“MƏhsul satişI ÜZRƏ ƏMƏLİyyatlarin uçotu

MS
art
 = ƏM
d
 + (HM
0
 – HM
1
) + (DB
0
 – DB
1
) 
MS
art
– Məhsul satışı həcminin artımı; ƏM
d
- Məhsul istehsalı həcminindəki 
dəyişiklik; HM
0
– təhlil aparılan dövrün əvvəlinə hazır məhsulun anbar qalığı; 
HM
1
– təhlil aparılan dövrün sbununa hazır məhsulun anbar qalığı; DB
0
- təhlil 
aparılan dövrün əvvəlinə satış məqsədi ilə təhvil verilmiş hazır məhsul uyğun 
Məhsul satışının təhlili zamanı növbətiləri əhatə edir:
• Məhsul satışı planının icrası təhlili;
• Satışın həcminə təsir göstərən amillərin təhlili;
• Müqavilə öhdəliklərinin icrasının təhlilii.

---

63 
debitor borcu; DB
1
- təhlil aparılan dövrün sbununa satış məqsədi ilə təhvil 
verilmiş hazır məhsul uyğun debitor borcu; 
Müvafiq model uyğun istifadə edilən amillərin dəyəri buraxılış qiymətlərində 
götürülür. Nəzərə alsaq ki, mühasibat uçotunda hazır məhsul və göndərilmiş 
məhsul istehsal maya dəyəri ilə əks etdirilir, bu baxımdan müvafiq uçot 
məlumatlarının ilkin atış qiymətlərində əks etdirilməsi üçün mübadilə əmsalından 
istifadə edilir ki, bu əmsal da məhsul satışından əldə edilmiş gəlirin həmin 
məhsulun maya dəyərinə bölünməsi yolu ilə hesablanılır. 
Müvafiq amillərin həcmi müəyyənləşdirdən sonra müvafiq amillərin 
dinamıkasının səbələri müəyyənləşdirilir. Bu məqsədlə növbəti üç qrup səbəbə 
baxıla bilər: İstehsalla əlaqəli; Satışla əlaqəli; Ödəniş qabiliyyətli tələblə əlaqəli. 
Müqavilə öhdəliklərinin icra faizi növbəti formula ilə hesablanılır: 
M
i
= (N
0
 – N
io
)/ N