214
için 20-30 milyar $ önerdi.”
458
“Barzani sanki Irak devlet başkanı.”
459
“ABD’ye
sakallı gidip Amerikan tıraşıyla döndüler.”
460
C. SOL BASINDA IRAK ŞGAL VE 1 MART TEZKERES
Bu araştırmada sol basından Cumhuriyet gazetesinin 25 Şubat – 25 Mart 2003
tarihleri arasındaki günlük sayıları incelenmiştir. Bu süre içerisinde konu ile ilgili
olarak Cumhuriyet gazetesinde 119 haber ve 49 köşe yazısı incelenmiştir. Bu
incelemede oluşturulan haberlerde Türkiye’nin ulusal çıkarlarının betimlenmesi,
ulusal çıkar öğelerinin haberlerde yer alış biçimi, köşe yazarlarının ulusal çıkarları
tanımlama ve betimlemeleri, haber ve yorumların dilsel özellikleri kategorileri
işlenmeye çalışılmıştır.
1. Haberlerde Türkiye’nin Ulusal Çıkarlarının Betimlenmesi
Sol basın ABD’nin Irak’ı işgali ve 1 Mart tezkeresi sürecinde Türkiye’nin ulusal
çıkarlarını ulusal güvenlik ve ekonomi üzerinden betimlemiştir. Cumhuriyet
gazetesi ABD karşıtı bir politika izlemiş ve ABD askerlerinin Türkiye’ye gelmeleri
durumunda Türkiye’nin işgal edilmiş olacağını öne sürmüştür. Basın Türkiye’nin
tezkereyi kabul etmemesini savunmuş buna karşılık Türkiye’nin Kuzey Irak’a asker
göndermesini, orada Türkiye’nin aleyhine gelişebilecek oluşumları engellemesi
458
Milli Gazete, 27 Şubat, 2003.
459
Milli Gazete, 27 Şubat, 2003.
460
Milli Gazete, 28 Şubat, 2003.
215
gerektiğini ileri sürmüştür. Türkiye’nin ABD ile birlikte savaşa girmesi durumunda
bir kaosa sürükleneceği, bataklığa saplanacağı ifade edilmiştir. “Ulusal onuru bir
yana bırakalım. Irak operasyonunda yardakçılık, destekçilik, Türkiye’nin başına
politik, ekonomik sorunlar açacak. Yoksulluk sınırında yaşayan insanlarımızı daha
da zor duruma düşürecektir.”
461
Tezkerenin TBMM’de kabul edilmesi durumunda
Türkiye’nin limanlarını, hava alanlarını, demiryollarını hava sahası ve topraklarını
ABD askerlerinin kullanımına açacağını, bu denli bir askeri gücü kendi
topraklarında, kendi rızasıyla kabul eden Türkiye’nin işgal edilmiş olacağı iddia
edilmiştir.
462
Olası Irak savaşı, “Haçlı Seferi” görüntüsü altında aslında bir
“kapitalist, emperyalist saldırı” olduğu birinci ve ikinci paylaşım savaşlarından da
farklı olarak bir hâkimiyet mücadelesi olduğu şeklinde ele alınmıştır. Bu savaş,
“üçüncü dünya paylaşım” savaşı olarak tanımlanmış ve bu paylaşım savaşının başat
aktörünün ABD olduğu, ABD’nin Türkiye savaşa girdi diye bölgesel ve evrensel
planlarını değiştirmeyeceği vurgulanmıştır. Büyük devletlerin dostu düşmanının
olmadığı, ancak çıkarları olduğu, konjonktürün gerektirdiği şekilde davrandığı ifade
edilmiştir.
Sol basın Kuzey Irak’a asker gönderilmesini savunurken, ABD’nin Türkiye
üzerinden Irak’a asker göndermesine karşı çıkmıştır. Asker göndermenin nedeni ise
orada oluşacak olan bir Kürt devletinin önlenmesi, Kuzey Irak’taki gelişmelerin
kontrol altında tutulması olmuştur. Çünkü Irak’ın kuzeyinde kurulacak bir Kürt
devletinin komşu ülkelerde yaşayan Kürtler üzerinde etkide bulunacağı, Türkiye’nin
461
Öztin Akgüç, Borçluyuz Boynumuz Eğik Mantığı, Cumhuriyet, 28 Şubat, 2003.
462
Cumhuriyet, 1 Mart, 2003.
216
içinde bulunan Kürtlere yönelik çalışmaların olabileceği, bu yüzden Türkiye’nin
güvenliğinin ve toprak bütünlüğünün tehlikeye girebileceği öne sürülmüştür. Bu tür
bir tehlikenin yaşanmaması için Türk askerinin mutlaka Kuzey Irak bölgesinde olası
gelişmeleri denetim altında tutması gerektiği ifade edilmiştir. Türkiye’nin yerinin
Avrupa Birliği olduğu, bu yüzden Türkiye’nin taraf olarak bu savaşa dâhil
edilmesinin Türkiye’nin Batı dünyasındaki itibarını zedeleyeceği, Avrupa Birliğinin
iki önemli üyesinin bu savaşa karşı oldukları, Türkiye’nin bu ülkelere rağmen
ABD’nin yanında savaşa girmesi durumunda Avrupa Birliği üyelik sürecinde
zorluklarla karşılaşacağı şeklinde yorumlanmıştır. Orhan Erinç:
ktidar AB’ne girebilmek için Almanya ve Fransa ile iyi ilişkiler
sürdürmenin yollarını arıyor. Oysa Almanya ve Fransa, ABD’nin Irak’a
saldırmasına karşı. Peki Türkiye nerede olmalı? Doğal olarak AB’ne
girmek, bunun sonucunda da ABD saldırısı gerçekleşirse, elbette kendi
güvenliği için gerekli her türlü önlemi almalı, bunu TBMM kararı ile de
perçinlemeli. Alınacak hibe ve kredilerin geçici birer kaynak olduğunu
unutmadan geleceği düşünme zamanıdır.
463
demek suretiyle Türkiye’nin çıkarlarını ABD’nin yapacağı bu savaşta yer almaması,
ancak Kuzey Irak konusunda da gerekli güvenlik önlemlerini alması ve Avrupa
Birliği ülkeleriyle aynı tutumu takınması gerektiği şeklinde ele almıştır. Tezkerenin
mecliste kabul edilmemesi üzerine sol basın, bunu Türkiye’nin ABD işgalinden
kurtulduğu ancak Kuzey Irak’ta oluşabilecek Kürt devleti tehlikesinin hala devam
ettiği ve bunun önlenmesi gerektiğini ifade etmiştir. Bundan dolayı hükümetin
tezkerenin birinci maddesini hemen meclise sevk etmesi ve bunun kabul edilmesini
sağlaması gerektiği öne sürülmüştür. “Hükümet yarın tezkerenin sadece birinci
463
Orhan Erinç, Tek Partili Koalisyon, Cumhuriyet, 27 Şubat, 2003.
Dostları ilə paylaş: |