www.vivo-book.com
279
daha qlobal düşünürdülər. SSRİ dağılandan sonra bütün
respublikaların, o cümlədən Rusiyanın da, dövlət qulluğunda
olarkən mümkün olan və olmayan hər şeyi satıb ağlagəlməz
dərəcədə var-dövlət sahibi olan öz nuvorişləri var idi. Cəmi
bir və ya iki aya zəngin insana çevrilirdilər. Özəlləşdirmə
işindən yalnız qazanmalı olan insanlar mənfəət götürürdü.
Qalanlarısa birdəfəlik uduzurdu.
Məhz Vəliyevə zəng edən Paşayevin tapşırığıyla onun
yanına yerli sənaye nazirinin müavini Sadıxov gəlmişdi.
Guya lazımi adamların sərhədi keçməsi üçün beş buraxılışın
alınmasını da Ənvər Mamedoviçdən məhz o xahiş etmişdi.
Əgər Paşayev zəng edirdisə, sual vermək qəbul
olunmamışdı. Vəliyev də DİN vasitəsilə beş təmiz blank
hazırlayıb Sadıxova vermişdi.
Və indi Kazımov sərhədə doğru irəliləyən dəstə
haqda,
onların
İran şəhəri olan Aslandüzə tərəf
istiqamətlənməsi barədə danışarkən yadına düşdü ki,
Sadıxov da həmin şəhərin adını çəkmişdi. Birtəhər dözüb
Kazımov gedən kimi özünü telefonun üstünə atdı.
Sadıxovun hökumət nömrəsini yığaraq onu dərhal söydü:
www.vivo-book.com
280
– Əclaf!
– Nə olub Ənvər müəllim? – Sadıxov ondan on yaş
kiçik idi.
– Sərhədə buraxılışı kimə vermisən? Qatil dəstəsinə?
Satqın, alçaq! Kimə işləyirsən?!
– Nə danışırsınız? – Sadıxov qorxdu. – Mən heç kimə
işləmirəm. Sizin təmiz blankları mən şəxsən Paşayevin
özünə vermişəm. Başqa heç nə bilmirəm.
– Yaxşı, – birdən hər şeyi başa düşən Vəliyev
sakitləşdi, – bağışla məni. Deyəsən, mən haqlı deyiləm.
Dəstəyi yerinə qoyub uzun müddət dodağını
dişləyərək oturdu. Paşayevin çirkin əlaqələri, qonşu
respublikalarda ən gəlirli sahələrə nəzarət edən kriminal
dostları haqda şayiələr onun da qulağına gəlib çatmışdı.
Bura narkotik maddələr də daxil idi. Əvvəllər sovet
sərhədləri olarkən, onlar Qafqaza ensiz arxlar şəklində
sızırdılar. Sərhədlər dağılandan sonrasa bura dəhşətli, hər
şeyi basıb keçən sel şəklində axışırdılar. Paşayevin belə
əməliyyatlarda iştirakı olmasına inanmaq mümkün deyildi.
www.vivo-book.com
281
İnanmamaq olmazdı. Amma Asif Paşayevə qarşı getmək də
olmazdı.
Bu əsl ölüm demək idi. Paşayev, respublika
prokurorunun müavinini heç evdən çıxmadan belə məhv edə
bilərdi. Bunun üçün dəstəyi götürüb lazımi adama zəng
etmək kifayət idi. Vəliyev özü də mələk deyildi. O, təhqiqatı
idarə edirdi, deməli, “kənar” pulların ən gəlirli sahəsi də
ondaydı. Onun razılığıyla cinayət işləri bağlanır, cinayət
axtarışının maddələri dəyişir, ən ağır cinayətlər ağır, onlar
da öz növbəsində yüngül cinayətlə əvəzlənirdi. Bu zaman o
yaxşı pul alırdı. Amma bu pullar başqa, Füzuli rayonu
yaxınlığındakı dəstə başqa. Özü də necə dəstə! Erməni və
azərbaycanlılardan olan yaramazlardan ibarət birləşmiş
dəstə. Müharibə vaxtı. Yox, Vəliyev belə alçaqlığa gedə
bilməz. Üstəlik, orda narkotik yük göndərilib. Bu əsl cinayət
işidir.
Onun düşüncələrində qeyri-adi heç nə yox idi. Sovet
hökuməti insanları riyakarlığa öyrətmişdi, bir çoxları belə
hesab edirdi ki, öz xidməti işini yerinə yetirdiyinə görə
alınan hədiyyə minnətdarlıq əlamətidir. Azərbaycan dilində
www.vivo-book.com
282
“rüşvət” sözü “hörmət” sözüylə əvəz olunmuşdu. Bu
hörməti istisnasız olaraq, MİS müdirindən tutmuş baş nazirə
kimi göstərmək lazım idi. Digər Zaqafqaziya və Orta Asiya
respublikalarında da bunun eynisi baş verirdi.
Pozğun əxlaq, hökumət işindəki əməyinə görə zəruri
“hörməti” qəbul edən rüşvətxorları hörmətli adamlara
çevirmişdi. Heç kim bunda təhqiramiz və ya ayıb bir şey
görmürdü. Amma narkotik alveri, çobanın öldürülməsi,
sərhədi qanunsuz keçmək, müharibə vaxtı düşmənlə əlbir
olmaq başqa məsələydi. Bu, rüsvayçı, hər cür töhmətə layiq
və
ən əsası qanunla cəzalandırılmalı işlər idi.
Azərbaycandakı rüşvətxorların özünəməxsusluğu ondaydı
ki, onlar tamamilə qanuni işlərə görə pul almaqdan başqa,
heç bir qeyri-qanuni işlə məşğul olmurdular. Hakim rüşvət
alaraq ədalətli hökm verir, prokuror doğru maddəni
müəyyən edir, milis əməkdaşı adamı saxlanılmamalı yerdə
saxlamır, gömrük komitəsi nümayəndəsi normativ aktlarla
icazəsi olan yükü buraxır. Və bütün bunlara görə pul
ödəmək lazım gəlir.
www.vivo-book.com
283
Amma sərhəddəki hadisələrdən xəbər tutan Vəliyev
xoşagəlməz tərzdə heyrətlənmişdi. O, hələ də Paşayevin,
qoca çobanın öldürülməsiylə bağlı çirkin hadisədə iştirakı
olduğuna inanmaq istəmirdi. Xoşbəxtlikdən cəsədlərin
üstündə heç bir sənəd tapılmadı. Ona görə o, kollegiyanın
bitməsini gözləyə-gözləyə səbirsizliklə saata baxırdı.
Kazımov ona müstəntiqin Beyləqana səfərinin necə bitməsi
haqda məruzə etməliydi.
Respublika prokuroru uzun-uzadı danışdı. Zalda,
kollegiya üzvlərindən başqa, parlamentin spikeri də
oturduğundan o mümkün qədər yaxşı təəssürat yaratmaq
istəyirdi. O, buna pis nail olurdu, spiker də harasa tələsirdi
və əsəblə saatına baxaraq məruzənin bitməsini gözləyirdi.
Ümumi sözlər, öyüd-nəsihət, nəzarət funksiyalarının
gücləndirilməsi tələbi – bunları yüz dəfə eşitmişdilər. Bəzi
prokurorlar açıq-aşkar əsnəyirdilər. Arxada iki qoca
ətrafdakılara fikir vermədən artıq xoruldayırdı.
Prezidiumda Vəliyevlə yanaşı oturan daxili işlər naziri
əsəbi tərzdə saatına baxıb ona tərəf əyildi:
– Beləsinə necə dözürsünüz?
Dostları ilə paylaş: |