Ərşad Namazalı
76
Bu m
əhəllədə şosse yolunun yanında Məişət evi yerləşirdi və
orda Eyvaz Xanlar olunun “Qarışıq mallar” mağazası, bərbərxana,
ç
əkməçi, çayxana fəaliyyət göstərirdi. Bu məhəllənin tanınmış
şəxsiyyətləri haqda sonrakı səhifələrdə öyrənəcəksiniz.
GÜNEY
MƏSCİD ƏTRAFI EVLƏR
Güney M
əscid altı evləri – Şosse yolunun boyunca, Saqqızlı
m
əhəlləsi, Aralıq yol məhəlləsi və birdə Əmirqulular məhəllənin
arasında qalan evlər təşkil edir.
Burada İbişovlar, İmanovlar, Kazımovlar, Məmmədovlar, Əli-
yevl
ər, Məmişovlar, Qurbanovlar və İsmayılovlar nəslinin nümayən-
d
ələri yaşayırdılar.
Bu m
əhlənin körkəmli və tanınmış adamları haqda məlumat son-
rakı səhifələrdə veriləcək.
SAQQIZLI
MƏHƏLLƏSİ
Saqqızlı məhəlləsi – Horadiz kəndinin Güney məscidin aşağı
hiss
əsində, kəndin cənub qurtaracağında, Füzuli – Horadiz şosse
yolunun sağ və sol tərəfində yerləşir. Bu məhəlləyə Hacı Novruz
d
ərəsi, Hacı Rüstəm dərəsı və Güney kəhriz ətrafı evlər daxildir.
Horadiz k
əndimizdə ilk məskun salan Yadigarlılar tayfası
olmuşdur. Əvvəllər Qarağan təpədə məskən salıb yaşasalarda, soralar
orada sıxlıq olduğu üçün köçüb burada ev tikib, yurd salıb yaşamağı
m
əsləhət bilmişlər.
M
əhəllənin “Saqqızlı” adlandırılması ilə bağlı müxtəlif fikirlər
vardır. “Saqqızlı” sözünün elmi əsaslarla demək olar ki, qədim türk
tayfalarından olan “sak”-lar və “oğuz”-lar bu məhəllədə yaşadıqla-
rına görə, bura iki sözün birləşməsindən əmələ gələn “sakoğuz”
yaransa da sonralar bu “Saqqızlı” kimi işlənmişdir.
Yerli adamların dediyinə görə “Saqqızlı” yozumunun biri də,
onunla bağlıdır ki, bu məhəllənin adamları dadlı, şirin dilləri ilə
aldatmaqda, onları inandırıb öz tərəfinə çəkməkdə, müəyyən bir işi
görm
əyə razı etməkdə - ümumiyyətlə onların “saqqızını oğurlamaq-
da” mahir imişlər. Məhz bu səbəbdən də bu məhəllə belə adlanır.
Horadiz s
əni unutmadım...
77
Əlbəttə, toponimin izahına başqa prizmadan da yanaşanlar var.
M
əhəllədə yol qırağı saqqız və badam ağacları vardı. Saqqız ağacını
bıçaqla kəsdikdə, saqqıza oxşar şirə buraxırdı, bəlkə elə buna görə bu
m
əhəlləyə “Saqqızlı” adı vermişlər.
Bu m
əhəllənin ağsaqqalları başqalarından xeyli səbəbdən
f
ərqlənirlər. Çox baməzə, deyib-gülən və zarafatcıl adamlardır. Nü-
mun
ə olaraq: - Atakişi Quluyevi, Səfqulu Hacıyevi, Abdulla Qurba-
novu, V
əzir Quluyevi, Yavər İbişovu, Mikayıl Məmişovu, Hüseyn-
qulu Yadigarovu (Sarabski), Allahverdi v
ə Haqverdi Quluyevləri,
Q
əmbər və Ərşad Nağıyevləri, Yaqub Hacıyevi, Cəlil və Məhi
Quluyevl
əri və başqaları, istədiklər insanları güldürər, lağa qoyarlar
v
ə ya elə hadisə danışarlar ki, səni təəccüb bürüyər, ümumiyyətlə şit
zarafatlar ed
ərdilər.
1975-ci ild
ə kolxoz sədri işləyən Hüseyn Talıbovun təşəbbüsü
v
ə başçılığı ilə elektrik cərəyanı ilə işləyən un dəyirmanı tikdirib
ıstifadəyə verdilər. Bu dəyirman unu üç növ: 1-ci, 2-ci və kəpək
(h
eyvan yemi) üyüdürdü. İlk burda işləyən Nağıyev Ərşad oldu.
Saqqızlı məhəlləsində doğulub, boya-başa çatmış tanınmış
şəxsləri çoxdur və onlar bizim şərəf-şöhrətimizdir. Bu haqda kitabın
son s
əhifələrində oxuyacaqsınız.
Bu m
əhəllədən Qarabağ şəhidləri:
1.
Ağayev Azər Bayramalu oğlu;
2.
Hacıyev Arif Bəhram oğlu;
3.
İbişov Bəşir Əşrəf oğlu;
4. Quluyev Rafiq Hümb
ət oğlu;
5.
Əmirov Bağı İslam oğlu.
Allah bütün şəhidıərimizə rəhmət eləsin!.
HACI NOVRUZ
DƏRƏSİ
Hacı Novruz dərəsi – Saqqızlı məhəlləsinə aid olub, Güney
m
əscidi ilə Hacı Rüstəm dərəsi arasında və şosse yolun şərq tərəfində
yerl
əşən dərədir.
Hacı Novruz kişi deyilənlərə görə, cavan yaşlarında kasıbçılıq
ç
əkib, varidatı olmamışdır. Yetgin vaxtında əmisi ona qarabağ cin-
sind
ən bir dayça bağışlayıb. Novruz buna çox sevinir və dayçasına
Ərşad Namazalı
78
qulluq etm
əyə başlayır. O, balaca dayçasına o qədər alışır ki, onsuz
ayrı qala bilmir, bütün məhəbbətini, səyini, əməyini və qulluğunu bu
atına göstərərək onu böyüdür. Nəticədə onun əməyinin bəhrəsində
el
ə gözəl, qaçışda tayı bərabəri olmayan və yaraşıqlı ata çevrilir ki,
s
əs-sorağı bütün mahala yayılır. Eyni zamanda gözəl atın sədası
C
əbrayıl quberniyasının pristavına da çatır. Pristav Novruzu Cəb-
rayıla çağırtdırıb onun atına baxış keçirir və bəyənir, həm də ona
t
əklif edir ki, atı ona bağışlasın. Novruz razı olmur və qayıdır kəndə.
Bir h
əftə keçdikdən sonra yenə Novruzu Cəbrayıla çağırtdıraraq belə
t
əklif edirək deyir: - “Sən atı mənə verirsən, məndə sənə on qat
qiym
ətin vetirəm. Yox əgər razı olmasan zorla alacağam və səni
qazamata saldıracağam. Novruz kişi çarəsiz qalıb razılaşır. Pristav
atın əvəzinə 10 baş sağmal inək, 2 cüt kəl, kənddə 10 hektar torpaq
sah
əsi və 100 manat qızıl pul bağışlayır. Beləliklə Novruz kişi
varlanaraq, sayılıb seçilən şəxsiyyətlərdən biri olur. Qurban bayramı
ərəfəsində Məkkə və Mədinə şəhərinə gedərək müsəlmanların ən
vacib
əməl-lərində olan “Həcc” ziyarətində olub ən yüksək Hacı
adını qazanır.
Hacı Novruzun 3 oğlu: - Alı, Əli və Vəli olub. Onlardan yalnız
Alının oğlu Məhərrəmin övladı olub: Alı, İslam, Novruz və Suliddin.
Hacı Novruz kişi kənd ağsaqqalı olub, kəndinin xeyir-şərində
yaxından iştirak edib, “Həcc” ziyarətindən qayıtdıqdan sonra xeyriy-
y
əçiliklə də məşğul olaraq, Güney məscidin tikilib başa çatmasında
v
ə kənd adamlarından mütəşəkkil ianə yığılmasında müstəsna
xidm
əti olmuşdur.
H
acı Novruz dərəsində yaşayanları yad etdikdə ilk yada düşən II
Dünya Müharib
əsinin (1941-45) qanlı-qadalı illərini keçirən,
Belorusiyan
ın bataqlıq meşələrində “İskra” partizan dəstəsinin
komsomol komit
əsinin katibi olan, faşist almanlara qarşı barışmaz və
amansız olan, cəsarətlə və qəhrəmanlıqla vuruşan, vətənə qayıt-
dıqdan sonra, Məhəmməd Məmmədova sən əsirlikdə olmusan deyə
damğa vurularaq, müəllimlikdən qovulan, böyük bir çətinliklə
poçtalyon işləyən, dözülməz və haqsızlıq münasibətlərdən min-bir
əzab çəkən Məhəmməd müəllimi yada salmamaq insafsızlıq olardı.
Sonralar 1965-
cı ildə Müharibə illərindən 20 il keçdikdən sonra əsl
Dostları ilə paylaş: |