L a n q u L i y e V Mütəhərrik və əyləncəli oyunlar Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin , «2011»-ci IL tarixli saylı əmri ilə dərs

Milli xalq oyunları 
 
Mən çobanam 
 
Oyunçular sıraya düzülüb bir-birinin kəmərlərindən tuturlar. 
Aparıcı – «çoban», oyunçulardan biri isə «qurd» olur. «Qurd» 1-2 
addım irəlidə dayanıb, üzü dəstəyə tərəf çevirir: 
Oyunçu «qurd» deyir: 
- Mən «qurdam» - alaram 
«Çoban» cavab verir: 
- Mən «çobanam» - vermərəm. 
Bundan sonra qurd çobanı aldatmağa, sıradakılardan birinə 
toxunmağa çalışır. «Çoban» və bir-birinin kəmərindən tutmuş 
oyunçular özlərini müdafiə edirlər. 
«Qurd»un əli dəymiş oyunçu sıradan çıxır. 
«Qurd»un toxunduğu oyunçuların sayı «çobanın» qoruduğu 
oyunçuların sayından çox olarsa, «qurd» - «çoban» və oyunçulardan 
biri «qurd» olur. Oyunçuya ayaqla toxunmaq olmaz. «Çoban» «qurd»a 
toxunduqda oyun dayandırılır. Yeni «çoban» və yeni «qurd» seçilir. 
Dəsmalaldı qaç 
 
Uşaqlar dairəvi şəkildə yerə oturub, ortada dayanan başçıya 
baxırlar. Bir uşaq dairə boyunca qaçır, dəsmalını oyunçulardan birinin 
arxasında yerə qoyur. Başçı uşaqlardan soruşur: 
- Dəsmal kimin arxasındadır? 

---

135 
Uşaq dəsmalın arxasında olduğunu bilməsə, onu ortaya salır, bir-
birinin üstünə itələyirlər. Döyülən uşaq başqa birisinin üstünə yıxıla 
bilsə özünü azad eləyir, üstünə yıxıldığı oyunçunu onun yerinə ortaya 
çəkir, onu bir-birlərinin üstünə itələyirlər. Özünü möhkəm müdafiə 
edib, ortaya çıxmayan uşaq qalib gəlir. 
 
Şaxta və günəş 
 
Bu oyun əsasən qızlar üçündür. Qızlar iki dəstəyə ayrılırlar: 
Meydançanın əks tərəflərində cərgə ilə üz-üzə düzülürlər. Dəstəbaşçı 
seçilir. Əllərində qırmızı yaylıq tutmuş dəstə «Günəş», ağ yaylıq tutan 
dəstə isə «Şaxta» adlanır. 
Müəllim dəstə başçılarını meydanın ortasına çağırır. Ağ yaylıqlı 
dəstənin başçısı o birinə deyir: 
«Şaxtayam, yüküm ağır, 
Nəfəsimdən qar yağır. 
Mən gələndə dəryalar, 
Qorxudan buz bağlayır». 
Qırmızı dəstənin başçısı cavab verir: 
«Şaxta baba, nahaq sən 
Qüvvətliyəm deyirsən. 
Mən buluddan çıxanda 
Mum kimi əriyirsən». 
Müəllimin işarəsi ilə dəstə başçıları yaylıqları oyunçulardan 
yığırlar. Dəstəni sıraya düzüb cəld müəllimin yanına yüyürür və 
yaylıqları ona verirlər. Oyunu tez qurtaran dəstə qalib hesab olunur.