131
fiqh təlimi
131
fiqh təlimi
III fəsil
NAMAZ
Namaz, ən mühüm ibadətlərdən biridir. Əgər bu ibadət düzgün və diq-
qətlə yerinə yetirilsə, insanın ruhunu paklaĢdırar, qəlbini iĢiqlandırar
və əxlaqi rəzillikləri tərk etməkdə insana güc verər. Ġnsan tədricən
həm özünü, həm də yaĢadığı cəmiyyəti saflaĢdıra bilər. Namazı vaxtın
əvvəlində, hüzuri-qəlblə, riyakarlıqdan uzaq və xalisanə qılmaq bəyə-
nilir. Namaz qılan Ģəxs Allahla danıĢdığını və dediyi hər bir sözün mə-
nasına diqqət yetirməyi unutmamalıdır
1
.
1
Rəhbərdən soruşulan suallar, namaz bölümü.
132
fiqh təlimi
ĠYĠRMĠ YEDDĠNCĠ DƏRS
NAMAZIN QĠSMLƏRĠ
- Vacib və müstəhəb namazlar
- Yovmiyyə (gündəlik) namazların nafilələri
1 .Vacib və müstəhəb namazlar
Vacib namazlar bunlardır:
- Yovmiyyə (gündəlik) namazlar
- Təvaf namazı: Kəbəni təvaf etdikdən sonra qılınır.
- Ayət namazı: GünəĢ və ay tutulduqda, zəlzələ və s. bu kimi təbii
fəlakətlər zamanı qılınan namazdır.
- Meyyit namazı
- Ata və ananın qəza namazları: böyük oğula vacibdir.
- Nəzir və əhd etmək, and içmək və ya əcir olmaq (baĢqasının qəza na-
mazlarını öhdəsınə götürmək) səbəbilə vacib olan namazlar.
Müstəhəb namazlar:
Məsələn, yovmiyyə namazların nafiləsi
1
.
Diqqət:
Müstəhəb namazlar çoxsaylıdır və nafilə adlanır. Nafilə namazları ara-
sında yovmiyyə namazların nafiləsi daha çox tövsiyə olunmuĢdur.
2 .Yovmiyyə namazların nafiləsi
1) Günün beĢ namazının hər birinin nafiləsi vardır. Bu nafilələri qıl-
mağın çox böyük savabı vardır. Bundan əlavə gecənin axırıncı üçdə
133
fiqh təlimi
birində qılınan gecə nafiləsi adlı müstəhəb namaz da vardır. Bu nama-
zın ruha çox böyük təsirləri vardır və onu qılmaq təkidlə tövsiyə olun-
muĢdur
2
.
2) Yovmiyyə namazların nafilələri.
- Zöhr namazının nafiləsi: Səkkiz rəkətdir və zöhr namazından qabaq
qılınır.
- Əsr namazının nafiləsi: Səkkiz rəkətdir və əsr namazından qabaq qı-
lınır.
- Məğrib namazının nafiləsi: dörd rəkətdir və məğrib namazından son-
ra qılınır.
- ĠĢa namazının nafiləsi: iki rəkətdir və iĢa namazından sonra oturan
halda qılınır.
- Sübh namazının nafiləsi: iki rəkətdir və namazdan qabaq qılınır.
- Gecə nafiləsi: on bir rəkətdir və gecənin yarısından sübh namazına
qədər olan vaxtda qılınır. Lakin gecənin axırıncı üçdə birində qılınma-
sı tövsiyə olunur
1
.
Diqqət:
• ĠĢa namazının iki rəkət nafiləsi, bir rəkət sayıldığı üçün yovmiyyə
namazların nafiləsi 34 rəkətdir (yəni, yovmiyyə namazlarından iki də-
fə çox).
3) Əgər zöhr və əsr namazlarının nafilələri namazdan sonra və nafilə
vaxtında qılınsa, vacib ehtiyata görə «əda» (namazın vaxtında qılın-
1
Şəri suallara cavab, 248.338, 542 və 111-ci məsələ.Rəhbərdən soruşulan
suallar, Namaz bölümü,151-ci məsələ.
2
Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 166-cı məsələ.
134
fiqh təlimi
ması) və «qəza» niyyəti etmədən «qürbətən iləllah» niyyəti ilə qılın-
malıdır
2
.
4) Gecə nafilələri on bir rəkətdir. Onun iki rəkət-iki rəkət Ģəklində
qılınınan səkkiz rəkəti gecə namazı adlanır. Sonrakı iki rəkət «Ģəf»
namazıdır və sübh namazı kimi qılınır. Axırıncı bir rəkət “vətr” nama-
zı adlanır. Bu namazın qunutunda dua kitablarında qeyd olunduğu
qaydada bağıĢlanmaq diləmək, möminlər üçün dua etmək və Allah-
Taaladan hacət diləmək müstəhəbdir
3
.
5) Gecə namazında fatihədən sonra bir surə oxumaq, bağıĢlanmaq di-
ləmək və dua etmək Ģərt deyildir. Beləliklə, gecə namazının niyyət və
təkbirətul-ehramından sonra hər bir rəkətində təkcə «Fatihə» surəsini
oxumaq kifayətdir. Lakin əgər namaz qılan Ģəxs istəsə, «Fatihə»dən
sonra Quran surələrindən birini oxuya bilər. Sonra digər namazlarda
olduğu kimi rüku, səcdə, təĢəhhüd və salamları deyib namazı ta-
mamlaya bilər
4
.
6) Gecə namazını qaranlıq və heç kimin olmadığı bir məkanda qılmaq
Ģərt deyildir. Lakin riyakarlıq da etmək olmaz
5
.
1
Rəhbərdən soruşulan, Namaz bölümü, 166-cı məsələ.
2
Şəri suallara cavab, 221-ci sual.
3
Şəri suallara cavab, 221-ci sual.
4
Şəri suallara cavab, 222-ci sual.
5
Şəri suallara cavab, 211-cu məsələ.
135
fiqh təlimi
Diqqət:
• Vətr namazından baĢqa nafilələri iki rəkət-iki rəkət qılmaq lazımdır.
Odur ki, gecə namazını iki dört rəkətli namaz Ģəklində qılmaq düzgün
deyildir
1
• Nafilə namazlarını oturan halda qılmaq olar, lakin ayaq üstə qılmaq
daha yaxĢıdır
2
.
• Səfərdə zöhr, əsr və iĢa namazlarının nafiləsini qılmaq olmaz
3
.
• Yovmiyyə namazların nafilələrinin özünə xas vaxtı vardır və Ģəriət
hökmləri kitablarında qeyd olunmuĢdur
4
.
SUALLAR:
1.Vacib namazlar hansılardır?
2. Yovmiyyə namazların nafilələri neçə rəkətdir? İzah edin.
3. Əgər zöhr və əsr namazlarının nafilələri namazdan sonra və
nafilə vaxtında qilinsa, hansı niyyətlə qılınmalıdır?
4. Gecə namazının qaydası necədir?
5. Gecə namazını xəlvət və qaranlıq bir yerdə qılmaq vacibdirmi?
6. Səfərdə hansı namazların nafilələrini qılmaq olmaz?
1
Şəri suallara cavab, 218-ci sual. Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz
bölümü, 162-ci məsələ.
2
Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 162-ci sual.
3
Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 162-ci məsələ.
4
Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 168-ci məsələ.
Dostları ilə paylaş: |