202
Van Qoq deyirdi ki, karikatura həmişə ekspressionist ideyalarla zəngin olub. Bu onunla izah
olunur ki, ekspressionist karikaturada müəllif həmişə çəkdiyi personajın xüsusiyyətlərini təhrif edir
və özünəməxsus şəkildə onun əsl keyfiyyətini üzə çıxarır (3,382).
Hüseyn Əliyevin mənzərələrində naturalizm cərəyanının da mövcudluğu danılmazdır.
Naturalizmdə əsər ən incə detalı ilə çəkilir. Hüseyn Əliyevin Göygöl sanatoriyası əsəri buna bariz
nümunədir. Buradakı sanatoriya binası, onun arxasındakı heykəl və heykəlin o tərəfində olan
ağacların arxasındakı göl və hətta onun sahili naturalizmə ən gözəl misaldır.
ƏDƏBİYYAT
1. Əliyev Ə.H., Azərbaycanın Xalq Rəssamı
Hüseyn Əliyev, 2009. 63 s.
2. Molla Nəsrəddin jurnalı, 1929-cu il №9
3. Jeoff Martz, Kim Magloire,
Theodore Silver, Cracking the Act, Princeton
Review Publishing
L.L.C, New York, 2005, ISBN-0-375-76455-0
4. Sürrealizm, Dadaizm. İntuitivizmhttp://marketing.ucoz.org/muh2
ABSTRACT
Sayyara Sadikhova
In the article differentart movements are dealt with in Hussein Aliyev’s creative work.
Abstractionism in his landscapes and monotypes, as well as, expressionism and symbolism are
reflected in his caricatures. There are Posivitism and sentimentalism in his landscapes while
abstractionism prevails in People’s Artist’s monotypes. Among his landscapes,it is possible to find
paintings which he dedicated to Goygol.Besides ignorance and illiteracy are criticized in his
caricatures and modernist ideas are agitated. It is possible to come across modernist ideas in
painter’s caricatures. But it doesn’t mean that he worked in this movement. That is why this
movement has its criteria. In the article people’s artist’s different genres and techniques are
mentioned. Article consists of key words, introduction, main idea, conclusion, the list of references.
Besides, it is possible to see two abstracts in English and Russian languages.
РЕЗЮМЕ
Сейаре Садыховой
В стате идет реч о различных направлениях искусства в творчестве Гусейна Алиева.
Абстрактционизм в его пейзажах и монотипиях о так же, в его карикатурах отражается
експрессионизм и символизм.Позивитизм и сентиментализмявляются в его пейзажах,когда
абстраксионизм превилиривает в монотипиях народного художника.Среди его пейзажей,
можно наити рисунки, которые он посвещал Гейгелем..Кроме того, неведение и
неграмотность критикуются в его карикатурах. Можно встретить современные идеи в
карикатурах художника. Но это не значит, что он работал в этом направлении. Потому что,
это направление имеет свои критерии. Нужно отметить что, портреты, которые народный
художник нарисовал считаются примерами реализма. В статье затрагивиются разные жанры
и техники народного художника.Статьясоответствует всем требованиям и состоит из
ключевых слов,введения, обсуждения, заключения, списка литературы. Кроме того, можно
видеть резюме на английском и русском языках.
НДУ-нун Елми Шурасынын 23 sentyabr 2016-cı ил тарихли
гярары иля чапа тювсийя олунмушдур (протокол № 01).
Məqaləni çapa təqdim etdi:
Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə
doktoru, dosent İ.Məhərrəmova
203
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ.
ELMİ ƏSƏRLƏR, 2016, № 4(78)
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY.
SCIENTIFIC WORKS, 2016, № 4 (78)
НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ.
НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2016, № 4 (78)
SÜBHİ KƏNGƏRLİ
Naxçıvan Dövlət Universiteti
UOT:069
MÜSTƏQİLLİK İLLƏRİNDƏ MUZEYLƏRİN FONDLARININ ELMİ-BİBLİOQRAFİK
TƏDQİQİ. (NAXÇIVANDA GÖRKƏMLİ ŞƏXSİYYƏTLƏRİN MUZEYLƏRİ
MATERİALLARI ƏSASINDA)
Açar sözlər: Ekspozisiya, unikal, şit, planşet, maket, interyer, qalereya
Key words: exposition, fund, exhibit, gallery, unique, design, standboards
Ключевые слова:
экспозиция, фонд, экспонат, галерея, макет, уникальный, щит
Ulu öndərimiz Heydər Əliyev Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan qədim Naxçıvan
diyarının yetişdirdiyi görkəmli şəxsiyyətlər haqqında demişdir:
"Naxçıvan böyük şəxsiyyətlər yetişdirmiş torpaqdır. Naxçıvan həmişə böyük şəxsiyyətlərlə
fərqlənmiş və bu şəxsiyyətlər alimlər, münəccimlər, şairlər, memarlar, dövlət xadimləri olmuşlar.
Naxçıvan həmişə Azərbaycanın yüksək ziyalı yetişdirən bir diyarı olmuşdur"(7. s 42).
Ümummilli liderimizin bu hikmətinə istinadən qeyd etməyi lazım bilirik ki, qədim mədəniyyət
və elm diyarı, böyük dövlətçilik ənənələri olan Naxçıvan böyük mütəfəkkir şəxsiyyətlər, mədəniyyət,
ədəbiyyat, elm xadimləri, görkəmli hərbçilər, dünya şöhrətli şəxsiyyətlər yetişdirmişdir. Naxçıvan
torpağı Azərbaycana, dünyaya xalqımızın böyük və əvəzedilməz, görkəmli şəxsiyyəti Heydər Əliyevi
bəxş etmişdir.
Respublikamızın prezidenti İlham Əliyevin dediklərindən:
"Ulu öndər Heydər Əliyev öz
doğma vətəni Naxçıvanı çox sevirdi. Naxçıvanlılar da həmişə onu sevirdilər və fəxr edirdilər ki,
dünyaya Heydər Əliyev kimi dahi şəxsiyyət bəxş etmişlər. Bu gün Heydər Əliyev bizim qəlbimizdə
yaşayır. Onun ideyaları, siyasi kursu yaşayır və əbədi yaşayacaqdır"(7. s 42)
Qeyd etmək lazımdır ki, muzeylər sosial bir institut olmaq etibarı ilə insanların həyat
tərzinin və mədəniyyətinin bələdçisi, xalq dühasının yaratdığı ən qiymətli xəzinə, mənəvi və estetik
zənginləşmənin mərkəzi kimi fəaliyyət göstərən elmi və bədii müəssisələr, maddi, mədəni və
mənəvi dəyərlərin toplandığı, mühafizə və tədqiq edilərək öyrənildiyi və gələcək nəsillərə
çatdırıldığı
məbədlər, yüksək səviyyəli mədəni-maarif ocaqlarıdırlar.
Muzeylər profillərinə görə, məzmun və formalarına görə müxtəlifdirlər. Məsələn, tarix,
ədəbiyyat, mədəniyyət, incəsənət, etnoqrafiya, təbiyyat, musiqi, ölkəşünaslıq-diyarşünaslıq, tibbi-
səhiyyə, texniki, xatirə, ev-mənzil, elm, təhsil və başqaları. Bütün bu qeyd olunanlar və digər
muzeylər öz funksiyalarına görə təkcə keçmişin tarixini, maddi və mədəni abidələrini deyil,
həmçinin müasir dövr, onun nümunələrini, toplantılarını, muzey kolleksiyalarını, yaratdıqlarını
toplayıb, hifz edib öyrənirlər. Çünki muzeydə qorunub saxlanılan, gərəkli və qiymətli sayılan hər
bir muzey əşyası, toplantı-eksponat, dünənimizi bu günümüzə, bu günümüzü də gələcək nəsillərə
etibar edən, pay verən çox mötəbər mənbələrdir.
Müasir şəraitdə, müstəqilliyimizi yaşadığımız dövrdə hər bir muzey şəxsiyyətin, fərdin,
bütövlükdə cəmiyyətin, xalqın ümumi dünyagörüşünün, elmi və mədəni səviyyəsinin, təhsil və
tərbiyəsinin, mənəvi-estetik tərbiyənin yüksəldilməsi, artırılması işində mühüm və səmərəli,
çoxsahəli fəaliyyət göstərirlər və buna əsasən nail olurlar. Buradan belə məqsədə çatmaq qarşıya
qoyulur ki, muzeylərin fəaliyyəti müstəqil ölkəmizin daha da inkişaf və tərəqqisinə xidmət
etməlidir.
Respublikamızın prezidenti İlham Əliyevin muzeylərimizin dünya mədəniyyətinin
sivilizasiyasının yüksək səviyyəsinə çatdırılması üçün imzaladığı bir sıra sərəncamlar muzeylərimizdə
aparılan, təşkil edilən işlərin səmərəliliyinin daha da yüksəldilməsinə yönəldilmişdir.