Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi
148
bilər. Məsələn, 1997-ci ildə marketinq elmi Akademiyasının konfransında
marketinq sahəsində iki görkəmli nəzəriyyəçi Ceq Şet və Devid Kreyvens
strateji inkişaf təmayülləri barəsində danışmış və onların qarşısını kəsmək
lazım olduğunu qeyd etmilşlər.
Ş
et aşağıdakı istiqamətlərə diqqəti cəlb etməklə ənənənəvi
marketinq konsepsiyalarına meydan oxumuşdur:
Qlobal mövqeləşdirmə. Şet strateqləri qloballaşdırma haqqında
fikirləşməyə və daxili bazarla, biznes istiqamətləri portfeli və
brendlərlə məşğul olmaqdansa diqqəti əsas səriştəlilik növlərinə
yönəltməyə çağırmışdır. O, güman edir ki, səhmdar dəyərliliyinin
artırılması yeni yanaşmasın tələbat mövcuddur.
Ə
sas brend. Şet sübut edir ki, güc, müəssisənin bütün hissəslərini
bir yerə toplayan brendin aşkarlanmasına əsaslanıb –
Toyota və
Hondanın
onlarla brendə məxsus General Motors qarşısında
gücünün səbəbi budur.
nteqrasiya edilmiş
müə
ssisə
və
diqqə
tin son istifadə
çiyə
tə
mə
rküzləş
mə
si. Son istifadəçiyə dəyərin təqdim edilməsi
məqsədilə insanların, proseslərin və infrastukturanın idarə edilməsi
ilə bağlı problemlər.
Öz sinfində ən yaxşı proseslər. Misal üçün, müştərilər sadəcə
olaraq bir aviakompaniyanı digəri ilə müqayisə etməməlidirlər;
aviakompaniyaların riayət etməli olduğu yeni standartlar Federal
Express
və Marriott Hotels kimi aparıcı kompaniyaların
servislərindən daha üstün olmağa əsaslanıb – problem isə mənşə-
yindən asılı olmayaraq dünya standartlarına cavab verməkdən
ibarətdir.
Sifarişlərə əsaslanan kütləvi istehsal. Miqyas artımından qənaət
ə
ldə etmək çox vacibdir, lakin, bununla bərbər müştərilərin fərdi
tələbatlarına uyğunlaşdırılmış məhsul və ya xidmətlərin istehsalı
da zəruridir.
Qabaqcıl texnologiyalar. Yeni texnologiyalar marketinq
proseslərinin bütün aspektlərinin əsasında durur, hətta o, məhsula
qeyri-adi dərəcədə çox təsir göstərir. Misal üçün, Yaponiyanın
yeni məhsullarından biri “ağıllı unitazdır”. Texniki detallara nüfuz
etmədən ancaq onu deyək ki, adama təkcə onun üstündə oturmaq
lazımdır, qalan bütün hər şeyi unitaz edir. Bundan əlavə unitaz
nəcis ifraz etmənin səviyyəsini təhlil edir, adamın qan təzyiqini və
hərarətini ölçür. Faydasız texnologiyadırmı? Təkcə sağlamlığı ilə
bağlı potensial problemi olan yaşlı əhali və xəstəxanalarda isə
kifayət qədər yerin olmadığı situasiyalarla kifayətlənmir.
Təxminən 600 dollara bir çox həyatları xilas edəcək operativ tibbi
diaqnostika üçün belə məişət cihazını əldə etmək olar.
Marketinq strategiyası və
rə
qabə
tli mövqeləş
dirmə
149
Şə
kil 4.5 Səhmin birja dəyərini artırmaq məqsədilə strateji aksentin
də
yiş
mə
si
Kreyvens qeyd edir ki, strategiyaya ənənəvi baxışlar köhnələ bilər. O,
sübut edir ki, son 20 ildə strateji paradiqma getdikcə daha da qeyri-
adekvat olur, çünki, biz yeni eranın, “bazara istiqamətlənmiş strategi-
yanın” astanasındayıq. Kreyvens proqnozları aşağıdakı qaydada səslənir:
Bazar biznesin strategiyasın formalaşdırır. Kreyvens güman
edir ki, bazar müəssisənin işini formalaşdıracaq üstün qüvvəyə
çevriləcək. Məhz bu amil sənaye iqtisadiyyatını, keyfiyyətin
ümumi idarəedilməsini(TQM), maliyyə investisiyasının qiymət-
ləndirilməsini və biznes-prosslərin yenidənqurulmasını birləşdirir.
Məhsul bazarlarının qarşılıqlı əlaqəli şəbəkəsi. Ənənəvi məhsul
bazarlarına əsaslanmış ənənəvi sərhədlər səmərəsiz olacaq və bu
da normaya çevriləcək. Məhsul supermarketləri sahəsində
ixtisaslaşan Sainsbury’s və Tesco kimi kompaniyaların öz fəaliy-
yətlərini maliyyə və bank xidməti sahəsinə dəyişməsi misalını
nəzərdən keçirin. Bəs Virgin kompaniyasının ilk öncə musiqi
məhsulları ticarəti sferasından pərakəndə ticarət sferasına, daha
sonra isə aviadaşıma, dəmiryolu daşıma, maliyyə xidmətləri,
kosmetika, içkilər, geyimlər sferasına keçməsi və bütün bunları
vahid Virgin brendi adı altında birləşdirməsini başqa necə izah
etmək olar?
Daxili bazara diqqətin
təmərküzləşməsi
Ə
sas səriştəlilik növlərinə
diqqətin cəmlənməsi
Yeni strateji tələb
Portfelin təhlili
metodları
Qlobal bazara
diqqətin yönəlməsi