DəRƏLƏYƏz mahalinin kameral təSVİRİ (1831-ci və 1842-ci illər) «Elm və təhsil» Bakı – 2017

174
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
Əkinçiliklə­məşğul­olurlar,­2­dəyirman,­2­arıxanada­20­
arı­var,­dolanışıq­ortababdır.
Bəzi­ yerlərdə­ daşlı­ olsa­ da,­ torpağı­ əkinçiliyə­ yararlı­
qara­torpaqdır.­Öz­meşəsi­olmadığına­görə­Herher­meşəsin-
dən­istifadə­edirlər.
16­verst­torpağı­var,­onun­yarısı­əkinə­yararlıdır,­7­verst­
suvarılan,­qalanı­dəmyədir.­Arpaçayın­və­Qoytulçayın,­bun-
dan­başqa­3­bulağın­suyundan­istifadə­edirlər.
Biçənəkləri­az­olsa­da,­örüş­yeri­çoxdur.
Buğda,­ arpa,­ darı,­ paxlalı­ bitkilər,­ noxud.­ Mərcimək,­
çətənə­ və­ tərəvəz­ əkirlər.
Kənddə­10­toxucu,­10­keçəçi,­1­çilingər,­2­dəmirçi,­1­
xarrat­ var.
№11(№30) ORTAKƏND
Salmasdan­gələn­27­erməni­ailəsinin­siyahısı.
Oturaq­həyat­tərzi­sürürlər.­40­Naxçıvan­xalvarı­əkin­
var,­ 175­ Naxçıvan­ xalvarı­ buğda,­ 225­ Naxçıvan­ xalvarı­
arpa­əkirlər.­33­Naxçıvan­batmanı­tütün­əldə­edilib.­Kənddə­
2­üzüm­bağı­var,­amma­şərab­düzəltmirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­88,­
nahiyə­mərkəzinə­3­verstdir.
Əkinçiliklə­ məşğul­ olurlar.­ Kənddə­ 2­ dəyirman,­ 1­
arıxanada­ 19­ arı­ ailəsi­ var.
Torpağı­ qaratopaq­ olmaqla­ əkinçiliyə­ yararlıdır,­ öz­
meşəsi­olmadığına­görə,­Herher­meşəsindən­istifadə­edirlər.
Torpağı­7­verstdir,­onun­40­xalvarı­əkinə­yararlı­suva­
rılan,­4­xalvarı­dəmyədir.­Bulaq­suyundan­­və­Başkənddən­
axan­balaca­çayın­suyundan­istifadə­edirlər.
Biçənəkləri­azdır,­cəmi­650­bağ­ot­biçirlər.

---

175
(1831-ci və 1842-ci illər)
Buğda,­arpa,­darı,­kartov,­kətan,­çətənə,­paxlalı­bitkilər,­
noxud,­mərcimək,­soğan,­kələm­və­tərəvəz­əkirlər.
Kənddə­12­toxucu,­1­xarrat,­1­bənna­var.
№12(№31). BAŞKƏND
14 erməni ailəsinin siyahısı
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­68,­
nahiyə­mərkəzinə­5­verstdir.
Əkinçiliklə­məşğul­olurlar.­Kənddə­2­dəyirman,­3­arı­
xa­nada­70­arı­ailəsi­var.­Dolanışıqları­yaxşıdır.­Tortağı­daş-
lı­gilli­olsa­da,­əkinçiliyə­yararlıdır.­Öz­meşəsi­olmadığına­
görə,­Herher­meşəsindən­ist­ifadə­edirlər.­14­verst­torpağı­
var,­onun­30­xalvarı­suvarılan,­5­xalvarı­isə­dəmyə­əkinə­
yararlı­torpaqdır.­Dağdakı­bulaqdan­çəkilmiş­sudan­istifa-
də­edirlər.
Buradakı­biçənəklər­azdır­və­cəmi­1080­bağ­ot­biçir­
lər,­ancaq­sakinlər­bundan­başqa­yonca­da­əkir­və­2000­
bağ­yonca­biçirlər.
Kənddə­9­toxucu,­2­gümüş­ustası,­1­pinəçi­var.
№13(№32). HORS KƏNDİ
Heşin kəndindən 4 il qabaq gələn ailələr 
Qaraçorluların sultanlı tayfası.
1.Məhəmməd­Hüseynalı­oğlu­63­y;­oğlu­Məmmədyar­32­y;
2.Nəbi­Zaman­oğlu­34­y;­oğlu­Bayram­2­y;­qardaşı­9­y;
3.Kərbəlayi­Vəliməmməd­Məmmədalı­oğlu­83­y;­nə­və­
si­Novruzəli­6­y;
4.İman­Hüseyn­oğlu­72­y;­oğlu­Hüseyn­32­y;
5.Məmmədhüseyn­Məmməd­oğlu­50­y;
Oğlanları:­Bağır­4­y;­Məmmədrza­8­y;
6.Hətəm­Alıbxan­oğlu­62­y;­oğlu­Məhərrəm­32­y;

---

176
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
7.Həsən­Araxlı­oğlu­37­y;­qardaşı­oğlanları:­Süleyman­
26­y;­Abbasəli­22­y;
2 il qabaq Qarabağ qəzasından gələnlər:
9.İmamverdi­Nəbi­oğlu­51­y;­oğlanları:­Alı­15­y;­Hü-
seyn­4­y;
10.Məmmədsadıq­Hüseyn­oğlu­27­y;
11.Tarverdi­Mirzəqulu­oğlu­29­y;­oğlanları:­Əhməd­5­
y;­Alı­3­y;
12.Kəndxuda­Allahverdi­Güləli­oğlu­50­y;­oğlanları:­
Hüseyn­8­y;­Abbas­5­y;­
13.­Hüseyn­İman­oğlu­52­y;­oğlu­Qurbanəli­2­y;
14.Ağaməmməd­Əhməd­oğlu­32­y;
15.Xudaverdi­Vəli­oğlu­30­y;­oğlu­İsgəndər­2­y;
16.Kərbəlayi­Fətəli­Hüseynalı­oğlu­50­y;­oğlu­Həsənalı­15­y;
17.Xudaqulu­Usub­oğlu­27­y;­qardaşı­Qurbanəli­12­y;
18.Alı­ Əlverdi­ oğlu­ 60­ y;­ oğlu­ Xudayar­ 15­ y;­ yetim­
Məhərrəm­ Şahverdi­ oğlu­ 12­ y;
­İslam­dininin­şiə­məzhnəbinə­mənsub­olmaqla­köçəri­
həyat­tərzi­sürürlər.­30­Naxçıvan­xalvarı­əkin­var,­ildə­200­
Naxçıvan­xalvarı­buğda,­160­Naxçıvan­xalvaı­arpa­biçirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­
100,­nahiyə­mərkəzinə­23­verstdir.
Əkinçilik­və­xalçaçılıqla­məşğuldurlar.­2­arıxanada­30­
arı­ailəsi­var.­Dolanışıqları­ortababdır.­Torpağı­daşlıdır.
10­Naxçıvan­xalvarı­meşəsi­var.­Torpaqları­28­verstdir,­
onun­təxminən­yarısı­30­xalvara­yaxını­əkinəyararlı­suva-
rılan­torpaqdır.
Bol­otlu­biçənəkləri­və­örüşləri­var.
Buğda,­arpa,­darı,­kətan,­çətənə,­paxlalı­bitkilər­və­
tərəvəz­əkirlər.
Kənddə­20­toxucu,­4­keçəçi,­1­xarrat,­1­dəyirman­us-

---

177
(1831-ci və 1842-ci illər)
tası,­1­çilingər,­h­əmçinin­14­at,­105­iribuynuzlu,­89­xırda­
buynuzlu­heyvan­var.
İmzalar:­Kəndxuda­Allahverdi­Gülalı­oğlu;­Kərbəlayi­Bay-
raməli­Hüseynalı­oğlu;­Məşədi­Məmməd­Hüseynalı­oğlu;
№14(№33) TƏRƏTÜN KƏNDİ
Xoydan­köçürülmüş­15­erməni­ailəsinin­siyahısı.
Oturaq­həyat­tərzi­sürürlər.­7­Naxçıvan­xalvarı­əkin­
yeri­var,­25­Naxçıvan­xalvarı­buğda,­30­Naxçıvan­xalvarı­
arpa­biçirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­97,­
nahiyə­mərkəzinə­27­verstdir.­
Əhali­əkinçilik­və­toxuculuqla­məşğuldur.­Dolanışıqla-
rı­yaxşıdır.1­baxımsız­dəyirman,­4­batman­kol­meşəsi­var.­
Bu­kənd­Hors­kəndindən­yuxarıda,­Səlim­çayına­tökü­
lən­Tərətün­çayının­yaxınlığında­y­rləşir.­Kənddə­14­toxu-
cu,­2­boyaqçı,­1­dərzi­var.
№15 (№34). QIRAQLI KƏNDİ
Xoydan­köçürülmüş­24­erməni­ailəsinin­siyahısı.
Oturaq­həyat­tərzi­sürürlər.­15­Naxçıvan­xalvarı­əkin­
var,­120­Naxçıvan­xalvarı­buğda,­70­Naxçıvan­xalvarı­arpa­
biçirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­95,­
nahiyə­mərkəzinə­24­verstdir.
Əhalisi­əkinçilik­və­pambıq­parça­toxu­maqla­məşğul­
dur.­1­dəyirman­və­4­arıxanada­29­arı­ailəsi­var.­Dolanışıq-
ları­ortababdır.
Şimal­zolağındakı­qayalıqlarda­1­xalvar­kol­meşəsi­var.
60­verstə­yaxın­ərazisi­var,­onun­15­xalvarı­əkinə­yarar-
lı­suvarılan­torpaqdır.­Dərələr­biçənəklərlə­zəngindir.

---