Moliyaviy tahlil

14- jadval 
Omillar ta’siri natijalarini quyidagi 
 jadvalga joylashtiramiz 
№ 
Ko’rsatkich - omillar 
Summa, 
ming.so’m 
Asosiy faoliyatdan ko’rilgan foydani o’tgan yildan farqi 
+74377
SHu jumladan 
+73373.681 
1 
Sotish hajmi 
+28374.41 
2 
“Baho” omili 
+22216.4 
3 
Sotilgan mahsulot tannarxi 
+139228.66 
4 
Sotish harajatlari 
-82758.295 
5 
Ma’muriy – boshqaruv harajatlari 
-13630.778 
6 
Boshqa operasion harajatlar 
-20446.167 
7 
Asosiy faoliyatning boshqa daromadlari 
389.4508 
Qo’yilgan maqsadga erishish uchun tahlilchi xo’jalik yurituvchi subektning 
malum bir davirga tuzilgan moliyaviy hisobotini o’rganib, undagi amalga 

---

63 
oshirilgan 
oliyaviy 
faoliyat 
bo’yicha 
xo’jalik 
muomalalarini 
tegishli 
ko’rsatkichlarining to’g’riligi, ishonchliligi va to’liqligi to’g’risida xulosa berishi 
uchun quydagi masalalarini yichishiga to’g’ri keladi: 
-
Moliyaviy faoliyat bo’yicha xo’jalik yurituvchi subektlar 
muomilalarni turlicha turkumlanishi nuqtai nazaridan ularni buxgalteriya hisobida 
to’g’ri turkumlanishini baholash; 
-
Buxgalteriya hisobiga kirim qilish davrida ularning qiymatini to’g’ri 
shakillantirilganligini aniqlash; 
-
Moliyaviy 
faoliyat 
bo’yicha 
amalga 
oshirilgan 
xo’jalik 
muamilalarining qonuniyligi va korxona uchun samaradorligiga baho berish; 
-
Moliyaviy faoliyat bo’yicha xo’jalik muamilalarining sintetik va 
analetik hisobi holatini baholash; 
-
Xo’jalik muomilalarini buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotlarida 
to’liq va to’g’ri aks ettirilishini baholash; 
-
Moliyaviy qo’yilmalarni invintarizatsiya va uning natijalarini hisobda 
aks ettirishning to’g’riligini tekshirish; 
-
Moliyaviy faoliyat bo’yicha xo’jalik muamilalaridan olingan daromad 
va xarajatlarni hisobda to’liq va o’z vaqtida aks ettirilishini tekshrish; 
-
Moliyaviy faoliyat bo’yicha xo’jalik muomilalari bo’yicha soliq 
qonunchiligiga rioya etilishini baholash. 
Tasqi axborotdan foydalanuvchilar korxonaning foydalilik darajasiga, o’z 
aktivlarini maqsadli boshqarishning shartlarini belgilashga ham jiddiy ahamiyat 
berishadi. Masalan, korxona mulkida hissali qatnashuvchilar aktsiya egalari 
kelishuvga yoki xususiy kapitaldagi ulushiga qarab taqsimlanadigan hisob 
foydasining holatiga korxona ixtiyorida qoladigan sof foyda bilan qiziqsalar, 
Investetsiya homiylari esa korxona faoliyatining barqarorligi va o’sish darajasiga 
ko’proq qiziqadilar. 
Bugungi kunda korxona sof foydasining o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillarni 
quydagi guruhlarga ajratish mumkin: 
-
Mahsulot, ish va xizmatlarning sotish hajmini o’zgarishi; 

---

64 
-
Mahsulot, ish va xizmatlarning bahosining o’zgarishi; 
-
Mahsulot, ish va xizmatlar ishlab chiqarish xarajatlarining o’zgarishi; 
-
Davr xarajatlari o’zgarishi; 
-
Moliyaviy faoliyatdan olinadigan foyda va zararning o’zgarishi; 
-
Favqulotda foyda va zararlarning o’zgarishi; 
-
Foydadan olinadigan soliqlar va soliqli to’lovlarning o’zgarishi va 
harakati. 
Tahlil etishda har bir omilning sof foyda o’zgarishidagi mutloq qiymatlari 
aniqlanadi. Ularning o’zgarishlariga baho berish orqali korxonada foydani 
o’stirishi yuzasidan ichki imkoniyatlarining mavjudligi o’rganiladi.