Microsoft Word 017 esas sayi doc
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
Filologiya məsələləri, № 7, 2017 330 Ulu təbiətim, yaman xəsissən, Yaxşı adamları bir az çox yarat.(3,52) Lap azalt dünyanın dövlət, varını, Yax-şılar xeyrinə ömrü tarazla. Ürəyin yaxşılıq damarlarını Şaxələt bir az da, çoxalt bir az da.(3, 52) Təbiət gözəlliklərini vəsf etmək, insan-təbiət-cəmiyyət münasibət- lərini poeziyada başlıca tendensiyalardan birinə çevirmək istiqaməti Musa Yaqub yaradıcılığında həmişə rəğbətlə qarşılanmışdır. Musa Yaqubun şeirləri müstəqilliyimizin ehtiva etdiyi və müstəqilliyimizə gələn yolun ideya-estetik qayəsini özündə daşıyaraq bu günümüzə gətiribdir, elə bil bugün yazılıbdır. Şeirin fəlsəfəsi bir yana, şairin fiziki-poetik hikməti sonsuzluğa zəmanət verir. Şeirlərinin “Cəm” i onun şair “mən” in mahiy- yətini aşkarlayır və omürlüyünün cizgilərini təşkil edir. Son illərdə yazdığı “Ömür şeiri” silsiləsində olduğu kimi: Hanı o dünyanın dağ tərəfləri Qızıldaş qayanın tac tərəfləri? Ayağım dəyməmiş bir daş qalmadı, Heyif, gücdən düşən o ayaqlara! Onun şair “mən” inə təbiətin əbədiyyəti hopubdur: Bu gün qalacağam özüm olmağa Torpağın çiçəkli üzü olmağa, Qalıram bir çeşmə gözü olmağa Sən Allah, bu dəfə məni aparma. Musa Yaqubun şeirlərində İnsan faktorunda "əbədi suallar"a cavablar axtarmaq istəyir; insandakı ən böyük tələbatlar azadlığın sərbəstliyinə, hüquqi bərabərliyin təminatına, klançılıq psixologiyasının məhvinə və ilaxıra yönəlmişdir. Etikada deyildiyi kimi: "Şübhəsiz "əbədi suallar" insanın öz mövcudluğunun sonunu dərk etməsi ilə stimullaşır.Musa Yaqub haqqında danışmaq dəryadan damcı götürmək kimi bir şeydir. Çünki onun bütün yaradıcılığı fəlsəfədir - təmizlik, saflıq, halallıq, insana və torpağa məhəbbət fəlsəfəsi. Bütün bunları dərk etmək üçün onun yaratdıqlarını oxumaq lazımdır. Ədəbiyyat 1. Ədəbiyyat qəzeti, Musa Yaqub, 13 avqust, 2016-cı il, səh.19 2. Musa Yaqub poeziyasında zaman anlayışı, 525-ci qəzet, 2016-ci il, səh.11 Filologiya məsələləri, № 7, 2017 331 3.Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı, 2 cilddə, I cild., “Elm və təhsil”, Bakı, 2016, 800 səh. 4.Nəsrin poetik axtarışları Fəxri Uğurlu, Tənqid və ədəbiyyatşünaslıq, Bakı 2016 5.Poeziyanın yolları və illəri (1960-2000-ci illər), Bakı-Mütərcim, 2009, səh.402 6.Şairin yeni şeirlərini əsas alan düşüncələr, 525-ci qəzet, 2016-ci il, 11 fevral, səh.4 7.Yaxşı ki, sən varsan, ay Musa Yaqub. Vaqif Yusifli, Ədalət, 2012, 12 may, səh.19. С.Баширова Tворчества Муса Ягубa в поэзии Азербайджанa Pезюме Творчество Муса Ягубa занимает особое место в азербайджанс- кой литературе. Его создание совпало с годами 60-80. Качественно но- вый этап азербайджанской литературы в 60-е годы, период, который является началом нового этапа. В поэзие Мусы Ягуба всегда живучесть, родстве, является естественность. Таким образом, главный фактор в создании природы и человека и уравнивает его творческую филосо- фию. Он является современная поэзия, поэт, художник и композитор. Его поэзия всегда живучесть, родство, имеет естественность. Перед лицом природы воплощено во все счастье жизни и несчастий. Природа- национальные и духовные ценности, а также творческая жизнь поэта, как это отражено в его главном ориентры. S.Bashirova Musa Yagub of creativity in Azerbaijan poetry Summary He holds a special place in Azerbaijani literature. His creativity in 60- 80 years. A qualitatively new stage of Azerbaijani literature in 60 years, a period which is the beginning of a new stage. Musa Yagub's poetry always vitality, kinship, is naturalness. The main factor in its creation of nature and man and therefore called all of his creative philosophy. He is the modern poetry, poet, artist and composer. His poetry has always vitality, kinship, has a naturalness. İn the face of of nature is embodied in all of life's happiness and unhappiness. Nature-national and spiritual values, as well as the poet's creative life, as reflected in its main oriyentri. Rəyçi: Sofiya Mirzəyeva filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Filologiya məsələləri, № 7, 2017 332 AYGÜN ƏLİZADƏ filologiya üzrə fəlsəfə doktoru aygunalizade@yahoo.com FƏRİDƏDDİN ƏTTARIN “MƏNTİQÜT-TEYR” ƏSƏRİNDƏ “ŞEYX SƏNAN” DASTANI Açar sözlər: Şeyx Sənan, mürid, dastan, məsihi qızı, eşq Keywords: Sheikh Sanan, follower, epic, christian daughter, love Ключевые слова: Шейх Санан, последователь, эпос, дочь месихи, любовь Fəridəddin Əttarın “Məntiqüt-teyr” əsərinin daxilində verilən ən maraqlı dastanlardan biri də “Şeyx Sənan” dastanıdır. Bu dastan 417 beytdən ibarətdir və Əttarın əsərləri arasında belə uzun və müfəssəl hekayə çox az tapılar. (4, s. 320) Bu dastanın təhlilinə keçəməmişdən qabaq əsərin hansı mənbə əsasında qələmə alınması, Şeyx Sənanın kim olması məsələlərinə aydınlıq gətirməyimiz yerinə düşər. İran alimlərinin gəldiyi yekdil qənaətə görə bu dastanın mənbəyi Əbu Hamid əl-Qəzzalinin “Töhfətül-müluk” (“Məliklərin töhfəsi”) əsəridir. Əbdülhüseyn Zərrinkub yazır: “Əlbəttə, hekayəni Əttar yaratmamışdır, onun mənbəyi böyük ehtimalla Qəzzalinin “Töhfətül-müluk” rəvayətidir, “Məntiqüt-teyr”inin məzmununu Qəzzalinin “Risalətüt-teyr”indən əxz edən Əttar yəqin ki, Şeyx Sənanın məzmununu da onun başqa bir əsərindən iqtibas etmişdir”. (1, s. 217)“Töhfətül-müluk” əsərinin Qəzzaliyə aid olması haqqında təqdiqatçılar arasında fikir müxtəlifliyi olsa da, Bədiüzzaman Foruzanfərr yazır: “İstər bu kitab həqiqətən Qəzzalinin əsərlərindən olsun, istərsə də başqa birisi yazsın, Əttar “Məntiqüt-teyr”i nəzmə çəkməmişdən qabaq V əsrin sonları və ya VI əsrin əvvəllərində (XII əsrin sonları-XIII əsrin əvvəlləri) yazılmışdır və Şeyx Sənan hekayəsi Əttarın dediyinə uyğun şəkildə bu kitabda olduğuna görə belə bir nəticə əldə olunur ki, bu hekayə “Məntiqüt-teyr”in nəzmindən qabaq farsdilli mətnlərə yol tapmış, Əttar onu özündən yaratmamış və İbn Səqqa dastanını da təhrif etməmişdir. Bizim şeyximizin mənbəsi fars mətnlərindən həmin kitab ya onun bir hissəsi olmuşdur”. (4, s. 332)Şeyx Sənanın şəxsiyyətinin kim olması haqqında da təqdiqatçılar qəti fikrə gələ bilməmiş və bu barədə müxtəlif fikirlər söyləmişlər. Bir ehtimala görə Şeyx Sənan Xaqaninin “Tərsaiyyə” qəsidəsində adı çəkilən İbn Səqqadır. (1, 214) رﺎﻧز ﮫﺑ مزﺎﺳ لﺪﺑ ﺲﻧﺮﺑ ﮫﺑ و ﺎﻘﺳ رﻮﭘ نﻮﭼ نﺎﺴﻠﯿط و ادر Zünnar və məsihi papağını ürəyimə uyğun edərəm Səqqa oğlu kimi əba və qazi libasından. (1, 419) Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|