ƏLİ İldirimoğlu daş yağan gün Redaktor: Nadir Məmmədli
Yüklə 10,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
124 Ə li İld ırı m oğ lu bacıqardaşlarını yandırıb külə döndərdiyi Köhnə Həsənlinin xarabalıqlarında qalmışdı. Üzü üzlər gör müş qoca dağbəyinin bayaq “başımın tükü qədər müsəlman qırmışam” deməsindən sonra qaysaqlan maqda olan sağalmaz köhnə yarası təzədən qanayıb qövr eləmişdi. Ona görə də çoban yoldaşları deyib gülsələr də, Nəcəfin eyni açılmırdı. Onlar Dəvə daşın dibindən çıxan dupduru bulağın suyundan içib əl üzlərini yudular. Çeşmənin ətrafında erməni dilində yazılmış qəzet qırıntıları, üfunət saçan sürsümük, konserv qutuları, boş araq, çaxır, konyak butulkaları baş alıb gedirdi. Qarışqalar kolbasa qırıntılarını ora bura dartışdırırdılar. Milçək əlindən tərpənmək ol murdu. Bulaq bəlkə də demək istəyirdi ki, bir vaxtlar möminlər burada təmiz dəstərxan açıb, namaz qılıb, üzünü Tanrının dərgahına tutub Allaha dua eləyirdilər. Yerə düşən çörəyi “Qurandan qabaq gəlib, tapdalamaq günahdır” – deyib, yerdən götürür, sonra da kənardakı təmiz daşların üstünə qoyurdular ki, bu dağların qanadlı sakinlərini yemləyib savab qazansın lar. Bulağın gözü murdarlanmırdı, ətrafı tərtəmiz olurdu. Məhəmməd hümmətinin ayağı bu yerlərdən çəkiləndən, ermənilər bura qədəm basandan bəri dur nagözlü çeşmənin dəfi dönmüşdü. Ona görə də Mika yıl demişkən, göydən daş yağıb. Bu, əfsanədən çox həqiqət təsiri bağışlayır. Bəlkə də dibindən su çıxan bu qaya da elə həmin anlarda Mildən, Muğandan bu dağlara köç eləyənlərin dəvəsi imiş. O da bu ağır dərdə tab gətirməyib, daşa dönüb. Nəcəfin qərq olduğu üzücü fikirlər çözələnə çözələnə çox yerlərə gedib çıxırdı. Əmisi ona pasiban dursa da, bu ailəyə yad kimi idi. 125 Daş y ağan gün Düzdür, körpə vaxtı Qönçə xala ona döşündən süd vermişdi. Həmyaşıd olan ortancıl oğlunun boğa zına şərik eləmişdi. Ona görə də Qönçə xalanın haqq sayını itirmirdi. Əmisi də Nəcini odunalovun içindən çıxarmışdı. Bütün bunlara baxmayaraq, Nəcəf əmi evində yad kimi davranırdı. Çünki əmisi oğlanları ilə onun arasında ayrıseçkilik qoyulurdu. Əmisi molla tutub böyük oğluna şəriət dərsi öyrətdirmişdi. Nəci ilə həmyaşıd olan oğlunu da yaxın kənddəki məktəbdə oxudurdu. Mikayıl məktəb, dərs məsələsində Nəcəfin üstünə gəlmirdi. Mikayılla Qönçə xala üzdə Nəcəfə cancan deyədeyə onu çoban eləmişdilər. Nəcəf getdikcə anlayıb başa düşürdü ki, onun gələcəyi puç dur. Odur ki, çomaqdan yapışmaqdan başqa yolu yoxdu. Çayçörək vaxtı Qönçə xala alaçıqda süfrə açıb oğ lanlarını başına yığırdı. Nəciyə isə çöldə, ağılın yanın da, alaçığın böyründə mis qabda pay qoyurdu. Nəci bunu ürəyinə salıb xiffət eləyirdi. Ancaq özünü o yerə qoymurdu. Ataanasını düşünür, gizlicə gözlərinə dəm verərək xısınxısın yaş töküb ürəyini boşaldırdı. Səhəraxşam onu yetim qoyan ermənilərə qarğıyıb, Andranikin yeddi arxa dönəninə söyürdü. Daşa dön müş dəvənin də, bulağın da, Nəcəfin də dərdi bir idi. Bulağın suyu da, elə Nəci ilə daşa dönmüş dəvənin göz yaşlarına bənzəyirdi. Mikayılın sözü düz çıxırdı. Elə ona görə də bura göydən daş yağıb. Armenak bulağın ətrafındakı murdarçalıqlara ba xıb ikrahla sifətini turşutdu: “Belə nalayiq işlərin hamı sı əclaf dağbəyinin əməlləridir. Bura ən çox Andranik gəlir. Naxırçı konyak, kolbasa, konserv tanıyır?! And ranikin ayağı düşən yerdə ot da bitməz”. 126 Əli İldırımoğlu 127 Daş y ağan gün Günəş dağların arxasına çəkilirdi. Daş dəvənin köl gəsi uzandıqca uzanırdı. Bir tərəfdən də dumançən gəlirdi. Çobanlar yağışa düşməmək üçün Daş dəvə nin altından çıxıb yuxarı yamaclarda doyunca yeyib yatı şan qoyunquzunun üzünü alaçıqlara tərəf döndərdilər. Qoyunlar örüşdə qarışıq düşsə də, ağıllara çatanda bir birindən ayrılıb hərəsi öz yerinə döndü. Ana qoyunlar sağıldı, quzular əmizdirilib yerbəyer edildi. Dumançən gecənin qaranlığını getdikcə qatı laşdırırdı. Qönçə xala sağılan südü tələmtələsik ma yalayıb pendir vurandan sonra oğlanları ilə alaçığa keçdi. Çətəndən hörülmüş qapını bağlayıb, yerə xalı xalça sərdi. Nəcəf yağışdan qorunmaq üçün ağılın ağ zında haça ağaclardan, kolkosdan çardaq düzəldib, üstünə ot döşədiyi darısqal komasına sığındı. Göz lərini yuman kimi şirin yuxu onu kəndlərinə apardı. Şadşalayın Köhnə Həsənlidəki evlərinin həyətinə da xil oldu. Sevinclə ataanasına qovuşan kimi toptüfəng səsi eşidildi. Silaha sarılmış ermənilər bir göz qırpı mında kəndi mühasirəyə aldılar. Bütün evləri tüstü qarışıq alov bürüdü. Həyətlərdə qan su yerinə axdı. Nəcəfin anası ağzından can çıxana qədər “Nəcəf! Nəcəf! Gavur, balama dəymə! Balama dəymə!” – deyədeyə qışqırırdı. Nəcəf yuxudan dik atıldı. Onu qantər basmışdı. O, yuxulu gözlərini ovuşduraovuş dura balaca komasından çıxdı. Hava çiskinləyirdi. Hey vanlar sakitsakit kövşək vururdu. İtlər nəmli gecənin dərinliklərindən gələn hənirtini alıb ara ver mədən hürüşürdülər. * * * Dağbəyi rayon mərkəzində işlərini qurtarıb idarə yoldaşları ilə xudahafizləşəndə, ona Moskvadan gələn bir teleqram verdilər. Andranik teleqramı oxuyanda 128 Ə li İld ırı m oğ lu onun çal bığları aşağı sallandı. Alnının qırışları sıxlaş dı, gözləri qıyıldı, əhvalı korlandı. Teleqramda qısaca olaraq yazılmışdı ki, qızınız ağır xəstədir, təcili gəlin... Andranik tələsik evə baş çəkib, Moskvaya getmə sinin səbəbini ailə üzvlərinə qısaca izah edib, vaxtı itirmədən yol maşınlarının birinə əyləşdi. Və özünü Yerevan dəmiryol vağzalına çatdırdı. Moskva qatarı na bilet alıb orta vaqondakı yumşaq kupelərin birində əyləşdi. Tələsik olduğuna görə özünə yol azuqəsi gö tür məmişdi. Odur ki, vaqonrestorana keçib yüngül varı çörək yeyib, biriki qədəh rus arağı gillətdi. İçki nin təsirindən onun başı dumanlanmışdı. İndi Andra nikin yadına nə qızı düşürdü, nə də ki, onun xəstəliyi. Səndirləyəsəndirləyə kupesinə qayıdıb, bir siqaret tüstülətdi. Kupedə ondan başqa heç kəs yox idi. Həm söhbəti olmadığından onu qərəmət basır, mürgü vu rur, başı teztez sinəsinə enibqalxırdı. Andranik əsnəyə əsnəyə yerindən qalxıb kupenin qapısını örtdü və so yunub yorğanı başına çəkməklə, yuxuya getməyi bir oldu. YerevanMoskva qatarı Gürcüstanın ərazisindən keçəndə yarımstansiyaların birində dayandı. Əllə rin də kiçik bayraq olan xüsusi geyimli yol bələdçiləri, təzə sərnişinlərin biletlərinə yoxlayıcı nəzər yetirib, yan tərəfdən içəri buraxırdılar. Andranikin başı du manlı olduğundan yatdığı kupenin qapısı yarıaçıq qalmışdı. Səliqə ilə geyinibkecinmiş və əlində qara rəngli kiçik çamadan olan orta yaşlı sərnişin yatanın kim olduğunu bilməsə də, ona mane olmamaq üçün ehtiyatla soyunub başını yastığa qoydu. Dəmir relslər üzərində şütüyən vaqonların yek nəsəq taqqıltısı, eyni yerə iki bilet alan sərnişinlərlə yol bələdçilərinin mübahisəsi, əllərində gül, siqaret, isti çörək, soyutma balıq stansiyada dayanıb matahını Yüklə 10,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|