Namangan muhandislik-texnologiya instituti
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Goldji kompleksi
1898 yilda Kamillo Goldji kumush tuzi bilan bo‘yash usulini ishlatib, hujayra sitoplazmasida to‘rsimon tuzilmani aniqladi, keyinchalik bu tuzilma “Goldji kompleksi” deb ataldi. Goldji kompleksi uch qismdan iborat: 1. Yassi sisternalar sistemasi – silliq membranalar bilan chegaralangan. Yassi sisternalar ko‘pincha 5-10 ta bo‘lib, bir-biriga yaqin yotadi. Sisterna membranalari markazda bir-biriga yaqin, periferik qismida esa ampulasimon kengaygan bo‘ladi. Yaqin sisternalar orasidagi masofa 140-150 Å. 2. Mayda mikropufakchalar – sisternalar oxirida joylashadi. Mikropufakchalarning diametri 300-500 Å bo‘lib, zich granulalar shaklidadir. 3. Yirik vakuolalar ham sisternalar va mikropufakchalar singari membranalar bilan o‘ralgan. Vakuolalar kattaligi 0,2-0,3 mkm va ko‘pincha ular yassi sisterna bog‘lamlarining o‘rta qismida, sisternalar orasida va tashqarisida yotadi. Goldji kompleksi membranalari oddiy biologik membranadan iborat va har xil qismlari bir-biridan hosil bo‘lishi mumkin. Mikropufakchalar yassi sisternalarning oxirgi qismlaridan, yirik vakuolalar esa sisternalar kengayishidan hosil bo‘ladi. Ba'zi ma'lumotlarda keltirilishi bo‘yicha mayda pufakchalar endoplazmatik to‘rga o‘tish qismlaridan hosil bo‘ladi. Funksional faolligiga ko‘ra hujayra Goldji kompleksining taraqqiy etganlik darajasi turli hujayralarda turlichadir. Goldji kompleksi ko‘pincha ishlamayotgan, ixtisoslashmagan hujayralarda kuchsiz rivojlangan. U yadro atrofida yoki hujayra markazi atrofida joylashadi. Endoplazmatik to‘rda sintezlangan moddalar Goldji apparati bo‘shlig‘iga o‘tadi. U joyda konsentratsiyalanib, ma'lum shaklga kirib tashqariga chiqarish uchun tayyorlanadi yoki hujayraning o‘zida sarflanadi. Goldji kompleksi, shuningdek lizosomalar va hujayra membranalarini hosil qilishda qatnashadi. Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|