26
Biz xoşbəxt olduğumuz zaman həmişə xeyirxahıq, amma
xeyirxah olduğumuz zaman həmişə xoşbəxt deyilik.
O.Uayld,
ingilis yazıçısı
Kitabxanada xoşbəxtlik günü ilə bağlı ədəbi-bədii gecə
keçirmək olar. Bu tədbirdə, insanların can atdıqları ən ali
məqsədi – xoşbəxt olmağı tərənnüm edən, onun mənasını ifadə
edən əsərlərdən söz açmaq olar. Tədbir zamanı xoşbəxtlik
haqqında slayd hazırlamaq olar. Slayd nümayiş olunduqdan
sonra kitabxanaçı tədbiri açıq elan edir.
Kitabxanaçı: Hörmətli tədbir iştirakçıları! Bu gün biz
sizlərlə hamımızın ortaq amalımız, həyatımızın məqsədi olan
xoşbəxtliyə həsr olunmuş Ümumdünya Xoşbəxtlik Gününü
qeyd etmək üçün bura toplaşmışıq. Xoşbəxtlik – fəlsəfi
kateqoriya olub, həyatdan yüksək məmnunluğun ideal
vəziyyətini nəzərdə tutur. Bütün filosofların ortaq fikri budur ki,
xoşbəxtlik maddi yox, daxili anlayışdır. Yəni insan, daxilən
buna qabildirsə, xoşbəxtdir. Bu nöqteyi-nəzərdən, xoşbəxtlik
məfhumu əsasən fiziologiya, psixologiya, fəlsəfə və s.
tərəfindən araşdırılır. Xoşbəxtliyin fiziologiyası “xoşbəxtlik
hormonları” adlandırılan endorfin, serotonin, dofamin
hormonları ilə sıx bağlıdır. Onların orqanizmdə sintezi və dövr
etməsi endokrin, infeksion və virus xəstəlikləri zamanı pozulur.
Bunlar xoşbəxtlik məfhumuna elmi yanaşmalardır. Bəs
xoşbəxtlik nədir? Bu haqda yəqin ki, hər kəsin öz fikri var.
Çünki bütün insanlar həyatda heç olmasa bir dəfə bu sualı özünə
vermişdir. Xoşbəxtlik sanki bir xəyaldır, hər kəs onu tutub
27
saxlamaq və ona sahib olmaq istəyir, lakin eyni zamanda başa
düşür ki, o əbədi deyil. Çox zaman insanlar onlar üçün
xoşbəxtliyin nə olduğunu bilmədən onun dalınca qaçırlar.
Sadəcə sözlər, sadəcə hisslər, sadəcə anlar, saatlar, günlər,
əbədiyyət...
İndi isə mən sizlərin fikirlərini öyrənmək istəyirəm. Mən
sizə vərəqələr paylayacam. Orada yazılmışdır: Xoşbəxtlik – bu...
Hər biriniz buraya öz fikrinizi yaza bilərsiniz. Cavablar hazır
olduqdan sonra mən onları toplayıb, cavabları oxuyacağam. Biz
bu cavablar ətrafında müzakirələr aparacağıq.
Cavablar hazır olduqdan sonra kitabxanaçı onları
toplayır və bu cavablar ətrafında fikir mübadiləsi aparılır.
Tədbirin ikinci hissəsində xoşbəxtlik anlayışı ilə bağlı
aforizmlər, ibrətamiz hekayələr səsləndirilir. Nümunə üçün üç
hekayəni təqdim edirik.
Xoşbəxtliklə bağlı ibrətamiz hekayələr
Bir vaxtlar bir Müəllim yaşayırdı. Bu qəribə insan bütün
ömrü boyu xoşbəxt idi, təbəssüm bircə an da onun üzündən əskik
olmurdu. Onun bütün ömrü sanki bayram ətri ilə çulğalanmışdı.
O, hətta ölüm yatağında belə şən halda gülümsəyirdi. Elə
bil o, ölümün gəlməsinə sevinirdi. Onun tələbələri qayğılı və
özlərini itirmiş halda ətrafında oturmuşdular. Nəhayət, onlardan
biri dözməyərək soruşdu: “Müəllim, siz niyə gülümsəyirsiniz?
Siz bütün ömrünüz boyu gülmüsünüz. Amma biz cəsarət edib
heç vaxt soruşa bilməmişik ki, siz bunu necə bacarırsınız? İndi
isə biz tamamilə çaşmışıq. Siz ölərkən də gülməyə davam
edirsiniz. Axı, burada gülməli nə var?
28
Qoca cavab verdi: “Çox illər əvvəl mən öz Müəllimimin
yanına gəldim. O zaman mən sizin indi olduğunuz kimi gənc və
təcrübəsiz idim. Mənim cəmi on yeddi yaşım var idi, amma mən
artıq əzabkeş idim, haldan düşmüş və həyata qəzəblə dolu. O
zaman mənim Müəllimimin yetmiş yaşı var idi və o, heç bir
xüsusi səbəb olmadan daim gülürdü. Mən ondan soruşdum ki,
buna necə nail olur. O mənə cavab verdi ki, mən öz seçimimdə
azadam. Bu da mənim seçimimdir. Hər səhər mən gözlərimi
açanda, özümdən soruşuram: sən nəyi seçirsən – xoşbəxtlik,
məmnunluq yoxsa, əzab çəkmək? Elə alınır ki, həmin vaxtdan
mən hər səhər xoşbəxtliyi seçirəm. Axı bu, çox təbiidir!
***
Gözəl karyera qurmuş uğurlu məzunlar vaxtilə özlərinə
dərs demiş qoca professorun görüşünə gəlirlər. Qısa vaxtda
söhbət işin üzərinə gəlir. Tələbələr çoxsaylı çətinliklərdən və
həyat problemlərindən şikayətlənirlər. Öz qonaqlarına qəhvə
təklif edən professor, mətbəxə gedir və oradan qəhvədan və
çoxlu müxtəlif – farfor, şüşə, plastik, büllür, həm bahalı, həm də
ucuz fincanların olduğu məcməyi ilə qayıdır. Keçmiş tələbələr
qəhvə dolu fincanlarını aldıqdan sonra professor dedi: “Əgər
fikir verdinizsə, bütün bahalı fincalar götürüldü, ucuzlar qaldı.
Heç kim ucuz və sadə fincanları götürmədi. Özünüz üçün yalnız
ən yaxşısını istəmək arzusu sizin problemlərinizin mənbəyidir.
Başa düşün ki, fincan özü özlüyündə qəhvəni yaxşı etmir. Bəzən
o, sadəcə bahalıdır, bəzən isə bizim nə içdiyimizi gizlədir. Sizin
həqiqətən istədiyiniz fincan yox, qəhvə idi. Lakin siz şüurlu
şəkildə ən yaxşı fincanları seçdiniz. Sonra isə kimə hansı
fincanın düşməsinə nəzər yetirdiniz. İndi isə düşünün: həyat –
qəhvədir, iş, pul, mövqe, cəmiyyət – fincanlardır. Bunlar yalnız