Muh?ndis ekologiyas? 11esas
Yüklə 3,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8.5. Qaz tullantılarının azot oksidl rind n t miz- l nm si
296
VIII IV
V I II 2 3
1 7 4 5 III X VI VII kil 8.21. Qaz tullantılarının etilen oksidind n t mizl nm si prosesinin texnoloji sxemi. 1- absorber; 2 – tutum; 3,5– nasoslar; 4 – ölçülü tutum; 6 – geni l ndirici tutum; 7 – istid yi dirici; I – texniki su; II – katalizator; III – qaynar su; IV – su; V – su buxarı; VI – ç n reaktorlarının üfürülm qazları; VII – qoruyucu klapanlardan atılan qazlar; VIII – atmosfer atılan qazlar; IX – yandırılma- ya gönd ril n su-qlikol m hlulu; X – proses qaytarılan m hsullar. IX 6
297
8.5. Qaz tullantılarının azot oksidl rind n t miz- l nm si T rkibind azot oksidl ri olan tullantı qazlarının m nb yi müxt lif olur. Bu qazlar t rkibl rind olan azot oksidl ri v dig r qarı ıqların miqdarına, azot oksidl rinin oksidl m d r c l rin , temperatura, t zyiq v s. gör f rql nirl r. T rkibind azot oksidl ri olan tullantı qazlarını 3 qrupa bölm k olar: 1. T rkibind 2 – 30% v daha yuxarı azot oksidl ri olan amonyak v ya nitrat tur usunun üzvi tör m l rinin oksidl m si zamanı alınan qatıla mı qazlar; Bu qazlar sas n nitrat tur usu istehsalına gönd rilir. 2. T rkibind 0,07 – 0,15% (h cm) azot oksidl ri olan kimya s nayesinin i l nmi qazları; 3. T rkibind yüks k d r c d oksigen v azot oksidl ri olan tüstü qazları; bu qazların h cmi kimya s nayesinin i l nmi qazlarından çoxdur. Tullantı qazlarının azot oksidl rind n t mizl nm sinin 3 üsulu vardır: oksidl dirici, reduksiyaedici v sorbsion. Azot oksidl rinin fiziki-kimy vi xüsusiyy tl ri c dv l 8.2-d verilmi dir.
298
C dv l 8.2. Azot oksidl rinin fiziki-kimy vi xüsusiyy tl ri Parametrl r Azot oksidi (NO) Azot diok- sidi (NO 2 ) Diazot oksidi (N 2 O) 1 2
3 4 Nisbi molekul kütl si 30,006 46,008 44,012 20 0 – d sıxlı ı, q/m 3 1,340 1,491 1,9778 Normal raitd molyar h cmi, litr il 22,388 22,37 22,25 1 2 3
R ngi R ngsiz Qırmızı R ngsiz
Kritik temperaturu, 0 -92,9 158,2 36,45 Kritik t zyiqi, P 6,335 9,807 7,254 0,1013 MPa t zyiqd temperaturu, 0 :
rim -152,8
-163,8 21,15
-11,2 -89
-91 , Coul/(mol* ) 29,86 37,18 38,63
Δ 0 m., Coul/(mol* ) 91,69 34,2 81,6 S 0 298 Coul/(mol* ) 210,64 240,06 219,90
C dv l 8.2-d n göründüyü kimi h r üç azot oksidl ri h tta 0,1013 MPa parsial t zyiqd v 22 0 –d n yüks k temperaturda qaz halında olur. Diazot v azot oksidl ri r ngsiz, azotdioksidi is q hv yi-qırmızı r ngd dir. Tullantı qazlarının t rkibind m hz azotdioksidinin olması ona q hv yi-qırmızı r ng verir. Azotun oksidi v dioksidi paramaqnit xass sin malikdirl r. Azot oksidi v diazot oksidi su il kimy vi t sird olmadan onda h ll olur, azot oksidi daha az h ll olma qabiliyy tin malikdir. Azot dioksidi suda yax ı h ll olaraq nitrit v nitrat tur uları 299
m l g tirir. C dv l 8.3-d müxt lif temperaturlarda v 0,1013 MPa parsial t zyiqd azot oksidl rinin suda h llolma qabiliyy ti göst rilmi dir. Tüstü qazlarında bu t zyiq 1000 d f çox olur. Dem li Henri qanununa gör 200 0
3 suda qazın h ll olma qabiliyy ti 0,047 litrd n (63 mq) artıq olmayacaqdır. C dv l 8.3. Müxt lif temperaturlarda azot oksidl rinin suda h llolma qabiliyy ti Madd l r *10
3 0,1013MPa t zyiqd , m 3 /m
, 0 0 10 20 40
60 80 N 2 O 130 0 - 630 - - - NO 73,8
1 57,09
7,06 35,07
29,54 27,0
Azotun bütün oksidl ri yüks k oksidl diricilik qabiliyy ti göst r r k azota, b zi hallarda is amonyaka v hidroksilamin q d r reduksiya oluna bilirl r. Azot dioksidi H 2 SO 4 m hlulunda azota q d r, Sn (II) – katio- nunun i tirakı il hidroksilamin q d r, Ti (III) – katio- nunun i tirakı il ammonyaka q d r reduksiya olunur. Azot oksidi tur m hlullarda r (II) ionları il hidroksilamin q d r, neytral m hlullarda is amonyaka q d r reduksiya olunur. Tipik reduksiyaedici reagentl r Yüklə 3,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|