ƏLİ İldirimoğlu daş yağan gün Redaktor: Nadir Məmmədli
Yüklə 10,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
142 Ə li İld ırı m oğ lu düşmürsünüz, bu, sizin öz işinizdir. Gəzdirdiyiniz xaça and olsun ki, burda bircə kəlmə də olsun artırıb əskiltmirəm. Əsl həqiqəti deyirəm. Andranik gördü ki, kupe yoldaşı tamam başqa əqidəli adamdır. Bildiyini dədəsinə də verən deyil. Onu fikrindən döndərmək olmaz. Odur ki, düz Edu ardın gözlərinin içinə baxaraq rişxəndlə: – Nə bilirsən, de gəlsin, siz kəndini yandırdığımız müsəlmanlar kimi yaman qərəzli danışırsınız. Buyu run, eşidirəm, – dedi. – Ancaq rica edirəm, əndazəni aşıb təhqirə keçməyəsiniz. Bəri başdan onu da deyim ki, bu cür uydurma sözlərlə məni yolumdan döndərə biləcəyinizi ağlınıza belə gətirməyin və açığını deyim ki, gürcü olmağınıza, ermənilərlə qohumluğunuza, müqəddəs xaça etiqad etməyinizə qəti şübhəm var. Tam əminəm ki, damarlarınızdan türk qanı axır. Xaç pərəstlikdən uzaq bir adamsınız. Yoxsa şərəfli adını daşıdığım, yüzlərlə Azərbaycan kəndini altüst eləyən əfsanəvi qəhrəman barədə bu cür zəhlətökən ibarələr uydurmazdınız. – Hörmətli Andranik! Mənim yol yoldaşım, din qar daşım, siz tarixi həqiqəti, təkzibolunmaz obyektiv gerçəkliyi təhqirlə qarışdırırsınız. Mən isə sizin xoşunu za gəlibgəlməməsindən asılı olmayaraq, tarixi fakt lara əsaslanıb olanı deyirəm. Və xahiş edirəm, mə nim xaçpərəstliyimə şəkkşübhəniz olmasın. Sizin başa düş düyünüz kimi dinimi, vicdanımı dansaydım, şan şöhrətim yerəgöyə sığmazdı. Elə xaça, dinimə, insan lığıma sadiq olduğum üçün bu günə qalmışam. Əslin də din elə vicdan deməkdir. Ancaq haqqədalətin tə rə fində dayandığıma görə bu dəqiqələrdə çörək kəs diyim kupe yoldaşımın da məndən zəhləsi gedir və onun əlində əlac olsaydı, müsəlmanlara atdığı gül lə 143 Daş y ağan gün nin birini də buradaca mənim başıma çaxardı. – Edu ard Çeburdanidze bunları deyib daha da hiddətləndi: – Sizin qəhrəman hesab etdiyiniz Andranik əvvəl “Qnçaq”, sonra daşnaksutyun partiyasına daxil olub. Bir dəstə erməni fanatikini başına yığıb türklərə arxa dan zərbə endirib. Bilirsinizmi, türklərdən daha çox kürdlər onun silahlı dəstəsinə divan tutub. Sərrast ni şan almaq məharətinə malik olan kürd qadınları er mə ni xəyanətinə qarşı fədakarlıqla vuruşublar. Belə liklə, Andranik Türkiyədə erməniləri qırğına verib və rüsvayçı hərəkətini hiss edən kimi tez sivişib aradan çıxıb. Bir çox ölkələri gəzibdolaşandan sonra Bolqa rıstanda peyda olub. Türkiyəyə qarşı Balkan müha ribəsi vaxtı bolqar ordusu tərkibində erməni könüllü lərindən ibarət dəstə yaradıb. Türklərə qarşı mühari bədə canfəşanlıq göstərdiyi üçün Bolqarıstanın Ali Dövlət mükafatları ilə təltif olunub. Və həm də Bolqar vətəndaşlığını qəbul edib. Birinci Dünya müharibəsi dövründə rustürk müharibəsində doğulduğu öz ana vətəninin insanlarına qarşı amansız xəyanət yolu tu tub. Və buna görə rus hökuməti onun sinəsindən neçəneçə orden və medallar asıb. Hansı xidmətlərinə görə?! Türklərə qənim kəsildiyinə, türk qanına susa dığına görə. Bütün bunların müqabilində yazıq, məz lum qiyafəsinə bürünüb, utanıb həya eləmədən aləmə car çəkirsiniz ki, türklər bizi genosid edib. Eduard Çeburdanidze müsahibinə sərt nəzər sala raq: – Adını daşıdığınız Andranik Ozanyanın Türk dün yasına qarşı məkrli xain hərəkətləri məgər birdir, beş dir?! Hansını deyim. Axırda da, daha doğrusu, 1917ci ildə rus ordusunda fərarilik, hərcmərclik başlayan kimi, orada da duruş gətirməyib və fürsəti fövtə 144 Ə li İld ırı m oğ lu vermədən Ermənistana üz tutub. Minlərlə ermənini tovlayıb ordu düzəldib. Sonra azərbaycanlılara qarşı hücuma başlayıb, yüzlərlə Azərbaycan kəndini məhv eləyib. Mənim elmi işim Qafqaz xalqlarının tarixi ilə əlaqəli olduğu üçün bir çox dəhşətli faktlar tapıb üzə çıxarmışam. Bayaq dediyimi bir də təkrar edirəm. Zəngəzur qəza rəisinin 1918ci il 11 dekabr tarixli 185 nömrəli teleqramında göstərilir ki, Andranikin qonşu müsəlman kəndlərinə hücumu başlayıb. Onlar qadına, kişiyə, qocaya, cavana baxmır, hamısını vəhşicəsinə qətlə yetirir, meyitlərini eybəcər hala salırlar... Eduard Çeburdanidze həyəcanlandığından bir qur tum su içib ikrahla başını buladı: – Andranikin qoşunu növbəti hücumda belə bir plan cızır ki, Azərbaycanın Qarabağ camaatına divan tutsun, – sözünə davam etdi. – Ancaq Laçının Zabux dərəsində Sultan bəyin müdafiə dəstəsinin müha sirə sinə düşüb, ordusunu görünməmiş qırğına verib. Andranik sağ qalan bir neçə silahlı ilə suyu süzülmüş halda geri çəkilməyə məcbur olub. Andranik Laçının, Zabuxun, Sultan bəyin adlarını eşidəndə hirsindən qədəhini konyakla doldurub heç bir sağlıq demədən başına çəkdi və doluxsunub xırıl tılı bir səslə: – Laçın döyüşü mənim ən ağrılı yerimdir, – deyib Eduardın sözünü kəsdi: – Bizim kəndin adamları ən çox orda qırılıb, – əlavə etdi. – Mıkırtıç, Sergey adlı iki qardaşım həmin döyüşdə həlak olub. Ermənistandan Qarabağa gedən yeganə magistral yol Zabux kəndinin yanından keçir. Hər dəfə o yerləri görəndə qəlbim qan ağlayır... Eduard Çeburdanidze Laçın, Zabux, Sultan bəy məsə ləsində Andranik Vazgenoviçi təbdən çıxartdı. 145 Daş y ağan gün Onu yüzlərlə erməninin və ya müsəlmanın qanına qəltan olması yox, qardaşlarının ölümü kövrəltdi. Ona görə də Eduard müsahibinə üzrxahlıq etmək istədi: – Bilsəydim, bu Zabux, Laçın, Sultan bəy söhbətini dilə gətirməzdim. İndi siz təsəvvür edin, milli qəhrə ma nınız minlərlə mıkırtıçları, sergeyləri tovlayıb gü daza verib. Arvadları ərsiz, uşaqları yetim qoyub. Si zin qəhrəmanın axıtdığı göz yaşlarını bir məcraya yığ maq mümkün olsaydı, Kürdən dərin çay əmələ gələrdi. Qan tökmək! Göz yaşı axıtmaq! Kəndləri məzarlığa çevirmək... Bu cür insan qatillərini milli qəh rəman kimi mədh etmək, şəxsən mənə olduqca miskin təsir bağışlayır. Bütün bunları bilən bir şəxsi onun şərəfinə badə qaldırmağa sövq edirsiniz!! Açığı, sizin yerinizə xəcalət çəkirəm. Barı eybinizə kor olun. Bu cür rəzalətləri açıb ağartmayın! Andranik dillənmək istəyəndə Eduard əlinin hərə kəti ilə onu saxladı: – İmkan verin sözümü tamamlayım, – dedi. – Sizin bilmədiyiniz hələ çox şey var. O vaxtlar Andranikin törətdiyi fitnəfəsada görə türk ordusunun hücuma keçəcəyindən ehtiyat edən erməni hökuməti 31 avqust 1918ci ildə Moskvaya, İstanbula, Berlinə söz verir ki, Andranik öz dəstəsi ilə Ermənistana ayaq bassa, elə həmin andaca həbs olunub hərbi tribunala veriləcək. Eduard Çeburdanidze bunları danışıb yerində yır ğalanaraq: – Bax, beləbelə işlər, mənim din qardaşım, – dedi. – Andranikin axıraqibəti də o oldu ki, qorxusundan başını götürüb Amerikaya qaçdı. Çünki nə Qafqazda, nə də ki, türk dünyasında üz yeri qoymamışdı. Onların qabaqqənşər oturduğu yumşaq kupeyə ağır sükut çökdü. YerevanMoskva qatarı isə heç Yüklə 10,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|