sözçülük anlamına gəlir. Əgər informasiya mənbəyi aydın görünürsə, mənbənin
ad
ını çəkmək lüzumsuzdur. Aşağıdakı misallara fikir verin:
Pis:
“V
ətən” kinostudiyasının rəhbəri Seymur Məmmədovun
sözlərinə görə, gələn
h
əftə ticarət mərkəzində “Qəhrəmanlar ölmür” bədii
filminin çəkilişləri
başlayacaq.
Yaxşı:
“G
ələn həftə ticarət mərkəzində “Qəhrəmanlar ölmür” bədii filminin çəkilişləri
başlayacaq”.
M
ənbənin adını çəkmədən keçinə bilirsinizsə, deməli informasiyanı artıq
cüml
ələrdən xilas etmiş olursunuz. Yox, əgər mənbəni göstərməyi zəruri hesab
edirsinizs
ə onu daha qısa formada çatdırmağa çalışın. Məsələn:
Pis:
“Rayon polis şöbəsinin rəis müavini Samir Abbasovun sözlərinə görə....”
Yaxşı:
“Rayon polis şöbəsinin məlumatına görə...”
M
ənbədən istifadə zamanı yol verilən ən arzuolunmaz hal isə “etibarlı
m
ənbənin verdiyi məlumata görə...” sözlərindən istifadə olunmasıdır. Əvvəla ona
gör
ə ki, mənbənin nə dərəcədə etibarlı olduğunu tamaşaçı özü müəyyən
edir və bu
m
əsələdə jurnalistin məsləhətinə ehtiyac yoxdur. İkincisi isə, informasiyanın
konkret şəxsə istinadən deyil, “etibarlı mənbə” adı altında verilməsi həmin xəbərə
olan inamı nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldır, əksər hallarda isə informasiyanı
etibarsız edir. Bundan əlavə, yadda saxlayın ki, mənbəsiz material da reportajdan
çox jurnalist şərhinə bənzəyir. Odur ki, bir materialda ən pis halda 2
mənbədən
istifad
əyə yol verilir. Daha çox mənbə daha yüklü material deməkdir.
Bir d
ə, əgər mənbənin kimliyini və vəzifəsini bir dəfə süjetin əvvəlində
demisinizs
ə, ikinci dəfə onun yalnız adını və soyadını (
Diqqət: yalnız adını və ya
yalnız soyadını demək arzuolunmaz hal sayılır), yaxud vəzifəsini xatırlatmaq
kifay
ətdir. Aşağıdakı nümunəyə fikir verin. Qara hərflərlə verilmiş sözlər
m
ənbənin müxtəlif formalarda təqdimatını göstərir.
Nümun
ə:
Studiya: Az
ərbaycanda səfərdə olan İnterpolun Baş katibi Ronald Nobl
“Avroviziya-
2012” mahnı müsabiqəsi ilə bağlı aparılan hazırlıq işləri ilə tanış
olub. “Bakı Kristal Hol”a baş çəkdikdən sonra, qonaq paytaxtın digər yerlərini
g
əzib.
K.A. D
ənizkənarı Milli Parkla tanış olan İnterpolun Baş katibinə məlumat verildi
ki, bura Bakı sakinləri və əcnəbi qonaqların istirahəti üçün nəzərdə tutulan ən
göz
əl məkanlardan biridir. Heydər Əliyev Fondunun İcraçı direktoru Anar
Ələkbərov qonağa bildirdi ki, 1998-ci ildən Milli Park statusu alan bulvar, son
ill
ər dünyanın ən müasir dənizkənarı parklarından birinə çevrilib. Bulvar
ərazisinin dənizə doğru bir neçə metr genişləndirildiyini deyən fondun icraçı
direktoru,
burada yaşıllığın artırıldığını, müxtəlif ölkələrdən gətirilən ağac və
kolların əkildiyini də diqqətə çatdırdı. Sonra, İnterpolun Baş katibi bulvar
ərazisindən keçməklə “Avroviziya 2012”-nin keçirildiyi “Bakı Kristal Hol”a gəldi.
Burada h
əyata keçirilən hazırlıq işləri barədə Ronald Nobla ətraflı məlumat
verildi. Bildirildi ki, 25 min n
əfərlik tamaşaçı yeri olan kompleksdə həm yarışma
iştirakçılarının çıxışı, həm də tamaşaçıların yüksək səviyyədə istirahəti üçün hər
cür şərait yaradılıb.
Titr – Ronald Nobl –
İnterpolun Baş katibi
Sinxron: Düşünürəm ki, Azərbaycan hökuməti bu böyük tədbirə hazırlıq
s
əviyyəsinə görə fəxr edə bilər. Burada çox qısa zamanda böyük işlər görülüb.
İctimai asayişin təmin olunması baxımından da yeniliklər var. Hesab edirəm ki,
Az
ərbaycana gələn hər bir şəxs özünü təhlükəsiz bir şəraitdə hiss edir.
K.A. Xüsusi arxitekturası ilə fərqlənən Bakı Kristal Holun əhəmiyyətini artıran ən
mühüm amill
ərdən biri də onun Dövlət Bayrağı meydanı yaxınlığında
yerl
əşməsidir. Baş katib komplekslə tanışlıqdan sonra Dövlət Bayrağı meydanına
g
əldi. Ronald Nobl Bayraq meydanında yaradılan muzeylə tanış oldu.
Günel Şahmalqızı, Elman Əliyev LİDER TV
Tema –
İnterpolun baş katibi müsabiqəyə hazırlıq işləri ilə tanış oldu.
4.6.
İnformasiyanın tərkib hissəsi olun
Jurnalist
daim hadis
ələrin mərkəzində dayanmalı, informasiyanın tərkib
hiss
əsi olmalıdır. Xüsusən, hadisə yerinə yollanan jurnalist olayın baş verdiyi
m
əkanda olduğunu yalnız görüntü ilə deyil, sözlərlə də bildirməlidir: “Hadisə
arxamda gördüyünüz bu evd
ə baş verib...”, “Biz indi hadisə yerindəyik. Bu
ərazidə...”, “Hadisə şahidlərinin sözlərinə görə, yol qəzasının baş vermə səbəbi
m
əhz bu avtomobilin öz yolundan çıxaraq, qarşı hərəkət zolağına çıxmasıdır...” və
s.
Bu cür st
əndapların uğurlu alınması üçün teleoperatorun da üzərinə böyük
m
əsuliyyət düşür. Belə ki, teleoperator jurnalistə diqqətlə qulaq asaraq, kameranı
onun dediyi sözl
ərə uyğun hərəkət etdirməlidir. Jurnalist hər hansı obyektə, yaxud
detala işarə edərkən operator
transfokatordan yararlanmaqla h
əmin obyekti iri
planda göst
ərməlidir. Bu zaman jurnalistin kadrdan çıxması səhv sayılmır. Əksinə,
yadda saxlayın ki, tamaşaçı jurnalistin deyil, haqqında danışılan detalın
görüntüsün
ə baxmaq arzusundadır. Jurnalist isə həmin an yalnız vasitəçi rolunu
oynayır.