Microsoft Word içindekiler doc

Suat Ünlü 
147 
“en yakın yer” anlamına gelen bu ifade ile Şam bölgesi yahut da Mezopotamya kastedilmiştir. 
Çünkü Rumlar Ezre’ât ve Basradan sonra Şam bölgesinde yenilmişlerdir. (Akpınar 2002:140) 
TİEM 73:  
yaķınraķ yär
 içindä anlar ġaläbä bolmışlarında keđin tärk ġaläbä  ķılġaylar. 
293r/9=030/003 
Hekimoğlu KT: 
yirning yaķınraķındın
. Taķı anlar yingmiş (3) lerindin song yinggeyler 
(385b/2=030/003) 
Manisa KT:  
ǾArab yirine yaķın yirlerde
 anlar maġlub olduķdan (3) ġālib olsalar gerek. 
(286b/2=030/003) 
TİEM 40:  
yakınırak yirde yanį Arab iline
; dakı Rūmiler andan soñra kim yiñdi Farsiler, tiz yiñeler 
Rūmiler. (192a/8=030/003) 
Kur’an: 
Bölgeye en yakın bir yerde (030/003) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde TİEM 73 KT ǿde  yaķınraķ yär
; 
Hekimoğlu KT ‘de yirning 
yaķınraķı;Manisa KT’de ǾArab yirine yaķın yirler; TİEM 40 KT’de yakınırak yir yaǾnį Arab ili 
sözcükleriyle karşılanmıştır. Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “ِضْرَﺄْﻝا  ﻰَﻥْدَ  “ karşılığı kullanılan 
sözcüklerden yaķınraķ yär, yirning yaķınraķı (T.), ǾArab yirine yaķın yirler, (Ar.+T.), yakınırak yir yaǾnį 
Arab ili (T.+ Ar.) sözcük gruplarından meydana gelmiştir. 
1.1.4 Mekânun Karîb (
َﻡ
ﺐیِﺮَﻗ نﺎَﻜ ) 
Mekânun Karîb, yakın er anlamında bir ifadedir. Beyt-i Makdis kayasının üzeri ve bu kayanın 
yeryüzünün semaya en yakın yeri olduğu, yeryüzünün ortasında bulunduğu söylenmiştir. (Akpınar 
2002:166) 
Ar.”
َﻡ 
ﺐیِﺮَﻗ نﺎَﻜ  “ “yakın yer”  
Tü. yaķın yär; yawuķ yir; yawuķ yaķın yer. yaķın yir; yakın yir yaǾnį köge, ol Beyte’l-mukaddes sahrası;  
Ar. “
َﻡ
ﺐیِﺮَﻗ نﺎَﻜ  “ Tü. “ yakın yer “,Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73 KT ’de yaķın yär; Anonim 
KT’de yawuķ yir ; Rylands KT’de yawuķ yaķın yir; Hekimoğlu KT’de yawuķ yir; Manisa KT’de yaķın 
yir; TİEM 40 KT’de yakın yir yaǾnį köge, ol Beyte’l-mukaddes sahrası 
TİEM 73:  
eşitgil ol kün oķısa
 
oķıġuçı 
yaķın yärdin
.(383v/4=050/041) 
Anonim KT  
(52b)   Eşitgil, ol kün ķıķırur  ķıķırġan, 
yawuķ yirdin
; yaǾnį  İsrāfil  śūr ürmeki turur (2) 
ürmeklikdin, bigeyler pārekende tenleri..(52b/1=050/041) 
Rylands KT: (81a/1) ķulaķ tutġıl ol kün ündeyür ündegüçi
 
(2) 
yaķın yerdin yawuķ
. (81a/1=50/41) 
Hekimoğlu KT:Taķı eşitgil (7) ol küni kim ķıķırġan ķıķrar, 
yawuķ yirdin
. (497a/6=050/041) 
Manisa KT: (4) 
İşit  ķıyāmet aĥvālini ol günde ki münādį nidā eyleye ki Cebrāǿįldür yā  İsrāfildür 
yaķın yirden
. (381a/4=050/041) 
TİEM 40: 
Dakı kulak dut, ol gün kim kığıra kığırdıcı, 
yakın yirden
 
yaǾnį göge, ol Beyte’l-mukaddes 
sahrasıdur
, ol iki mil yakınırakdur göge, ayruk yirden (248a/7=050/041) 

---

İlk Türkçe Kur’an Tercümelerinde Geçen Bazı Özel Adlar Üzerine 
148 
Kur’an:  
(Ey Muhammed!) Çağırıcının yakın bir yerden sesleneceği gün, (o sese) kulak 
ver.(050/041) 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde TİEM 73 KT’de 
yawuķ yir
 ; Anonim KT’de
 yawuķ yirdin
 ; 
Rylands KT’de 
yawuķ yaķın yirdin; 
Hekimoğlu KT’de 
yawuķ yirdin
 ; Manisa KT’de 
yaķın yirden; 
TİEM 
40 KT’de
  yakın yir
 
yaǾnį köge, ol Beyte’l-mukaddes sahrası
 sözcükleriyle karşılanmıştır. Türkçe ilk 
Kur’an çevirlerinde Ar. “
َﻡ
ﺐیِﺮَﻗ نﺎَﻜ  “ karşılığı kullanılan sözcüklerden yawuķ yir;
 
yaķın yer yawuķ,. yaķın 
yir  Türkçe sözcüklerden oluşmuş,
yakın yir
 
yaǾnį köge, ol Beyte’l-mukaddes sahrası 
Arapça ve Türkçe 
sözcüklerden oluşmuştur. 
1.1.5 Makâmun Kerîm (ﻢیِﺮَآ مﺎَﻘَﻡ) 
Güzel ev anlamına gelen Makamun Kerîm, Mısır topraklarında Feyyûm denen yerdir, denilmiştir. 
Bir başka görüşe göre ise Makamun Kerîm, mimberlerdir. (Akpınar 2002:158) 
Ar. “ ﻢیِﺮَآ مﺎَﻘَﻡ “ “güzel ev”  
Tü. arıġ orundın; yaħşı orun; kerįm maķāmdan, yaħşı yirler; görklü turak yir
 
Ar. “ ﻢیِﺮَآ مﺎَﻘَﻡ “ Tü. “güzel ev”, Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73 KT ’de arıġ orun; Hekimoğlu 
KT ‘de yaħşı orun; Manisa KT’de kerįm maķāmdan, yaħşı yirler; TİEM 40 KT’de görklü turak yir 
TİEM 73:  
känclärdin 
arıġ orundın
.(269v/2=026/058) 
Hekimoğlu KT: (4) taķı genclerdin taķı 
yaħşı orunlardın.
 (354a/4=026/058) 
Manisa KT:  
kenzlerden (8) 
kerįm maķāmdan, yaħşı yirlerdin
. (259b/7=026/058) 
TİEM 40:  
Dakı genclerden, dakı 
turak yirden görklü
. (175b/5=026/058) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde TİEM 73 KT’de arıġ orun; Hekimoğlu KT’de yaħşı orun Manisa 
KT’de  kerįm maķāmdan, yaħşı yirler; TİEM 40 KT’de görklü turak yir sözcükleriyle karşılanmıştır. 
Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “ﻢیِﺮَآ مﺎَﻘَﻡ “ karşılığı kullanılan sözcüklerden arıġ orun, görklü turak yir 
(T.), yaħşı orun (T.+F) sözcüklerden meydana gelmiştir.kerįm maķāmdan, yaħşı yirler (Ar.+T.) 
sözcüklerden meydana gelmiştir. 
1.1.6. el-Beytü’l-Harâm (ماَﺮَﺤْﻝا ُﺖْﻴَﺒﻝا) 
Mekke’de bulunan Ka’be’ye, orada avlanma, ot ve ağaçlarının yolunup kesilmesi yasaklanarak 
hürmetli/kutsal bir yer kılındığı için, başka bir deyişle diğer yerlerde yasak olmayan bir takım  şeylerin 
orada Allah tarafından haram kılınmasından dolayı bu isim verilmiştir. Rivayetlere göre Mekke’nin 
harem hudutları Hz. İbrahim tarafından belirlenmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) Mekke fethinden sonra, bu 
hudutlara işaret eden ve farklı mesafelerde bulunan bu abide duvarları bizzat tamir ettirmiştir.(Akpınar 
2002:138) 
Mekke ve Ka’be’nin Allah Teâlâ tarafından “haram bölge” kılınmasının temel esprisi, kulları 
Allah’ın ölçülerine göre yaşamaya hazırlamak ve çevreyi korumaya onları alıştırmaktır.(Akpınar 
2002:138) 
Ar. “
 ُﺖْﻴَﺒﻟا
ماَﺮَﺤْﻟا
 “ “yasak ev”  
 Tü. aġırlıġ ew; KaǾbeni
 
ĥarām ew; KaǾbeyi ki Beytuǿllāh’ı; Ka’be’yi harām ev 

---