Manu kanunnamesi’ne göre hinduiZM

     
                                                                                                                                                         41 
 
konan bazı koruyucu kurallar zamanla gelişerek inek yemenin tamamen yasak, 
ineklerin kutsal olduğu bir inanç formuna dönüşmüştür.  İnek yemek sadece günah 
değildir. Aynı zamanda tiksindiricidir. Biftek yiyen bir İngiliz’in yanında bir Hindu, 
iştahla kaynamış sıçan yiyen Çinli’nin yanında bir İngiliz’in hissedeceği iğrenmenin 
çok daha fazlasını hisseder.
201
  
 
 
Her dinin kendine göre yasak yiyecekleri vardır. Hinduizm’de bu liste biraz 
daha uzun ve ayrıntılı zaman zamanda anlaşılmaz ve kendi için de çelişkili 
görünmektedir. Ancak bahsedilen bu yiyecekler için bir genelleme yapmak gerekirse 
özellikle et (balık ve kuş etleri de dâhil) yemek hususundaki yasaklar üzerinde çok 
daha ayrıntılı bir şekilde durulmuştur. Bitkilerden ise mantar, soğan ve sarımsak 
yemenin yasaklığı tekrar edilmiştir. 
 
1.5.2. Dinen Temiz ve Pis Kabul Edilen Bazı Maddeler 
 
Manu normal hayatta insanların pis kabul edip iğreneceği bazı maddeleri pis 
kabul ederken, bazen madden temiz sayılabilecek bazı maddeler de muhtemelen 
manevi kirliliği olduğu düşünüldüğü için dinen pis kabul edilmiştir. Mesela madden 
de pis kabul edilecek idrar, dışkı, ceset gibi maddelerin yanında normalde temiz 
olabilecekken dini geleneğe göre pis kabul edilen varlıklarda vardır; menstruasyonlu 
ya da düşük yapan kadın, kastından düşen bir kimse gibi... 
 
Ölüm kesin olarak kirlilik nedenidir. Üstelik ölüye dokunmak da şart değildir. 
Bir kimse öldüğü zaman akrabaları ve ailesi kirlenmiş sayılır. Ancak bu kirliliğin ne 
kadar süreceği ile ilgili Manu da kesin bir ifade yoktur. Ölen bir çocuğun dişleri 
henüz çıktıysa ya da saç kesim töreni yapıldıysa bütün akrabaları kirlenmiş kabul 
edilir.
202
 Cesedin neden olduğu bu kirliliğin ne zaman son bulacağı ile ilgili ise 10, 3 
veya 5 gün ya da ölünün kemikleri toplanana kadar şeklinde farklı süreler 
verilmektedir.
203
 
 
                                                           
201
 Monier Williams, Hinduism, London, 1925, s. 155–156. 
202
 MS, V, 58. 
203
 MS, V, 59. 

---

     
                                                                                                                                                         42 
 
Ölen bir çocuğun yaşı ne kadar büyükse meydana gelecek kirlilik ve gerekli 
temizlenme süresi o kadar artar. Bu kirliliğin temizlenmesi içinse eğer çocuğun saç 
kesim töreni gerçekleşmediyse bir gece, gerçekleştiyse üç gün geçmelidir.
204
 
 
Ölümden sonraki temizlenme süresi ve şekli kişinin mensup olduğu kasta 
göre değişmektedir. Doğuştan üstün ve temiz kabul edilen rahiplerin temizlenme 
süresi daha kısadır: “Bir ölümün neden olduğu kirlilikten, bir brahman 10 gün, bir 
kşatriya 12 gün, bir vaisya 15 gün ve bir sudra bir ay için de temizlenebilir.”
205
 
Temizlenme şekilleri de her kast mensubunun kendi yapması gereken işe uygundur. 
“Ölüm törenine katılarak kirlenen bir rahip suya, bir yönetici silahına ya da bindiği 
hayvana, bir çiftçi kamçı ya da yulara, bir hizmetçi ise bastonuna dokunarak 
temizlenebilir.”
206
 
 
Sadece ölüm değil doğum da kirlilik nedenidir. Ancak bir doğumun yarattığı 
kirlilikle ilgili Manu da arka arkaya gelen iki madde birbiriyle uyuşmamaktadır. İlk 
olarak ölümün neden olduğu kirlilikle ilgili uygulamaların doğum için de aynen 
geçerli olduğu söylenirken
207
, sonrasında ölümün kişinin akrabalarını da
208
 
etkilediğini doğumun ise sadece anne ve babayı etkilediği söylenmektedir.
 209
 
 
Kadının adetli olması ya da düşük yapması da kirlilik nedenidir.
210
 Adetli bir 
kadın, dokunulmaz kastından olan ya da kendi kastından düşmüş bir kişi, yeni 
doğum yapmış bir kadın, bir cesede dokunan ya da tüm bu maddelere dokunmuş bir 
kişiye dokunan kişi kirlenmiştir ve temizlenmek için banyo yapması gerekir. 
211
 
Gönüllü olarak bir cenazeyi takip eden kişi de kirlenmiş sayılır ve temizlenmek için 
tüm elbiseleriyle yıkanmalı, ateşe dokunmalı ve tereyağı yemelidir.
212
 
 
                                                           
204
 MS, V, 67. 
205
 MS, V, 83. 
206
 MS, V, 99. 
207
 MS, V, 61. 
208
 Kişiden yukarı ve aşağı doğru toplam yedi nesil kirlenmiş sayılır. 
209
 MS, V, 62. 
210
 MS, V, 66. 
211
 MS, V, 85. 
212
 MS, V, 103. 

---

     
                                                                                                                                                         43 
 
Kastların yaratılışı anlatılırken rahiplerin üstün olmasının nedeni olarak, 
tanrının ağzından yaratılmaları ve ağzın en üst kısmında olduğu için vücudun en 
temiz yeri olması gösterilmektedir. Bu, vücudun üstünü, altını pis kabul eden bakış 
açısı Manusmriti’de yaygın bir yaklaşım tarzıdır. Eserde göbekten yukarıdaki 
kısımların temiz, aşağısınınsa pis olduğu söylenmektedir.
213
 
 
Esere göre pis maddeleri görmek bile kirlenmeye neden olabilir. Ağzını 
çalkalamak suretiyle henüz yeni temizlenmiş bir rahip pis sayılan maddelerden birini 
görürse temizlenmek için güneşe Veda ayetlerini okumalıdır.
214
 
 
İçki, irin, dışkı, idrar, kan ve salya
215
 pis; inek, at, toprak, ateş, rüzgâr
216
 ve 
bir kadının ağzı
217
 temiz kabul edilen maddelerden bazılarıdır. Manu da deri, ipek 
gibi bazı maddelerden elbiselere, sıvı maddelerden, tencere, kepçe, çatal kaşık gibi 
araç gereçlere kadar birçok eşyanın nasıl temizlenmesi gerektiği anlatılmıştır. Ancak 
bunlar teferruata girdiği ve asli bir öneme sahip olmadığı için üzerinde durmuyoruz. 
 
Her madde farklı şekilde temizlenir. “Organlar suyla, akıl doğruyla, yaşayan 
bir varlığın ruhu öğrenme ve maneviyatla ve zekâ bilgiyle temizlenir.”
218
 Burada 
yeniden anlaşılmaktadır ki pis olan sadece maddi şeyler değildir. Ruh, akıl ve zekâ 
da kirlenebilir.  
 
1.6. AŞRAMA (HAYATIN EVRELERİ) 
 
Hinduizm’in en temel özelliklerinden biri kast diğeri ise bir Hindu’nun 
hayatını dört temel döneme ayıran ashrama-dharma inancıdır. İki kere doğmuş her 
Hindu’nun ruhi olarak olgunlaşabilmesi için bu evrelerden sırasıyla geçmesi gerekir. 
Bu dönemler sırasıyla öğrencilik (Brahmacârin), aile hayatı  (Grhastya), ormanda 
geçirilen münzevi hayat (Vânaprastha) ve her şeyden el ayak çekilen dilencilik 
                                                           
213
 MS, V, 132. 
214
 MS, V, 86. 
215
 MS, V, 123. 
216
 MS, V, 133. 
217
 MS, V, 130. 
218
 MS, V, 109. 

---