Həsənalı­3­y;
7.Mövlamverdi­Qasım­oğlu­40­y;­oğlanları:Hümbətalı­
20­y;­İsmayıl­16­y;­Dünyamalı­7­y;­Adıgözəl­2­y;
8.Hüseyn­Qasım­oğlu­20­y;
5 il əvvəl Zeytə kəndindən gələnlər:
1.Cəfər­Alı­oğlu­25­y;­oğlu­Xudayar­4­y;
2.Məhəmməd­Allahverdi­oğlu­50­y;­oğlanları:­Baba­20­
y;­­Mehralı­15­y;
3.Ağayar­Məhəmməd­oğlu­33­y;­qardaşı­Ağakişi­15­y;
4.Xudaqulu­Kazım­oğlu­45­y;­oğlanları:­Məmmədalı­
20­y;­Xanməmməd­15­y;
7 il əvvəl Əyər kəndindən gələnlər:
5.Kəndxuda­Mirzə­Kazım­oğlu­50­y;­oğlanları:Məm-
mədxan­30;­onun­oğlu­Cəfər­5­y;­Mamirza­25­y;­Kazım­20­
y;­Qəhrəman­15­y;
6.İmamverdi­Kazım­oğlu­40­y;­oğlanları:­Rüstəm­10­
y;­Bəyalı­5­y;­Xanəli­1­y;

---

171
(1831-ci və 1842-ci illər)
7 il əvvəl Hors kəndindən gələn
7.Həsən­Allahverdi­oğlu­55­y;­oğlanları:Xudamədət­15­
y;­Hüseynalı­8­y;
5 il əvvəl Herher kəndindən gələn
8.Məmməd­Şahhüseyn­oğlu­35­y;­oğlanları:­Sadıq­10­
y;­Hüseyn­5;­Abdul­3­y;
3 il əvvəl Ağxaç kəndindən gələn
9.Hüseyn­Tahirverdi­oğlu­50­y;­oğlanları:­Novruzəli­
15­y;­Mirzalı­8­y;­Abbas­5­y;
Bu­ailə­1859­cu­ildən­Ağxaç­kəndinə­aid­edilib.
Yaddan çıxanlar:
1.Nəbi­Məmmədalı­oğlu­25­y;
2.Hümbət­Şahhüseyn­oğlu­25­y;
İslam­dininin­şiə­məzhəbinə­mənsub­olmaqla­köçəri­
həyat­tərzi­sürürlər.­4­Naxçıvan­xalvarı­əkin­yeri­var.­5­
Naxçıvan­xalvarı­buğda,­4­Naxçıvan­xalvarı­arpa­biçirlər.
Naxçıvan­şəhərinə­65,­Keşişkənd­kəndinə­20­verstdir.
Heç­ bir­ məşğuliyyətləri­ yoxdur.­ Əkin­ torpaqlarından­
başqa­ayrı­torpaqları­yoxdur.­Ortabab­yaşayırlar.­Torpaqları­
gillidir,­böyük­daşlar­var.­Öz­meşəsi­yoxdur,­40­verstlik­mə-
safədə­yerləşən­Herher­meşəsindən­istifadə­edirlər.
Biçənək­və­örüşləri­bol­otludur.
2­baxımsız­dəyirman­və­1­baxımsız­bəzirxana­var.
Bu­kənd­Qurdqulaq­çayının­sahilində­yerləşir,­burada­5­
bulaq­da­var.­Ətrafında­20­verst­ərazisi­var,­onun­3­xalvarı­
suvarılan­əkinəyararlı­torpaqlardır.­Qalanı­dəmyədir.­Buğda­
və­arpa­əkirlər.
Kənddə­8­at,­114­iribuynuzlu,­276­xırdabuynuzlu­var.
İmzalar:­Kəndxuda­Mirzə­Kazım­oğlu;­Alməmməd­
Alı­oğlu;­İbrahim­Haxverdi­oğlu;

---

172
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
№7 (№26).YENGİCƏ KƏNDİ
Salmasdan­və­Makudan­köçürülən­14­erməni­ailəsi.
Oturaq­həyat­keçirirlər,­25­Naxçıvan­xalvarı­əkin­yeri­
var,­120­Naxçıvan­xalvarı­buğda,­130­Naxçıvan­xalvarı­
arpa­biçirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­70,­
nahiyə­mərkəzinə­15­verstdir.
Əhali­əkinçiliklə­məşğuldur,­kasıb­yaşayırlar.­Torpağı­
gilli­qara­torpaqdır.­Öz­meşəsi­yoxdur­və­Herher­meşəsin­
dən­istifadə­edirlər.
20­verst­torpağı­var,­onun­yarısı­əkinəyararlı­dəmyə­
torpaqlardır,­1­xalvarı­suvarılandır,­bulaq­suyundan­istifa-
də­edirlər.­İldə­1000­bağ­ot­bişirlər.
Buğda,­arpa,­noxud­və­kartof­əkirlər.
Kənddə­6­toxucu­var.
(Kameral siyahının 30-41-cı səhifələri itib. Məlikşah 
və başqa bir kənd buraya aiddir. 42-ci səhifədən siyahı 
davam edir və 9 №-li kənddə 49 köçürülmə erməni ailə-
sinin yaşadığı məlum olur. Görünür, bu Məlikşah kəndi-
dir. Mötərizə içərisindəki sıra nömrələri öz ardıcıllığını 
saxladığına görə (№26, 27, 28), 8 №-li kənd 27-yə, 9 №-li 
kənd də 28-ə uyğun gələcəkdir.V.Zolotnitskinin siyahı-
sında həmin rəqəmlərlə sıralanmış kəndlərə baxaq. Bu-
rada 27 №-li kənd Əyər, №28 –li kənd isə Məlikşahdır).
№9 (№28). MƏLİKŞAH KƏNDİ 
Burada­İrandan­köçürülmüş­49­erməni­ailəsi­yaşayır.
Qəza­mərkəzinə­70,­nahiyə­mərkəzinə­7­verstdir.
4­üzüm­bağı­var,­şərab­düzəltmirlər.
Əhali­əkinçilik­və­toxuculuqla­məşğuldur.­Kənddə­5­
dəyirman,­6­arıxanada­130­arı­ailəsi­var.­Dolanışıqları­yax-

---

173
(1831-ci və 1842-ci illər)
şıdır.­Torpağı­daşlı­və­gilli­olsa­da,­əkinçiliyə­yararlıdır.­Öz­
meşəsi­yoxdur,­20­verst­məsafədə­yerləşən­Herher­meşə-
sindən­istifadə­edirlər.
26­verst­torpağı­var,­onun­50­xalvarı­suvarılan,­6­xalva-
rı­dəmyə­əkinəyararlı­torpaqlardır.­Suvarma­üçün­bulaqlar-
dan­arxlar­çəkilib.
3­xalvar­biçənəyi­var,­ildə­3­min­bağ­ot­biçirlər.
Buğda,­ arpa,­ kətan,­ çəltik,­ kartof,­ mərcimək,­ soğan,­
kələm­ və­ başqa­ tərəvəz­ bitkiləri­ əkirlər.
Kənddə­7­toxucu,­5­gümüş­ustası,­2­boyaqçı,­2­xarrat­
və­3­keçəçi­var.
Həsənanlı tayfası.
Buraya 3 il qabaq Qarabağ nahiyəsinin Mirik kən-
din  dən 3 müsəlman ailəsi gəlib:
1.Nəsirməmməd­Vəli­oğlu­30­y;­oğlu­Babo­9­y;­qardaş-
ları:­Ələkbər­15­y;­Şahverdi­12­y;
2.Ağaməmməd­Şahverdi­oğlu­40­y;­oğlanları:­Caman­
15­y;­Məjlum­6­y;
3.İsgəndər­Şahverdi­oğlu­32­y;­oğlanları:­Abbas­10­y;­
Səfəralı­5­y;
Kənddə­37­at,­281­iribuynuzlu,­274­xırdabuynuzlu­
heyvan­var).
№10 (№29). KEŞİŞKƏNDİ
NAHİYƏ MƏRKƏZİDİR
Salmasdan­köçürülmüş­50­erməni­ailəsi.
Oturaq­həyat­sürürlər.­50­naxçıvan­xalvarı­əkin­yeri­
var,­310­Naxçıvan­xalvarı­buğda,­320­Naxçıvan­xalvarı­
arpa­biçirlər.
Xəzinəyə­­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­83­
verstdir.­

---