Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. Təhlil -əsaslandırmanın bəzi üsullarından istifadə edir.
- 4. Hesablamalarla əlaqədar məsələləri həll edir.
- 5. Müxtəlif ölçü vahidlərini bir-birləri ilə əlaqələndirir və məsələləri həll edərkən onlardan istifadə edir.
- Qanunauyğunluq və Cəbr Çoxluqlar arasında münasibətləri tanıyır, təhlil edir və ifadə edir 1.
- Çoxluqlar arasında yanaşmaları təsvir etmək və təhlil etmək üçün funksiyalardan 2. və onların xassələrindən istifadə edir.
Riyaziyyat 2009 Məsələnin kontekstini nəzərə alaraq nəyin daha məqsədəuyğun olmasını seçir, - əməllərin • nəticələrinin qiymətləndirilməsi, nəticələrin təqribi və ya dəqiq əhəmiyyətinin tapılması. Rasional ədədləri verilən dəqiqliklə yuvarlaqlandırır; riyazi ifadənin əhəmiyyətini təqribən • tapır (dəqiqliyi göstərmədən). Ədəddən kvadrat/kub kökünün çıxarılması və ədədin kvadrata/kuba alınması əməllərinin • xassələrini (eləcə də bu əməllərin qarşılıqlıçevrilmələrini) nümayiş etdirir. Ədədlər və riyazi əməllərin nəticələrinin xüsusiyyətlərini müzakirə etdikdə bölünmə • işarələrindən və qalıq xassələrindən istifadə edir Rasional ədədlər üzərində riyazi əməllər apardıqda, eləcə də dərəcəyə alınma və kökün • çıxarılması üzrə əməlləri yerinə yetirəndə optimal keyfiyyəti seçir və ondan istifadə edir (məs. ədədi sadə vuruqlarda açıqlayır və həmin ədədin kökünün əhəmiyyətini şifahi olaraq tapır). Şifahi hesab üsullarından və ya lazımi hallarda, əməllərin nəticələrinin qiymətləndirilməsindən istifadə edir. Rasional ədədlər üzərində əməllərin (eləcə də tamlıq göstərən dərəcənin və riyazi kökün) • əvəzedici sadə ifadəsini əməllərin xassələrindən, ardıcıllığından və eləcə də əlaqəsindən istifadə edərək asanlaşdırır. Rasional ədədlər üzərində riyazi əməllərin nəticə əhəmiyətini qiymətləndirir, əməlləri yerinə • yetirir və öz ehtimalını yoxlayır. 3. Təhlil -əsaslandırmanın bəzi üsullarından istifadə edir. Qanunun ilkin şərtini \ şərtlərini və yekunlarını fərqləndirir; qanunun ilkin şərtini dəyişdirir • və yekunun düzgünlüyünü müzakirə edir. Tam ədədlərin xassələri və onlar üzərində əməllərin nəticəsi haqqında sadə qanun • formalaşdırır və əsaslandırır. Sadə qanunu (rəqəmlər arasında münasibətlər, onların xassələri və ya onlar üzərində • əməllərin nəticəsi haqqında) formalaşdırır və əsaslandırır; lazımi halda ədədlərin xassələri haqqında ifadələrin düz olmamasını əsaslandırır (məs. əks-misaldan istifadə etməklə); verilən qanuna qarşı olan qanun formalaşdırır. Məsələnin həlli zamanı istifadə etdiyi üsulu əsaslandırır və izah edir. • Məsələni həll etdikdə ədədlər çoxluğu arasında asılılıq ifadəsinin bəzi üsullarından (məs. • Ven diaqramları) istifadə edir. Hesablamalar üzrə məsələlərin həllində saat və ya dairənin bucaq hərlənməsi ilə əlaqədar • kontekstdə qalıqların riyazi elementlərindən (ədədlərin toplanması/azaldılması modulu ilə 12, 60 və ya 360) istifadə edir. 4. Hesablamalarla əlaqədar məsələləri həll edir. Praktiki fəaliyyətlə əlaqədar və ya başqa dərs fənlərindən irəli gələn məsələləri həll edir (məs. • sadə smeta, tarixi mərhələnin müddətini müəyyən etmək; faiz, proporsiya üzrə məsələlər, məhlullar, xəlitələr və s.); tam gəlir/mənfəət və pərakəndə qiymət arasında, tələbat və məlum xərclərlə təklif arasında verilən münasibətlərə əsasən əlaqə yaradır. İki (düz modeldə verilən) istifadəçi müqaviləsindən və ya xidmət planından yaxşısını seçmək • üçün hesablamalar aparır və qərar qəbul edir. Hesablamalar aparır və iki sadə köçürülən Riy. XII. - 9 Riyaziyyat 2009 faiz hissələrini, müxtəlif endirimləri, vergiləri müqayisə edir; onlar arasında fərqləri təhlil edir. Şəxsi smetası, gəliri ilə əlaqədar hesablamalar və ya növbəti fəaliyyəti planlaşdırmaq məqsədilə qiymətləndirmələr aparır. Digər dərs planlarından irəli gələn hesablamalarla əlaqədar məsələləri həll edir. • Ədədlər üzərində məsələni həll edərkən sona çatdırma və ya istisna metodlarından istifadə • edir və istifadə etdiyi üsulu izah edir. 5. Müxtəlif ölçü vahidlərini bir-birləri ilə əlaqələndirir və məsələləri həll edərkən onlardan istifadə edir. Kəmiyyətin dəyişdirlməsi, hərəkətin sürəti, miqyas və xəritədə məsafəni tapmaqla əlaqəli • məsələləri həll edərkən uyğun vahidləri seçir və onlardan istifadə edir. Verilən asılılıqdan istifadə edərək bir sistemdə verilən vahidi digər sistemin vahidi ilə ifadə • edir. Verilən vahidi həmin sistemin digər vahidinin vasitəsilə ifadə edir. (məs. km/saatlarda verilən • sürəti m/saniyələrdə ifadə edir). Kəmiyyəti dəyişdirən uyğun vahidləri seçir və istifadə edir; böyük vahiddən istifadə etməklə • kiçik vahidi ifadə edir. Qanunauyğunluq və Cəbr Çoxluqlar arasında münasibətləri tanıyır, təhlil edir və ifadə edir 1. Verilən yanaşmalar üçün xassə və sayca bir çoxluğun dəyişməsinin ikincinin əhəmiyyətinə • göstərdiyi təsiri ifadə edir; gündəlik həyatdan daimi və daimi olmayan miqdar dəyişiklikləri haqqında misallar gətirir. Ona məlum olan çoxluqlar üçün çoxluqlar arasında münasibətləri adlandırır (məs. bərabər • hərəkət zamanı keçilən məsafənin zamanla münasibəti). Münasibətin ifadə üsuluna baxmayaraq, düzgün və düzgün olmayan münasibətləri • fərqləndirir; düzgün və düzgün olmayan münasibətlər arasında fərqləri müzakirə edir. Şifahi olaraq formalaşdırılmış çoxluqlar arasında asılılıq və yanaşmalar haqqında qanunu • qrafik və ya cədvəl şəklində və ya əksinə - qrafik və ya cədvəl şəklində təsvir edilən asılılıqları şifahi təsvir edir. Şifahi formalaşdırılmış çoxluqlar arasında asılılıq və yanaşmalar haqqında qanunu cəbrdə ifadə edir; cəbri yanaşmaları qrafik şəkildə, cədvəl şəklində verir və ya şifahi formalaşdırır. Müxtəlif üsullarla (qrafik, cədvəl şəklində, şifahi, cəbri) verilən münasibətlər arasında eyni • münasibəti göstərir. Çoxluqlar arasında yanaşmaları təsvir etmək və təhlil etmək üçün funksiyalardan 2. və onların xassələrindən istifadə edir. Real vəziyyəti təsvir edən funksiya üçün funksiyanın əhəmiyyətini, sıfırı, maksimum/ • minimumu, artma/azalmağı və əlamətin daimiliyi intervallarını tapır və həmin vəziyyətin kontekstində onları icmal edir. Riy. XII. - 10 Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|