111
Daş y
ağan gün
Axşamtərəfi seyrək yağış yağıb tez də kəsdi. Yurd
lara çökən dumançən uzaqlara çəkildi. Yamyaşıl dağ
larla səma arasını qara pərdə kimi kəsən buludlar
çəkilib gedəndən sonra ulduzlar sevinclə sayrışmağa
başladı. Axşam yağışından sonra Qönçə xala yükdən
yorğandöşək çıxartdı. Yorulub əldən düşmüş yolçu
lar başlarını yastığa qoyan kimi yuxuya getdilər.
Nəcəf yapıncısına bürünüb, ağılların arasında yerə
sərdiyi nimdaş palazın üstündə uzanıb, qatırın pala
nını da başının altına çəkdi. Hamıdan çox əzabəziyyət
çəkməsinə baxmayaraq, onun gözlərinə yuxu getmir
di. Tuş olduğu acı taleyini, qarşıda onu gözləyən qara
günlərini, axıraqibətini düşünürdü. Qatmaqarışıq
fikirlər, qara sel kimi onu amansız girdabına salıb
daşlara, qayalara çırpaçırpa hara isə aparırdı. Arme
nak, Akop... isti çörək... təzə pendir... sadə, səmimi,
xeyirxah insanlar... digər tərəfdə Andranik, Dro, Nij
deh, Hamazas... qanqada... müsəlmanların qənim
ləri... Kəndimizi odlara qalayıb məni kimsəsiz qoyub,
müsibətlərə salan insan cəlladları. Armenakın, Ako
pun nə günahı?! Onlar da mənim kimi çobanlıq edib,
günlərini dağdadaşda keçirirlər. Ancaq nə etməli?!
Adları ermənidir. Kəndlərimizi dağıdıb evlərimizə od
vuran andraniklərin mənsub olduğu millətdəndirlər.
Onların da adı bədnamdır. Bəlkə Armenakın, Akopun
əllərində əlac olsaydı, andraniklərin, nijdehlərin, dro
ların dərilərinə saman təpərdilər. Çoban olsalar da,
bayquş yuvasına çevrilən kəndlərimizi görəndə xə ca
lət çəkir, erməni daşnaklarını dönədönə lənətləyirlər.
Nəcəf nə qədər qurcalansa da, yata bilmədi. Dağın
soyuğu onun canına işləmişdi. Ayağa qalxıb gecənin
qaranlığında orabura əl atdı. Tapdığı at çulunu yor
ğan əvəzinə üstünə çəkdi və arxası üstə uzandı.
112
Ə
li
İld
ırı
m
oğ
lu
Gözləri intəhasız göyləri dolaşdı. Yenə də dumançən
qalxırdı. Təktük ulduzlar görünürdü. Nəcəfin göz
qapaqları yavaşyavaş yumuldu. Yuxular aləminə
düşdü. Buludların ətəyindən yapışıb dağların qarlı
zirvələrinə qalxdı. Keçibgəldiyi düzlərə, köç yolları
na baxdı. Köhnə Həsənlinin xarabalıqlarına nisgilli
nəzər saldı. Atası Cəbrayılla anası Mehriban ələlə ve
rib ermənilərin yandırdığı komalarını düzəldirdilər.
Evləri yavaşyavaş həmişəki bağlıbağatlı görkəmini
alırdı. Atası Cəbrayıl oğlunu görəndə onun əlindəki
çoban ağacını alıb kənara tulladı. – Əminin yanında
qalıb çobanlıq etdiyin bəsdir, – dedi. Anası Mehriban
biləndə ki, oğlu yatanda qatırın palanını yastıq yerinə
başının altına qoyur, üstünə yorğan əvəzinə at çulu
örtür, dizinə döydü. – Anan ölsün, bala! Gözlərim çı
xeydi, səni bu gündə görməyəydim! – deyib, qanyaş
tökdü və sinəsinə sıxaraq, onu əzizləməyə başladı.
Oğluna ürəkdirək verdi. – Erməniləri görüm, Allahın
qəzəbinə gəlsin! Neçə ildi anabala ayrı düşmüşük.
Gec də olsa, gəl səni məktəbə qoyaq, savadın olsun.
Və ya başqa bir sənət öyrən. Dədən Cəbrayılla ürəyinə
yatan bir qız tapaq, elçi göndərək, sənə toy vurduraq.
Başqaları kimi sənin də eveşiyin, arvaduşağın olsun.
Nəvələrimizi gəzməyə aparaq, bağımızdakı mey və
dən yığıb qabağına tökək. Nəvələrimizin iməkləməsini,
yeriməsini, yüyürməsini görək. Rahat evin, isti ocağın
olsun. Mikayılın danlaqdansağından canın qurtar
sın. Onun övladlarının əyinbaşına baxıb həsəd apar
mayasan. Gecələr Qönçə xalan özününkülərə yer sa
lır, sənsə çöldə ağılların arasında, malheyvanın ya
nında yatanda qəlblim qan ağlayır... Gəl, bala!! Har
dasan, mənim Nəcəfim?! Gözümün işığı!! Biz ölmə
113
Daş y
ağan gün
mi şik, qoymarıq sən cəhənnəmin əzabını bu dünyada
çəkəsən!!
Nəcəf qollarını geniş açıb atasının qucağına atıl
maq istəyəndə tappıltı eşitdi. Qoyunlar hürküb bir
birinə qarışdı. İtlər ağızağıza verib hürüşdülər. Nəcəf
səksənib yuxudan dik atıldı və tez ayağa qalxıb çoma
ğına əl atdı. Sən demə, ağıla canavar təpib. İncəvara,
itlər duyuq düşdüyündən qoyunquzunun birini də
apara bilməyib. Nəcəf biriki dəfə fit verib, yenə də
palazın üstündə uzandı. Qatırın palanını başının altı
na çəkdi. O, gördüyü şirin yuxunun təsirindən qurta
ra bilmirdi. Bayaqdan bəri onu əzizləyən ataanasını
gözünün qabağına gətirib doluxsundu. Özündən asılı
olmayaraq hıçqırıb ağladı. Onun göz yaşları qatırın
palanına hopmuşdu. Nəcəfin qəlbində amansız bir
qəzəb alovlandı. İstədi ki, alaçıq qonşularına hücum
çəkib, qabağına kim keçdi, hamısını qırıb məhv eləsin,
Akopla Armenakı da qanına boyasın. Ancaq özünü
ələ aldı və daxilən: “Səfehləmə, Nəcəf, sən də eşşəyə
gücün çatmır, palanını döyəcləmək istəyirsən. Hünə
rin varsa, andraniklərə, onun yolunu tutan əclaf ermə
ni daşnaklarına gücünü göstər. Armenakın, Akopun
nə günahı?! Bayaq yediyin isti çörəyi tapdamaq ol
maz. Axı, sən Andranik, Nijdeh, Hamazas, Dro deyil
sən. Məhəmməd hümmətisən. Neçə ilin qonşusuna,
yaxınlıq etdiyin çoban dostlarına əl qaldırsan, onda
erməni daşnakları ilə sənin nə fərqin?!”
Nəcəfin nəmli gözləri yumuldu. Soyuqdan o tərəf
bu tərəfə çöndü. Dizlərini qarnına qısdı. Lakin isin
mədi. “Təqsir özümdədir. Gərək ölmüş qoyunların
birikisinin dərisini qurudub saxlayıb, arandan gələn
də ateşşəyin üstünə atıb gətirəydim. Yatanda altıma
sərərdim, başımın altına qoyardım, üstümə örtərdim.
Dostları ilə paylaş: |